MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay’ca incelenmesi istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, Tetkik Hakimi ...’ın raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
Yargıtay bozma ilamında özetle; “dava tarihi olan 2013 yılından 15, 20, 25 yıl öncesine ait en az üç farklı tarihte çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları getirtilerek dosya keşfe hazır hale getirtilmesi, mahallinde yeniden ziraat mühendisi, kadastro fen elemanı, jeodezi ve fotoğrametri mühendisinden oluşacak uzman bilirkişi kurulu ile yerel bilirkişi ve tanıklar marifetiyle inceleme yaptırılarak imar-ihya işlemlerine hangi tarihte başlanıp tamamlandığı, taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin süresi ve ekonomik amacına uygun bir zilyetlik olup olmadığının belirlenmesine çalışılması, tanık ve yerel bilirkişi sözleri ilmi esaslara göre hazırlanan önceki zirai bilirkişi raporlarını da irdeleyen bilirkişi raporlarıyla denetlenmesi, raporda belirtilen hususların somutlaştırılması için, taşınmazı tüm yönleriyle gösterecek şekilde çektirilecek fotoğraflar üzerinde çekişmeli taşınmaz kabaca işaretlettirilmesi, belirtilen tarihlere ait hava fotoğrafları üzerinde jeodezi ve fotogrametri mühendisi eliyle stereoskop aleti ile inceleme yapılarak, dava konusu taşınmazın eski hava fotoğraflarındaki konumu ve durumu ile taşınmaz üzerinde imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığı ve hangi tarihte tamamlandığı, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığı hususlarında hava fotoğraflarıyla desteklenmiş ayrıntılı rapor alınması, taşınmaz imar planı içinde kalıyorsa imar planının kesinleşme tarihine kadar imar-ihya yoluyla kazanma koşullarının oluşup oluşmadığı üzerinde durulması” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne çekişmeli 2160 parsel sayılı taşınmazın 14.11.2017 tarihli bilirkişi raporunda (A) harfiyle gösterilen 36.187,64 metrekare yüzölçümlü kısmının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Davalı ... Belediyesi vekilinin hükme yönelik temyizi, çekişmeli 2160 parsel sayılı taşınmazın, teknik bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen ve mahkemenin önceki tarihli kararında hakkında kabul kararı verilen bölümüne ilişkin olup, davalı ...’nın bu bölüme ilişkin önceki tarihli hükme yönelik temyiz isteminin Dairemizin 08.02.2016 tarih, 2015/1523 Esas, 2016/867 Karar sayılı ilamı ile reddedilmiş ve hüküm ... yönünden onanarak kesinleşmiş olup, temyiz isteğine konu eldeki kararla ... aleyhine yeni bir hukuki durum da yaratılmadığına göre hükmü temyiz etmekte hukuki yararı bulunmadığından, davalı ... vekilinin temyiz inceleme isteminin REDDİNE,
2-Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının inlenmesine gelince; Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, çekişmeli taşınmaz bölümü üzerinde davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleştiği gerekçesi ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de; mahkemece hükmüne uyulan bozma ilamında; hava fotoğraflarının uzman olan jeodezi ve fotogrametri mühendisi eliyle yaptırılması ve yöntemince zilyetlik araştırılması yapılması hususlarına işaret edilmesine rağmen, hava fotoğrafı incelemesi jeodezi fotogrametri mühendisi yerine bu konuda uzman olup olmadığı anlaşılamayan harita teknikerine yaptırılmış; taşınmazın niteliğini, imar-ihya edilip edilmediği ve edilmişse hangi tarihte tamamlandığı hususlarında ziraat mühendisinden rapor alınması istenildiği halde ziraatçı bilirkişiden soyut nitelikte rapor alınmış; taşınmaz bölümünün niteliğini belirlemekten uzak ziraatçi bilirkişi raporu ile tanık ve yerel bilirkişilerin soyut beyanları hükme esas alınmış, böylelikle bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bu şekilde eksik inceleme ve araştırmaya dayanılarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, dava konusu taşınmaz bölümlerine ait temin edilebilen en eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğünün web sitesinin harita sorgulama sayfasına girilerek, taşınmaz bölümlerinin bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle buradan elde edilen verilere göre dava tarihi olan 2013 yılından 15, 20, 25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğü"nden getirtilerek dosya arasına konulmalı, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra, mahallinde yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile 3 kişilik jeodezi-fotogrametri mühendisi bilirkişi heyeti, üç kişilik ziraatçı bilirkişi kurulu ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmaz bölümünün öncesi itibariyle kime ait olduğu, kimden kime ne zaman ve ne şekilde intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ve hangi tasarruflarla zilyet edildiği, imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediği ve edilmiş ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, yerel bilirkişiler ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı, ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin niteliğini, kullanım durumunu, imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığını, böyle yerlerden ise imar-ihya edilip edilmediği, edilmiş ise hangi tarihte tamamlandığı hususlarında, önceki tarihli ziraatçi bilirkişi raporlarını da irdeler şekilde taşınmaz bölümlerinin tarımsal niteliğini açıklayan, komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde toprak yapısını, eğimini, bitki desenini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetlik var ise zilyetliğin şeklini ve süresini bildiren, taşınmaz bölümlerinin değişik yönlerden çekilmiş ve hangi bölüme ait olduğu işaretlenmiş renkli fotoğrafları ile desteklenmiş, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin kadastro paftasındaki konumunun bilgisayar programı aracılığıyla hava fotoğraflarına aktarılması suretiyle, hava fotoğraflarının ait oldukları yıllara göre taşınmaz bölümlerinin niteliğini, imar-ihyaya konu olup olmadığını, olmuş ise imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığını ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını, taşınmazın ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığını ve zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğünü belirten gerekçeli rapor düzenlemeleri istenilmeli; fen bilirkişisinden, keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir krokili rapor aldırılmalı; tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli ve bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalı ... Başkanlığına iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 13/09/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.