Danıştay 8. Daire 2020/603 Esas 2021/3088 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/603
Karar No : 2021/3088

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı - …
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'na dış kaynaktan muvazzaf astsubay temini kapsamında yapılan sınavlarda başarılı olan davacı tarafından, hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunun olumsuz olduğundan bahisle eğitiminin sonlandırılması ve ilişiğinin kesilmesine dair işleminin iptaline karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… kararında; davacının güvenlik soruşturmasının olumsuz olarak değerlendirilmesine dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerin incelenmesinden "davacının Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Ticareti Yapma veya Sağlama suçundan duruşmasının 26/04/2017'ye bırakıldığı" bilgisine yer verildiği, davacının güvenlik soruşturmasında bahsi geçen uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti yapma veya sağlama suçunu işlediğinden bahisle hakkında açılan davada ... Ağır Ceza Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla davacının atılı suçu işlediğine dair cezalandırılmasına yetecek her türlü şüpheden uzak kesin ve inandırıcı delil elde edilemediği, bu suretle atılı suçun sanık tarafından işlendiğinin sabit olmadığının anlaşıldığı gerekçesiyle beraatine karar verildiği ve kararın temyiz edilmeyerek 24/06/2017 tarihinde kesinleştiği, bu durumda; davacının güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanması sonucunu doğuracak bir mahkumiyet kararı ve hukuken geçerli somut bir bilgi ya da belgenin dosyada bulunmaması karşısında, davacı hakkında yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz olduğu gerekçesiyle tesis edilen okul ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İlgili mevzuat uyarınca usulüne uygun şekilde yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması neticesinde davacı hakkında "Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Ticareti Yapma veya Sağlama suçundan duruşmasının 26/04/2017'ye bırakıldığı" şeklinde elde edilen bilginin Milli Savunma Bakanlığı Üst Değerlendirme Komisyonunda görüşüldüğü ve olumsuz olarak değerlendirilmesi neticesinde eğitiminin sonlandırıldığı, yapılan işlemin mevzuat uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, devam etmekte olan ve dava konusu işleme dayanak olan yargılamadan beraat ettiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, bakılmakta olan davada yetkili yargı yerinin Onikinci Daire tarafından tespit edildiği görüldüğünden, yetkili yargı yeri yönünden Dairemizce ayrıca bir inceleme yapılmadan işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'na dış kaynaktan muvazzaf astsubay temini kapsamında yapılan sınavlarda başarılı olan ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'nda Astsubay eğitimi alan davacı tarafından, eğitimi devam ederken Milli Savunma Bakanlığınca yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması neticesinde hakkında "Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Ticareti Yapma veya Sağlama suçundan duruşmasının 26/04/2017'ye bırakıldığı" şeklinde elde edilen bilginin Milli Savunma Bakanlığı Üst Değerlendirme Komisyonunda görüşülmesi neticesinde olumsuz olarak sonuçlanmasından bahisle eğitiminin sonlandırılması ve ilişiğinin kesilmesine dair işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununun 68. maddesinde "(Değişik: 28/5/2003-4861/2 md.) Muvazzaf astsubay olabilmek için; a) Astsubay meslek yüksek okullarından mezun olmak veya, b) (Değişik: 26/6/2012-6336/14 md.) Milli Savunma Bakanlığı tarafından tespit edilecek fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokullarını kendi nam ve hesabına bitirmek; dört yıl veya daha fazla süreli yükseköğrenimi bitirenler için müracaat yapılan yılın ocak ayının ilk günü itibarıyla yirmiyedi yaşını, daha az süreli yükseköğrenimi bitirenler için yirmibeş yaşını bitirmemiş olmak; uzman erbaşlar için 4 üncü hizmet yılını tamamlamış, 8 inci hizmet yılını bitirmemiş olmak; yedek astsubaylar için eğitim durumuna göre bu bentte belirtilen yaş koşulunu taşımak; yönetmelikte öngörülen sınavlar ile uygulanacak temel askerlik eğitiminde başarılı olmak gereklidir. (Ek cümle: 31/10/2016-KHK-678/15 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7071/15 md.) Doğrudan Özel Kuvvetler Komutanlığı emrinde görev yapmak üzere astsubay nasbedilecek olanların yaş ve diğer giriş şartları Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Millî Savunma Bakanlığınca belirlenir. c) (Ek: 2/1/2017-KHK-681/24 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/24 md.) Milli Savunma Bakanlığı nam ve hesabına eğitim göreceklerin önlisans eğitimine gönderilmeleri ile askeri eğitimleri ve bu eğitimleri sırasında yapılacaklara ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. Astsubay meslek yüksek okullarına veya kendi nam ve hesabına fakülte, yüksek okul veya meslek yüksekokullarını bitirenler ile yedek astsubaylık hizmetlerini yapmakta iken istekli bulunanlardan muvazzaf astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine alınacaklarda aranacak şartlar, bunların tâbi tutulacakları seçme sınavlarına ilişkin usul ve esaslar ile temel askerlik eğitimiyle ilgili esaslar yönetmelikte gösterilir..." hükmüne yer verilmiştir.
