Danıştay 7. Daire 2021/1184 Esas 2021/2728 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/1184
Karar No : 2021/2728

KARAR DÜZELTME
İSTEMİNDE BULUNAN (DAVACI) : … Sandığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararını bozan Danıştay Yedinci Dairesinin 06/10/2020 tarih ve E:2016/32, K:2020/3677 sayılı kararının düzeltilmesi istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, üyelerine verdiği borç para karşılığı elde ettiği faiz geliri üzerinden banka ve sigorta muameleleri vergisi hesaplayıp beyan etmediğinden bahisle, inceleme raporuna dayanılarak, 2009 yılının Ocak ilâ Aralık dönemleri için re'sen salınan vergi ziyaı cezalı banka ve sigorta muameleleri vergileri ile uyuşmazlık konusu dönemlere ilişkin beyannamelerin kanuni süresinde elektronik ortamda verilmediğinden bahisle 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 355. maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: 6802 sayılı Gider Vergisi Kanunu kapsamında bir kişinin banker sayılabilmesi için aranan koşul, ivaz karşılığı ödünç para verme işinin, devamlı ve mutat meslek halinde yapılması olmakla birlikte, Hicri 10 Eylül 1337 tarih ve 151 sayılı Ereğli Havzai Fahmiyesi Maden Amelesinin Hukukuna Müteallik Kanun'un 4. maddesi uyarınca kurulan, amacı, üyelerine ekonomik ve sosyal yardımlar sağlamak olan davacı Sandığın, üyelerinin ihtiyaçlarını karşılamak üzere verdiği ödünç para (ikraz) yardımı karşılığı, Sandık kaynaklarının devamlılığı için elde ettiği düşük oranlı faiz gelirinin ikrazatçılık faaliyetinden elde edilen faiz geliri olduğundan ve bu faaliyetin ticari kâr amacıyla yapıldığından söz edilemeyeceği, Sandığın üyelerine kredi vererek karşılığında faiz geliri elde etmesinin Ereğli Kömür-Havzası Amele Birliği Biriktirme ve Yardımlaşma Sandığı Yönetmeliği uyarınca kendisine verilen amaçları gerçekleştirmeye yönelik olduğu, bu durumda uhdesinde ayrı bir iktisadi işletme oluştuğu ve söz konusu iktisadi işletmenin banka ve sigorta muameleleri vergisi mükellefi olduğundan hareketle elde edilen faiz gelirinin banka ve sigorta muameleri vergisine tabi tutulmasında hukuka uyarlık bulunmadığı; geçmişe yönelik olarak tesis edilen mükellefiyet sonucunda, kanuni süresi içerisinde elektronik ortamda beyanname verilmediğinden bahisle özel usulsüzlük cezası kesilmesinin cezaların dayanağı yasal düzenlemenin lafzına, ruhuna ve amacına uygun düşmeyeceği gerekçesiyle, dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davacı Sandığın 2008 ilâ 2013 takvim yılları hesaplarının incelenmesi sonucunda 2008 yılında 5522 üyeye, 2009 yılında 4829 üyeye, 2010 yılında 4329 üyeye, 2011 yılında 4588 üyeye, 2012 yılında 4427 üyeye ve 2013 yılında 3942 üyeye ödünç para (ikraz) yardımı yapıldığı ve bu yardımlar karşılığında sırasıyla; 1.120.232,41 TL, 1.166.101,57 TL, 1.154.605,89 TL, 1.793.829,87 TL, 1.668.491,34 TL ve 1.878.715,73 TL faiz geliri elde edildiğinin tespit edildiği, bu durumda davacı Sandığın üyelerine faiz karşılığı borç para verdiği ve bunu itiyat haline getirdiği sabit bulunduğundan anılan verginin mükellefi olduğunda duraksamaya yer bulunmadığı, bu bakımdan, Mahkemece, uyuşmazlığa konu edilen verginin matrahını oluşturan unsurlar yönünden, hukuka uygun olup olmadığının değerlendirilmesi suretiyle yapılacak yargılama sonucuna göre karar verilmesinin gerektiği; öte yandan, tarh edilen verginin hukuka uygunluğu yönünden yapılacak değerlendirmede varılacak sonucuna göre özel usulsüzlük cezası kesilmesinin hukuka uygun olup olmadığının ayrıca değerlendirilmesinin icap ettiği gerekçesiyle temyize konu kararın bozulmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI: 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca