17. Hukuk Dairesi 2016/903 E. , 2019/370 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün temyizen tetkiki davacılar vekili ile davalı ... Turz. İşlet. AŞ. vekilince talep edilmiş, davalı ... Turz. İşlet. A.Ş. vekilince de duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 15.01.2019 Salı günü davacılar vekili Av. ... ile davalı ... Turz. İşlet. A.Ş. vekili Av. ... ve davalı ... Oto Yat. Paz. A.Ş. vekili Av. ... geldi. Diğer davalılar tarafından gelen olmadı. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraf vekilleri dinlendikten sonra vaktin darlığından dolayı işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmış olup dosya incelendi, gereği düşünüldü.
-K A R A R-
Davacılar vekili, davalıların maliki, işleteni, sürücüsü ve trafik sigortacısı olduğu aracın, davacı ... çarpmasıyla oluşan kazada davacının ağır biçimde yaralanıp malul kaldığını, diğer davacıların çalışamaz hale gelen davacı oğullarının desteğinden yoksun kaldığını, davacı babanın oğlunun tedavisi amacıyla birçok masraf yaptığını ve 1 yılı geçkin süreyle oğluyla ilgilenip tedaviye bağlı yol, konaklama vs. masrafı yapmak zorunda kaldığını, tüm davacıların manevi zarar gördüklerini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak ve davalı ... şirketi sadece maddi tazminattan sorumlu olmak kaydıyla 10.000,00 TL. maddi ve 240.000,00 TL. manevi tazminatın kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini talep etmiş; 01.06.2015 tarihli ıslah dilekçesiyle, maddi tazminat taleplerini 148.132,03 TL"ye yükselterek bu bedelin ticari faiziyle birlikte davalılardan tahsilini istemiştir.
Davalı ... Otomotiv A.Ş. vekili, kazayı yapan araçlarını uzun süreli olarak kiraladıklarından işleten sıfatları bulunmadığını ve zarardan sorumlu olmadıklarını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... Tur. İşl. A.Ş. vekili, kazayı yapan araçla ilgili dava dışı ... Tur Ltd. Şti"den hizmet alımı yaptıklarını ve bu şirketle aralarında kira sözleşmesi bulunmadığını, araç maliki ya da işleteni olmayan davalının kusur ve sorumluluğunu gerektirir bir sebep bulunmadığını, istenen tazminatların fahiş olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; davalı ... Tur. A.Ş"nin işleten sıfatı bulunmadığından, bu davalı hakkındaki davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine; diğer davalılar hakkındaki davanın kısmen kabulü ile davacı ... için 105.216,14 TL. maluliyet tazminatı ve davacı ... için 2.500,00 TL. tedavi sürecindeki bakım ve tedavi giderlerinin, davalı ... şirketi yönünden dava ve diğer davalılar yönünden kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte müteselsilen tahsiline; davacı anne babanın destekten yoksun kalma tazminatı taleplerinin reddine; davacı ... için 10.000,00 TL. ve diğer davacılar için 4.000,00"er TL. manevi tazminatın kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılar ... ve ...den müteselsilen tahsiline, fazla isteğin reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ve davalı ... Tur. İşl. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; davalı ... Tur. İşl. A.Ş. ile ihbar olunan ... Tur. Ltd. Şti. arasındaki taşıma sözleşmesi ve davalı ... . A.Ş. ile ihbar olunan ... Tur. Ltd. Şti. arasındaki kira sözleşmesinin hükümleri bir bütün olarak değerlendirildiğinde, davalı ... Tur. İşl. A.Ş"nin işleten sıfatıyla zarardan sorumlu olduğu ve davalı ... .... A.Ş"nin işleten sıfatının bulunmadığına ilişkin mahkeme kabulünün yerinde görülmesine; davacı ... kazadaki yaralanmasından kaynaklanan maluliyet oranının ve iyileşme (geçici işgöremezlik) süresinin, kaza tarihi itibariyle yürürlükte olan mevzuat hükümlerine uygun biçimde saptanmış olmasına ve maddi tazminat hesabında bu oran ve sürelerin esas alınmış olmasında bir usulsüzlük bulunmamasına göre; davacılar vekili ve davalı ... Tur. İşl. A.Ş. vekilinin anılan yönlere ilişkin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazası sonucu oluşan cismani zarar nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Davacı taraf, davaya konu kazada davalı sürücünün kusurlu olması nedeniyle davalıların zarardan sorumlu olduğu iddiasıyla dava açmış; davalı taraf, davalı sürücünün kusuru olmadığı savunmasında bulunmuştur. Mahkeme ise, davalı sürücü hakkında açılan ceza davasındaki yargılamada, davalı sürücünün asli kusurlu ve davacı ... tali kusurlu olduğunun tespit edildiği gerekçesiyle, kazada davacının da kusuru bulunduğunu kabul ederek hüküm tesis etmiştir.
