MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 11. HUKUK DAİRESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA

Taraflar arasında görülen davada ... 2. Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 16/02/2017 tarih ve 2015/2224 E.-2017/240 K. sayılı kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin esastan reddine dair ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi’nce verilen 29/06/2017 tarih ve 2017/667-2017/713 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davalının .../... adresinde açtığı işyerini şube olarak tescil ettirmesi için talepte bulunulduğunu, davalı şirketin bu talebe rağmen iş yerini şube olarak tescil ettirmediğini, Ticaret Sicil Yönetmeliği"nin 118. maddesine göre şubenin tescilinin gerektiğini, kendi başına sınai veya ticari faaliyetin yürütüldüğü yerin şube olduğunu ileri sürerek, davalının .../... adresinde faaliyet gösteren işyerinin şube olarak tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili, bölge müdürlüklerinin yapılan işin mahiyeti itibariyle şube vasfı taşımadığını, müstakil sermayeleri, kendilerine mahsus vergi dairesi ve sicil kaydı bulunmadığını, prim tahsilatı ve sözleşme yapılmadığını, sadece sigortalı adaylarından teklifnamelerin toplandığını, bu teklifnamelerin poliçelendirmek üzere merkeze gönderildiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İlk derece mahkemesince, davaya konu bölge müdürlüğünün merkezden ayrı olarak kendi başına poliçe teklif edip kabul etmediği, kendi başına ticari muamele yapmadığı, şube olarak tescilinin yapılamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bu karara karşı davalı vekili istinaf talebinde bulunmuştur.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11.Hukuk Dairesince, ilk derece mahkemesi kararında usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı, davacının davalının ticari kayıtlarına dayanmamış olduğu, HMK"nın 145. maddesine göre kanunda belirtilen süreden sonra delil gösterilemeyeceği, dosyada mevcut delil durumu ve tespitler itibariyle Ticaret Sicil Yönetmeliği"nin 118/1. maddesi uyarınca davaya konu bölge müdürlüğünün kendi başına sınai veya ticari faaliyet yürüttüğünün ispat edilememiş olduğu gerekçeleriyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, dava konusu yerin şube olarak ticaret siciline tescili istemine ilişkindir. Şube bir merkeze bağlı olduğu halde, ister merkezin bulunduğu odanın, ister başka odanın çalışma alanı içinde olan, müstakil sermayesi ve müstakil muhasebesi bulunan ve/veya muhasebesi merkezde tutulduğu ve müstakil sermayesi bulunmadığı halde, kendi başına sınaî faaliyet ve ticarî muamele yapan yerler ve satış mağazaları olup, buna göre şubenin unsurları 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 9. maddesinde yapılan tanımda ve Ticaret Sicil Tüzüğü"nün 118. maddesinde belirlenmiştir. Bu belirlemeye göre, şubenin unsurları; merkeze bağlı olmak, dış ilişkilerde bağımsızlık, faaliyet yönünden merkezle benzerlik, aynı kişiye ait olma, idare ve mekanın ayrılığı, ayrı muhasebeye sahip olması ve muhasebenin şubede tutulması zorunluluğunun bulunmaması, ayrı bir sermaye tahsisi zorunluluğunun bulunmamasıdır. Bu bağlamda davalı yerin şube sayılıp sayılamayacağının belirlenmesinde, belirtilen unsurların delillendirilmesi zorunluluğu ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle 6102 sayılı TTK"nın 83. maddesi ve 6100 sayılı HMK"nın 222/1. maddesi uyarınca mahkemece, davalının sigorta şirketinin genel merkez ticari defterlerinin resen incelenip yukarıda belirtilen unsurların gerçekleşip gerçekleşmediğinin, bölge müdürlüğünün poliçe düzenleyip düzenlemediğinin ve 3.kişilerle bağımsız ticari faaliyet yürütüp yürürtmediğinin belirlenerek oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz isteminin kabulü ile İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULARAK KALDIRILMASINA, HMK"nın 373/1. maddesi uyarınca dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 01/04/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.