Danıştay 10. Daire 2016/1777 Esas 2021/3305 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/1777
Karar No : 2021/3305


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kaymakamlığı / …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacının, Diyarbakır İli, Çınar İlçesi, … Köyü, … parsel sayılı taşınmazda tarımsal üretim yaptığından bahisle Çiftçi Kayıt Sistemine kaydedilmesi istemiyle yapmış olduğu başvurusunun reddine ilişkin Çınar İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; kadastro geçmiş ve tapu siciline tescilli olmayan uyuşmazlık konusu taşınmazlara ilişkin yargılamanın, … Kadastro Mahkemesi'nin E:… esas sayılı dosyasında devam ettiği, taşınmazların Asliye Hukuk Mahkemesi'nde davalı olduklarından söz edilerek malik haneleri açık bırakılmak suretiyle tespit edildikleri, tapulama tutanaklarının "Edinme Sebebi" kısımlarında da malik gösterilmediğinin anlaşıldığı, Anayasanın 2. maddesinde belirtilen ve Devletin temel niteliklerinden biri olan hukuk devleti ilkesi gereği, her normun kendinden sonra gelen hukuk normuna kaynak teşkil etmesi ve sıralamada sonra gelen normun önceki norma uygun olması gerektiği, yönetmeliklerde, usul ve esaslara ilişkin ayrıntılı düzenleme bulunan konularda, kamu kurumlarınca bu görevlerin yerine getirilmesinde öncelikli olarak yönetmelikle öngörülmüş olan usul ve esaslara uyulmasının bir zorunluluk olduğu, tesis edilecek bireysel işlemlerin, öncelikli olarak, dayanak Genelgede aksi bir düzenleme yer almış olsa bile, bu Genelgenin dayandığı üst hukuk normuna uygun olması gerektiği, Aksi halde Yönetmeliğe aykırı bir düzenlemeye dayalı olarak tesis edilen işlemlerin hukuka aykırı olacağı ve bu hususun idari yargı yerlerince re'sen dikkate alınabileceği, kadastro geçmiş ve tapu sicilinde tescili bulunmayan mülkiyeti ihtilaflı uyuşmazlık konusu taşınmazlarda, tarımsal faaliyet yürüttüğünü belirten davacının, çiftçi kayıt sistemine kaydedilebilmesi için ibrazı gereken kadastro/tapulama tutanaklarında, "malik" gösterilmediğinin anlaşılması karşısında dava konusu işlemde sonucu itibariyle hukuka ve mevzuata aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu parsellerde kiracı olarak tarım yaptığının sabit olduğu, Genelgenin ilgili hükümlerine göre Çiftçi Kayıt Sistemine kaydının yapılması gerekirken ilgili Yönetmelik uyarınca davanın reddine karar verilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı, Genelgedeki düzenlemelerin daha detaylı olup mağduriyetleri gidermeyi amaçladığı, oysa Yönetmelik hükümlerinde mağduriyetine uygun düzenlemelerin bulunmadığı, mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, kiracı olarak tarım yaptığı taşınmazların maliki hakkında … Kadastro Mahkemesinde tescil kararı verildiği belirtilerek kiralama sözleşmesi, tapulama tutakları ve kesinleşmemiş tescil kararı ile birlikte 01/06/2015 tarihinde Çiftçi Kayıt Sistemine kaydının yapılması istemiyle davalı idareye başvurulması üzerine; davalı idare tarafından ÇKS Genelgesinin (2014/1) 26. maddesine istinaden sisteme kaydının yapılamadığı gerekçesiyle tesis edilen başvurunun reddi işleminin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
27/05/2014 tarih ve 29012 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 01/11/2013 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe giren Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliği'nin "Çiftçilerden istenecek bilgi ve belgeler" başlıklı 7. maddesinin 6. fıkrasının (j) bendinde, ÇKS’ye kaydolmak veya kayıtlarını güncellemek üzere il/ilçe müdürlüklerine başvuruda bulunan çiftçilerden; kadastro geçmiş ve tapu sicilinde tescili bulunmayan mülkiyeti ihtilaflı tarım arazilerinde; kadastro sırasında maliki belirlenmiş ise; maliki gösterir kadastro/tapulama tutanağı, malik ölmüş ise kadastro/tapulama tutanağı ile mirasçılarını gösterir mahkemeden veya noterden alınmış veraset belgesinin aslı ya da onaylanmış sureti ve tarım arazisinin başvuruda bulunan kişi tarafından halen kullanıldığını gösterir keşif komisyonunca düzenlenmiş köşe noktaları koordinat değerlerini içeren EK- 2’de yer alan keşif raporunun istenileceği kurala bağlanmıştır.