818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 53. maddesi (6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 74. md.) gereğince; hukuk hakimi, ceza mahkemesince belirlenmiş ve kesinleşmiş olan maddi olgu ile bağlı ise de; kusurun bulunup bulunmadığı ve oranına ilişkin ceza mahkemesi kararı ile bağlı olmadığı gibi, kusura ilişkin saptamaya dayanan beraat kararı ile de bağlı değildir.
Somut olaya bakıldığında; kaza tespit tutanağında, davalı sürücünün kusurlu ve davacı ... kusursuz olduğu şeklinde tespit yapıldığı; kazanın gerçekleştiği olay yerine ilişkin yol durumunun, Karayolları Genel Müdürlüğü"nün 17.02.2012 tarihli cevabi yazısı ile saptanmasından sonra ve mahallinde yapılan keşfe dayalı olarak düzenlenen 08.10.2013 tarihli uzman bilirkişi raporunda, davalı sürücünün kazada tam kusurlu olduğu yönünde görüş bildirildiği; ceza yargılaması kapsamında alınan Adli Tıp Kurumu Trafik İhtisas Dairesi raporunda ise, davalı sürücü kazada asli kusurlu olmakla birlikte, dikkatsiz davranan davacının da tali düzeyde kusurlu olduğu şeklinde görüş bildirildiği ve ceza mahkemesinin bu rapora göre, davalı sürücü hakkında mahkumiyet hükmü tesis ettiği görülmektedir. Bu itibarla, kaza tespit tutanağı ve yerel mahkemenin aldığı bilirkişi raporundaki kusur tespiti ile ceza yargılamasında alınan ATK raporundaki kusur tespiti arasında çelişki bulunmaktadır. Hukuk hakimi, ceza mahkemesinin kusura ilişkin tespiti ile bağlı değilse de yerel mahkemenin ceza davasındaki kusur tespitini benimsediği gözetildiğinde, kusur konusundaki çelişkinin giderilmesi gerekir.