Söz konusu hükme dayanılarak çıkarılan Dış Kaynaktan Muvazzaf Astsubay Temin Yönetmeliği'nin 1. maddesinde "Bu Yönetmeliğin amacı, kendi nam ve hesabına en az iki yıl süreli yüksekokul, meslek yüksekokulu veya fakülteleri bitirenlerden Türk Silâhlı Kuvvetlerinde muvazzaf astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik ve muvazzaf astsubaylık anlayışı kazandırma eğitimine alınacaklarda aranacak nitelikler, bunların tâbi tutulacakları seçme sınavları ile astsubay adaylarının yetiştirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.", 6. maddesinde "Muvazzaf astsubay adaylarında aranacak nitelikler aşağıda belirtilmiştir: a) Genel şartlar: 1) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, 2) Taksirli suçlar hariç olmak üzere; affa veya zamanaşımına uğramış, yahut para cezasına çevrilmiş veya ertelenmiş, hükümlülüklerine ilişkin kayıtları adli sicilden çıkarılmış olsa bile bir cürümden hükümlü bulunmamak veya soruşturma altında olmamak, 3) Sivil okullardan herhangi bir sebeple çıkarılmamış olmak, 4) Her ne sebeple olursa olsun Türk Silâhlı Kuvvetlerinden veya askerî okullardan çıkarılmamış olmak, 5) Yapılacak güvenlik soruşturmasında olumlu sonuç almak, 6) Tutum ve davranışları ile yasadışı siyasî, yıkıcı, irticaî, bölücü ideolojik görüşleri benimsememiş, bu gibi faaliyetlerde bulunmamış olmak, 7) Herhangi bir bayan veya erkekle nikâhsız yaşamamak, 8) Daha önce çalıştığı kurum ve kuruluşlarından disiplinsizlik ve ahlakî nedenlerle çıkarılmamış olmak, 9) Adlî sicil müdürlüğü, ilgili Cumhuriyet savcılığı ve kayıtlı olduğu yerli askerlik şubelerinden temin edilecek belgelerde; bakaya veya yoklama kaçağı olarak aranmamak veya bu suçlardan soruşturma altında olmamak veya para cezasına çevrilse dahi bu suçlardan ceza almamak, 10) Yapılacak sınavlarda başarılı olmak, 11) Hakkında yedek subay olamaz kararı bulunmamak..." 8. maddesinde "Muvazzaf astsubay aday adayları; kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından belirlenen makamlara, yürürlüğe konulacak yönergede belirtilen usullere uygun olarak başvururlar. Başvuruları kabul edilenler; genel kültür sınavı, fizikî yetenek değerlendirme testi ile mülâkata tâbi tutulurlar. Bu sınavlarda göz önünde tutulan değerlendirme ölçüt ve esasları; kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından yürürlüğe konulacak yönergelerde belirlenir. Yapılacak değerlendirmeler sonucunda başarılı olanlar ve tam teşekküllü askerî hastahanelerden sınıfında "Muvazzaf Astsubay Olur" kararlı sağlık raporu alanlardan, ihtiyaç kadarı, muvazzaf astsubay adayı olurlar." hükümleri yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'na dış kaynaktan muvazzaf astsubay adayı olan davacı hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması neticesinde "Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Ticareti Yapma veya Sağlama suçundan duruşmasının 26/04/2017'ye bırakıldığı" şeklinde bilgi doğrultusunda Milli Savunma Bakanlığı Üst Değerlendirme Komisyonu üyelerince yapılan değerlendirmeler neticesinde davacının güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz olarak değerlendirilerek eğitiminin sonlandırılması ve ilişiğinin kesilmesine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Dış Kaynaktan Muvazzaf Astsubay Temin Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı alt bendinde taksirli suçlar hariç olmak üzere; affa veya zamanaşımına uğramış, yahut para cezasına çevrilmiş veya ertelenmiş, hükümlülüklerine ilişkin kayıtları adli sicilden çıkarılmış olsa bile bir cürümden hükümlü bulunmamak veya soruşturma altında olmamak muvazzaf astsubay adaylarında aranacak nitelikler arasında sayılmıştır.
Davacının 2016 yılı dış kaynaktan Muvazzaf Astsubay temini kapsamında yapılan sınavlardan başarılı olduğu, hakkında yapılan güvenlik soruşturmasında "Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Ticareti Yapma veya Sağlama" suçundan dolayı yargılamasının devam ettiği, her ne kadar ilgili Yönetmelikte "soruşturma altında olmamak" şeklinde şart yer almakta ise de, taksirli suçlar dışındaki suçlar açısından kovuşturma altında olanların da Muvazzaf Astsubay adayı olamayacağı açıktır.
Her ne kadar davacının ... Ağır Ceza Mahkemesi'nin … tarih ve E:…., K:… sayılı kararıyla ilgili suçtan beraat ettiğine karar verilmişse de, dava konusu işlem tarihinde davacının kovuşturmasının devam ettiği, sonradan davanın beraatle sonuçlanmasının hukuka uygun yapılan işlemi hukuka aykırı hale getirmeyeceği açıktır.
Bu kapsamda ilgili Yönetmelikte yer alan şartları taşımayan davacının ilişiğinin kesilmesi işleminde hukuka aykırılık, aksi yönde verilen Mahkeme kararını onayan Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 10/06/2021 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.