Tarım Reformu Genel Müdürlüğü'nün 06/06/2014 tarih ve 2014/1 sayılı Genelgesinin 26. maddesinde ise, kadastro geçmiş ve tapu sicilinde tescili bulunmayan mülkiyeti ihtilaflı tarım arazilerinin kaydında; kadastro sırasında maliki belirlenmiş ise; maliki gösterir kadastro/tapulama tutanağı, malik ölmüş ise, kadastro/tapulama tutanağı ile mirasçıları gösterir mahkemeden veya noterden alınmış veraset belgesinin aslı ya da onaylanmış sureti ve tarım arazisinin başvuruda bulunan kişi tarafından halen kullanıldığını gösterir keşif komisyonunca düzenlenmiş keşif raporlarına göre kayıt yapılacağı, bu arazilere ait kadastro tapulama tutanaklarında malik hanesi boş olmakla birlikte, edinme kısmında malik belirtilmiş ise, söz konusu ihtilaflı arazisinin ÇKS'ye kaydedilmesinin gerektiği, kadastro tapulama tutanaklarında hem malik hanesinde hem de edinme kısmında malik ismi belirtilmeyen mülkiyeti ihtilaflı arazilerin, mahkemelerden alınacak belgeler ile belgelendirilmesi ve bu arazilerin davaya taraf kişiler tarafından kullanıldığının keşif raporlarıyla belgelendirilmesi kaydıyla davaya taraf kişiler veya varisleri adına kayıt yapılabileceği düzenlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, davacının kira sözleşmesi yaptığı şahsın, … Kadastro Mahkemesinin E:…, K:… sayılı dosyasında davacı olarak taraf olduğu, kapatılan … Kadastro Mahkemesinin E:…, K:… sayılı dosyasında verilen tescil kararının Yargıtay tarafından bozulması üzerine dava konusu işlem tarihinde ihtilaflı bulunan davanın sonradan … Kadastro Mahkemesine devredildiği, 26/04/2017 tarihinde temyiz yasa yolu açık olarak verilen kararda malik olduğu belirtilen şahıs adına dava konusu taşınmazın 6930 hissesinin yeniden tesciline karar verildiği ve kararın henüz kesinleşmediği, dosyada bulunan tapulama tutanaklarında söz konusu ihtilaflı dava sebebiyle hem malik hanesinin hem de edinme kısmının boş bırakıldığı, mahkemenin ara kararına cevaben mülkiyet durumunu gösterir başka bir belgenin dosyaya sunulmadığı görülmüştür.
Tarım Reformu Genel Müdürlüğü'nün 06/06/2014 tarih ve 2014/1 sayılı Genelgesinin 26. maddesinde; arazilere ait kadastro tapulama tutanaklarında malik hanesi boş olmakla birlikte, edinme kısmında malik belirtilmiş ise, söz konusu ihtilaflı arazisinin ÇKS'ye kaydedilmesinin gerektiği, kadastro tapulama tutanaklarında hem malik hanesinde hem de edinme kısmında malik ismi belirtilmeyen mülkiyeti ihtilaflı arazilerin, mahkemelerden alınacak belgeler ile belgelendirilmesi ve bu arazilerin davaya taraf kişiler tarafından kullanıldığının keşif raporlarıyla belgelendirilmesi kaydıyla davaya taraf kişiler veya varisleri adına kayıt yapılabileceği düzenlenerek, tapu kayıtlarına esas tescillerin yapılması ve kadastro çalışmaları sırasında oluşan belirsizliklerin tarım arazilerini yukarıda belirtilen tespit yöntemleri ile fiilen kullanmakta olan çiftçilerin ÇKS'nde kaydolunmasını engellemeyeceği yönünde açıklama getirilmiş olup, söz konusu düzenlemenin amacının davalı idarenin de bilgisi dahilinde ve belirli bir objektif tespit çalışması ile tarım arazisinde zilyet bulunan çiftçilerin kayıt altına alınmasını sağlamak olduğu görülmektedir.
Bu durumda, ihtilaf hali devam etmekte olan davada, davacıya tarım arazisini kiralamış olan şahsın malik olarak belirtildiği dikkate alındığında, davacının kira sözleşmesine dayalı olarak kullandığı söz konusu arazi nedeniyle Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kaydedilmesinde hukuki bir engel bulunmaması karşısında, bu yöndeki başvurusunun reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın reddine ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren on beş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 14/06/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.