Bu durumda mahkemece; ceza hakiminin kusur değerlendirmesinin, hukuk hakimini bağlamayacağı ilkesi gereği; ayrıca, ceza mahkemesince alınan ve hükme esas kabul edilen ATK raporu ile yerel mahkemenin aldığı 08.10.2013 tarihli bilirkişi raporu arasında çelişki bulunduğu gözetilerek, kusurun belirlenmesine ilişkin taraf delillerinin toplanması ve Karayolları Genel Müdürlüğü Fen
Heyeti ya da İTÜ"den, tüm dosya kapsamına göre, kazadaki tarafların kusur oranlarının belirlenmesi konusunda ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli, çelişkileri giderir rapor alınması ve oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken; yanılgılı değerlendirmeyle, yazılı olduğu biçimde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
3-Davacı taraf, davacı ... kazadaki yaralanması nedeniyle yapılan tedavi giderlerinin de davalılardan tahsilini talep etmiş; ancak, tedavi giderlerinin kapsamını tam olarak açıklamamıştır. Mahkeme ise, bu alacak kalemi yönünden, davacı tarafa talebini açıklatıp somutlaştırmadan, takdiren 2.500,00 TL"yi hüküm altına almıştır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 31/1. maddesi gereği hakimin, uyuşmazlığın çözümü bakımından belirsiz veya çelişkili olan hususları taraflara açıklatıp davayı aydınlatma görevi bulunmaktadır. Eldeki davada davacı taraf, davacı ... "un yaralanması nedeniyle tedavi giderlerini diğer davacı baba Abdulmenaf"ın yaptığını ileri sürerek talepte bulunmuş; sadece tedaviye bağlı belgesiz tedavi giderlerini mi yoksa hem belgeli hem de belgesiz tüm tedavi giderlerini mi talep ettiğini somut biçimde açıklamamıştır.
Davacının talep ettiği tedavi harcamalarının nev"i, bu zarardan sorumlu olanların belirlenmesi bakımından önem taşımaktadır. Zira, 25.02.2011 tarihinde yürürlüğe giren ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"nun 98. maddesinde değişiklik yapan 6111 sayılı Kanun"un 59. maddesi ve geçici 1. maddesi gereği, trafik kazaları nedeniyle üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer resmi ve özel sağlık kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedellerinden Sosyal Güvenlik Kurumu sorumlu olacak ve zarara sebep olan araç malik, sürücü ve sigortacısı sorumlu tutulamayacaktır. 6111 sayılı Kanun"un yürürlük tarihinden önce açılmış olan ve tedavi gideri talebini de içeren davalarda, SGK Başkanlığı davada yasal hasım haline geldiğinden davaya dahil edilmesi gerekecektir. Ancak, 6111 sayılı Kanun ile KTK"nun 98. maddesinde yapılan değişiklik gereği kanun kapsamında olmayan tedavi giderleri için, zarara sebep olan araç ilgililerin sorumluluğu devam edecektir.
Açıklanan hukuki ve maddi vakıalar karşısında mahkemece; öncelikle, davacı tarafa uygun bir süre verilerek, dava konusu edilen tedavi giderleri kapsamının (belgeli- belgesiz) açıklattırılması ve yapılan açıklamaya göre eksik kalan delillerin ve tedavi belgelerinin toplanması; 6111 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik gereği SGK"nın sorumlu
olduğu tedavi giderlerinin de dava konusu edildiğinin bildirilmesi halinde, SGK"nın davaya dahil edilmesi; davacı ... "un kazadaki yaralanması nedeniyle yapılan ve davaya konu edilen tedavi giderleri için, SGK"nın sorumlu olduğu tedavi giderleri ile sorumluluğu dışındakilerin ayrı ayrı hesaplanması, davacının yaralanmasının mahiyetine göre yapılması kaçınılmaz olan belgesiz tedavi giderleri için ayrıca hesaplama yapılması hususlarında, uzman doktor bilirkişiden rapor alınması ve oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle, yazılı olduğu şekilde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
4-Bozma ilamının kapsam ve şekline göre, davacılar vekili ile davalı ... Tur. İşl. A.Ş. vekilinin, diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacılar vekili ve davalı ... Tur. İşl. A.Ş. vekilinin, açıklanan yönlere ilişkin sair temyiz itirazlarının REDDİNE; (2) ve (3) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle, davacılar vekili ve davalı ... Tur. İşl. A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA; (4) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacılar vekili ve davalı ... Tur. İşl. A.Ş. vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılara ve davalı ... Turz. İşlet. A.Ş."ye geri verilmesine ve 2.037,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davacılara verilmesine, 2.037,00 TL vekalet ücretinin davacılardan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davalı ... Turz. İşlet. A.Ş."ye verilmesine, 21/01/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.