Danıştay 8. Daire 2021/171 Esas 2021/3112 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/171
Karar No : 2021/3112


Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : … Başkanlığı
Vekili : Av. …
Karşı Taraf (Davacı) : …

İstemin Özeti : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi : ...
Düşüncesi : İdare Mahkemesi kararının belirtilen açıklama ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, Yükseköğretim Kurumunda iç denetçi olarak görev yapan davacının, … tarih ve …, … sayılı İç Denetim Raporunda tespit ettiği usulsüzlüklerden bir kısmı ile ilgili olarak ayrı bir rapor düzenlemediği ve ayrıca 17-20 Nisan 2009 tarihlerinde il dışında gerçekleştirilen eğitim seminerine İç Denetim Birim Başkanının izni olmadan katıldığı, böylelikle ikamet ettiği ili izinsiz terk ettiğinden bahisle, geçmiş olumlu hizmetleri de dikkate alınmak suretiyle Yükseköğretim Kurumları Yönetici Öğretim Elemanları ve Memurları Disiplin Yönetmeliğinin 4/a maddesi uyarınca tevhiden uyarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin … tarihli ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; davacının, … tarih ve …, … sayılı İç Denetim Raporunda tespit ettiği usulsüzlüklerden bir kısmı ile ilgili olarak ayrı bir rapor düzenlememesine ilişkin fiili yönünden davacının görevinin gereği olarak usulsüz olduğunu tespit ettiği hususu inceleme raporu ile üst yöneticiye bildirmiş olmasının, disiplin cezası verilmesini gerektirecek nitelikte bir eylem olmadığı; davacının ikamet ettiği ilin hudutlarını izinsiz terketmesine yönelik fiili yönünden ise davacıya isnad edilen fiilin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda disiplin cezasını gerektirir fiil olmaktan çıkarıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davacının ikamet ettiği ilin hudutlarını izinsiz terketmesine yönelik fiilin incelenmesi;
Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan, 21/08/1982 tarih ve 17789 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği'nin 'Aylıktan Kesme' başlıklı 8. maddesinin (g) fıkrasında; "İkamet ettiği ilin hudutlarını izinsiz terk etmek" fiili aylıktan kesme cezasını gerektiren eylemlerden sayılmış olup 29/01/2014 tarih ve 28897 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 5. maddesinde; Disiplin Yönetmeliği'nin 8. maddesinin (g) fıkrasının yürürlükten kaldırıldığı hükme bağlanmıştır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan Yönetmelik hükmünün daha sonra yürürlüğe giren Yönetmelik değişikliği ile yürürlükten kaldırılması nedeniyle, uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için öncelikle davacının disiplin cezası ile cezalandırılması gerektiği belirtilen fiiline hangi Yönetmelik hükmünün uygulanması gerektiği hususunun karara bağlanması gerekmektedir.
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 7. maddesinde yer alan "işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. İşlendikten sonra yürürlüğe giren kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı da kimse cezalandırılamaz ve hakkında güvenlik tedbiri uygulanamaz. Böyle bir ceza veya güvenlik tedbiri hükmolunmuşsa infazı ve kanuni neticeleri kendiliğinden kalkar. Suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanun uygulanır ve infaz olunur." yolundaki hüküm failin lehine olan kanunun uygulanması ilkesini düzenlemektedir.
Ceza hukuku kökenli bir ilke olan lehe olan hükmün uygulanması ilkesi; işlendiği zamanın hukuki normları uyarınca suç sayılan bir fiil, sonradan yürürlüğe giren bir düzenleme ile suç olmaktan çıkarılmış bulunuyorsa veya sonradan yürürlüğe giren düzenleme, suçun işlendiği zaman mevcut olan düzenlemeye göre suçlunun lehine ise, sonraki normun daha önce işlenmiş olan fiillere uygulanmasını öngörmektedir.
İdari işlemlerin yargısal denetiminin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan mevzuata göre yapılması idare hukuku ilkelerindendir. Bu anlamda, idari işlem niteliğindeki disiplin yaptırımının da tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan mevzuata göre yargısal denetiminin yapılması gerekmekte ise de, ilke olarak suç ve cezadan lehe olan normun uygulanması kuralının disiplin cezaları yönünden de geçerli olduğunun kabulü gerekmektedir.
Dolayısıyla, fiilin işlendiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan mevzuat ile daha sonra yürürlüğe giren mevzuat hükümleri farklı ise, disiplin cezası ile cezalandırılacak olan kişilerin lehine olan mevzuat hükmünün dikkate alınması gerekmektedir.
Bu durumda, yukarıda belirtilen Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 5. maddesi ile davaya konu işlemin dayanağı olan "İkamet ettiği ilin hudutlarını izinsiz terk etmek" fiilinin aylıktan kesme cezasını gerektirir eylemlerden sayılmasını düzenleyen Yönetmelik hükmünün yürürlükten kaldırılması nedeniyle, hukuki dayanaktan yoksun kalan dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
İdare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenip bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında yazılı nedenlerin bulunmasına bağlıdır.
Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin reddiyle ... İdare Mahkemesince verilen ve hüküm fıkrası itibariyle hukuka uygun bulunan kararın yukarıda belirtilen açıklama ile onanmasına temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 15/06/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.