Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2016/700 Esas 2017/2235 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı ... vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup sözleşme gereği yapılan imalât nedeniyle hakedilen bedelin ödenmeyen kısmı ve sözleşme dışı imalât bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece ... yönünden açılan davanın husumet nedeniyle reddine, ... hakkındaki davanın kısmen kabulüne dair verilen karar, davalı ... vekilince temyiz edilmiştir.
...-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı ... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
...-Davacı ile davalı ... arasında ....08.2005 başlangıç ........2005 bitiş tarihli inşaat sözleşmesi imzalanmıştır. Sözleşmede inşaatın malzemeli olarak yapılacağı kararlaştırılmış ve nelerin yapılacağı da belirtilmiştir. Bedel toplam olarak kararlaştırılmış olup 45.000,00 TL"dir. Bu bedele ayrıca KDV ekleneceğine dair sözleşmede hüküm bulunmamaktadır.
Davacı, davasında sözleşme kapsamındaki işleri yaptığı gibi sözleşme dışı imalâtlar yaptığını da ileri sürerek bunların bedelini talep etmektedir. Ancak sözleşme dışı işlerin neler olduğunu açıklamamıştır.
Sözleşme, götürü bedelli olduğundan yapıldığı tarihteki 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 365. maddesi hükmünce yüklenici işi kararlaştırılan bedelle tamamlayıp teslim etmek zorunda olup, daha fazla emek ve zaman harcanmasını gerektirse bile bedelin artırılmasını isteyemez. Dairemizin yerleşik içtihat ve uygulamalarında götürü bedelli işlerde hakedilen bedelin; sözleşmedeki işlerden gerçekleştirilen imalâtın sözleşmeye göre işin tamamına göre fiziki oranı tespit ve bu oranın götürü bedele uygulanmak suretiyle hesaplanacağı ve götürü bedelli işlerde sözleşmede ayrıca KDV ödeneceği kararlaştırılmamışsa KDV götürü bedel içerisinde olacağından ayrıca hesaplanacak bedele KDV eklenmeyeceği kabul edilmektedir.
Yine sözleşme dışı imalât; eser sözleşmesi ilişkisinde sözleşme kapsamı dışında iş sahibinin yararına olarak iş sahibinin talimatı ile ya da talimat olmaksızın işin gereği olarak yüklenici tarafından gerçekleştirilen imalât olarak tanımlanmakta ve bedelinin işin yapıldığı ve dava tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 413 ve devamı maddelerinde düzenlenen vekâletsiz iş görme hükümleri gereğince yapıldığı yıl mahalli
piyasa rayiçleriyle hesaplanması gerekmektedir. Mahalli piyasa rayiçlerinin içerisinde KDV"de bulunacağından bu şekilde bulunacak iş bedeline de ayrıca KDV eklenmeyecektir. Davacı tarafça sözleşme kapsamı ve dışındaki işlerle ilgili davalı iş sahibinin 42.000,00 TL ödediği kabul edilmiş, savunmada belirtilen 49.000,00 TL"lik ödemenin ....000,00 TL"lik kısmı kabul edilmemiştir. Davalı iş sahibince de kabul edilmeyen bu ....000,00 TL"lik ödeme yönünden yazılı delil sunulmamış, 02.....2011 tarihli delil listesinin .... maddesinde "Diğer bilcümle kanuni deliller" denilmek suretiyle ve dava HMK"nın yürürlüğe girdiği 01.....2011 tarihinden önce açıldığından o dönemdeki ..."ın yerleşmiş içtihat ve uygulamalarına göre yemin deliline de dayanmış olduğu kabul edilerek davalı ..."ın ispatlanmayan ....000,00 TL ödemeyle ilgili davacıya yemin yöneltme hakkının bulunduğu hatırlatılmamıştır.
Bu durumda mahkemece davacıya öncelikle sözleşme dışı olduğunu ileri sürdüğü işlerin nelerden ibaret olduğunun sorularak açıklattırılması, bundan sonra hükme esas raporu düzenleyen inşaat bilirkişisinden; yapılan keşif, delil tespit dosyasındaki bulgular ve dosya kapsamına göre sözleşme dışı imalât yapılıp yapılmadığını da değerlendirerek sözleşme kapsamındaki işlerle ilgili gerçekleşitirilen imalâtın sözleşmenin tamamına göre fiziki oranı tespit ettirilip bu oranın 45.000,00 TL götürü sözleşme bedeline uygulanarak, sözleşme kapsamında hakedilen imalât bedeli, yapılan inceleme ve değerlendirme ile davacının iddia ettiği sözleşme dışı işleri yaptığı ve bunların davalı iş sahibi yararına olduğundan belirlemesi halinde yapıldığı 2005 yılı mahalli piyasa rayiçleriyle bedeli hesaplattırılıp bu şekilde sözleşme kapsamı ve dışında davacının hakettiği bedel konusunda gerekçeli ve denetime elverişli ek rapor alınmalıdır.
Bu arada az yukarıda değinildiği gibi davalı iş sahibi ..."ın davacı tarafça kabul edilmeyen ve yazılı delille kanıtlayamadığı ....000,00 TL ödemeyle ilgili davacıya yemin yöneltme hakkı olduğu hatırlatılarak sonucuna göre davalı işsahibi ..."ın yaptığı toplam ödeme miktarının ne olduğu belirlenmeli ve davacının hakettiği sözleşme kapsamı ve dışındaki iş bedelinden bu şekilde kanıtlanacak toplam ödeme miktarı düşülerek dava sonuçlandırılmalıdır.
Mahkemece bu hususlar üzerinde durulmadan eksik inceleme ve yanlış değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, kararın bozulması uygun görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda .... bentte açıklanan nedenlerle davalı ..."ın diğer temyiz itirazlarının reddine, .... bent uyarınca kabulüyle hükmün davalı ... yararına BOZUMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalı ..."a geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren ... gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 24.05.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.