kurumlar vergisinden muaf olduğu, nitekim … Vergi Mahkemesince verilen muhtelif kararlarla, tarh edilen kurumlar vergisinin iptal edildiği ve bu kararların Danıştay Dokuzuncu Dairesince onandığı, üyelerine ekonomik ve sosyal yardım sağlamak amacıyla verilen ödünç paranın karşılığı olarak sandık kaynaklarının devamlılığı için elde edilen düşük oranlı faiz gelirinin ikrazatçılık faaliyetinden elde edilen faiz geliri gibi nitelendirilemeyeceği, bu faaliyetin ticari kâr maksadıyla yapılmadığının açık olduğu, tesis edilen işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ: Dairemiz kararının, işlemin re'sen tarh edilen banka ve sigorta muameleleri vergileri ve kesilen vergi ziyaı cezalarına ilişkin kısmına dair hüküm fıkrasına yönelik karar düzeltme isteminin reddi; işlemin özel usulsüzlük cezasına ilişkin kısmına dair hüküm fıkrasına yönelik karar düzeltme isteminin ise kabulü ile Mahkeme kararının anılan hüküm fıkrasının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Dava daireleri ve İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurulları kararlarının düzeltme yoluyla yeniden incelenebilmeleri, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun, 6545 sayılı Kanun'la yürürlükten kaldırılan ve aynı Kanun'un 27. maddesiyle eklenen Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmaya devam olunan (mülga) 54. maddesinden yazılı nedenlerden birinin bulunması ile mümkündür.
Kararın düzeltilmesi istemine ilişkin dilekçede, re'sen tarh edilen banka ve sigorta muameleleri vergileri ve kesilen vergi ziyaı cezalarına yönelik olarak ileri sürülen iddialar, anılan maddede sayılan nedenlere uymadığından, Dairemizin 06/10/2020 tarih ve E:2016/32, K:2020/3677 sayılı kararının, işlemin anılan kısmına dair hüküm fıkrasının düzeltilmesini gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Sözü edilen dilekçede, özel usulsüzlük cezasına yönelik olarak ileri sürülen iddialar ise, yukarıda hükmüne yer verilen (mülga) 54. maddenin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca, Dairemiz kararının, işlemin anılan kısmına dair hüküm fıkrasının düzeltilmesini gerektirecek nitelikte bulunduğundan, istemin kısmen kabul edilerek özel usulsüzlük cezasına ilişkin hüküm fıkrasının ortadan kaldırılmasından sonra temyiz incelemesine geçildi:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın özel usulsüzlük cezasına ilişkin hüküm fıkrası usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın anılan hüküm fıkrasının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Karar düzeltme isteminin Dairemiz kararının re'sen tarh edilen banka ve sigorta muameleleri vergileri ve kesilen vergi ziyaı cezalarına ilişkin hüküm fıkrasına yönelik kısmının reddine,
2. Karar düzeltme isteminin kısmen kabulü ile … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, işlemin özel usulsüzlük cezasına ilişkin kısmının iptaline dair hüküm fıkrasının ONANMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 14/06/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.


(X) KARŞI OY :
Karar düzeltme dilekçesinde ileri sürülen iddialar, Dairemiz kararının özel usulsüzlük cezasına ilişkin hüküm fıkrasının da düzeltilmesini gerektirecek nitelikte bulunmadığından anılan hüküm fıkrasına yönelik düzeltme isteminin de reddi gerektiği oyu ile, Daire kararının belirtilen kısmına katılmıyorum.

(XX) KARŞI OY :
Kararın düzeltilmesi isteminin kabulü ile Dairemiz kararının, re'sen tarh edilen banka ve sigorta muameleleri vergileri ve kesilen vergi ziyaı cezalarına ilişkin hüküm fıkrasının ortadan kaldırılmasından sonra, mahkeme kararının anılan hüküm fıkrasının da onanması gerektiği oyu ile, Daire kararının belirtilen kısmına katılmıyorum.