Danıştay 6. Daire 2019/22005 Esas 2021/8321 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/22005
Karar No : 2021/8321

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İzmir İli, Urla İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazda ruhsat ve eklerine aykırı imalatlar yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca söz konusu imalatların yıkımına ve aynı Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca 2.719,00 TL para cezası verilmesine ilişkin … günlü, … sayılı Urla Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Dava konusu yapılardan helikopter pistinin yıkımına ilişkin kısım yönünden Encümen kararının iptali, diğer yapıların yıkımı ile para cezasına ilişkin kısım yönünden ise davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 11/09/2018 tarih, E:2015/11406, K:2018/5164 sayılı kararıyla; helikopter pisti dışındaki yapıların yıkımı ile para cezasına ilişkin kısmın onanması, helikopter pistinin yıkımına ilişkin kısmın ise bozulması üzerine, bozma kararına uyularak, temyize konu karar ile dava konusu encümen kararının helikopter pistinin yıkımına ilişkin kısmı yönünden davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Öncelikle dava konusu taşınmaz hakkında 3194 sayılı İmar Kanununun Geçici 16. maddesi kapsamında yapı kayıt belgesi alınması nedeniyle davanın konusuz kaldığı, bu nedenle, İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği, öte yandan, söz konusu helikopter pistindeki onarım ve değişikliğin kapalı alan oluşturmadığı, yeni bir kazanıma yol açmadığı, binanın statik durumun da etkilemediği, sabit yapı niteliği taşımayan yapı hakkında tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı, birçok Danıştay kararında da belirtildiği üzere inşaat ruhsatı bulunan yapının yapı kullanım izin belgesi bulunmaması nedeniyle 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesindeki yaptırımların uygulanamayacağı belirtilerek, İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği iddia edilmiştir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Mahkeme kararının Dairemiz kararında belirtilen gerekçe ile bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İzmir İli, Urla İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazda ruhsat ve eklerine aykırı imalatlar yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca söz konusu imalatların yıkımına ve aynı Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca 2.719,00 TL para cezası verilmesine ilişkin Urla Belediye Encümeninin … günlü, … sayılı kararının tesis edilmesi üzerine, bakılmakta olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 35. maddesinde; "Herkes, mülkiyet ve miras haklarına sahiptir. Bu haklar, ancak kamu yararı amacıyla, kanunla sınırlanabilir. Mülkiyet hakkının kullanılması toplum yararına aykırı olamaz." hükmüne yer verilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi; "Bu kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığının ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya Valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilerek inşaat derhal durdurulur, durdurma yapı tatil zaptının yapı üzerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mührün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının ruhsata uygunluğu inceleme sonucunda anlaşılırsa mühür belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir." hükümlerini içermektedir.
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 54. maddesinin 2. fıkrasında; ruhsat tarihinden itibaren 2 yıl içinde inşasına başlanmayan veya 5 yıllık ruhsat süresi içinde tamamlanmayan ve süresi içinde ruhsat yenilemesi yapılmayan yapılar, ruhsatsız yapı olarak değerlendirileceği, 3. fıkrasında; ruhsat süresi içinde yapılan başvurularda ilgili idarelerin ruhsatı yeniledikleri tarihe bakılmaksızın ruhsat, ilk ruhsat alma tarihindeki plan ve mevzuat hükümleri kapsamında beş yıl uzatılarak yenileneceği, süreye ilişkin ruhsat yenilemenin en çok iki kere yapılacağı, 4. fıkrasında; süre uzatımı başvurusu yapılmayan yapılarda idareler, ruhsat süresinin dolduğu tarihten itibaren en geç 30 gün içinde yapı yerinde seviye tespitini yapacağı, 5. fıkrasında ise; ruhsatı hükümsüz hale gelenlerin inşasına devam edilebilmesi için yeniden ruhsat alınmasının zorunlu olduğu, belirtilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; ruhsata tabi olup da, ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılan yapının mühürlenerek inşaatın durdurulacağı, inşaatın durdurulmasından itibaren, yapı sahibine ruhsat almak veya yapısını ruhsata uygun hale getirmek için verilen süre sonunda, ruhsat alınmayan veya ruhsatına uygun hale getirilmeyen yapılara ilişkin yıkım/eski hale getirme kararı alınabileceği, ruhsat süresi içinde tamamlanmayan ve süresi içinde ruhsat yenilemesi yapılmayan yapılar, ruhsatsız yapı olarak değerlendirileceği ve idarenin ruhsat süresinin dolduğu tarihten itibaren en geç 30 gün içinde yapı yerinde seviye tespiti yapacağı, ayrıca 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesine göre yıkım kararı verilebilmesi için yapının ruhsat alınmadan veya ruhsat ve eklerine aykırı şekilde yapılması ve verilen sürede ruhsat alınmamış olması gerektiği, ruhsatı hükümsüz hale gelen yapının yıkılacağı yönünde ise yasa hükmü bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; dava konusu helikopter pistinin yapı kullanma izin belgesinin bulunmaması nedeniyle ruhsatsız duruma düştüğünden bahisle, yıkımına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; helikopter pisti için düzenlenen yapı ruhsatı tarihinden itibaren 5 yıl içerisinde yapı kullanma izin belgesi alınmaması nedeniyle ruhsatsız konuma düştüğünden bahisle yıkım kararı verilmiş ise de, yukarıda bahsi geçen mevzuat hükümleri gereği idare tarafından ruhsat süresinin dolduğu tarihteki inşaat seviyesi tespit edilmediği gibi daha sonra inşai faaliyete devam edildiğine yönelik de bir tespitin bulunmadığı, bu nedenle, yapımına ruhsat alınarak başlanılan yapının ruhsat süresi içinde imal edilen kısımlarının ruhsatlı sayılacağı, yapı kullanma izin belgesi alınmamış olmasının ruhsat süresi içinde yapılan yapıyı ruhsatsız yapılmış yapı konumuna düşürmeyeceği anlaşıldığından, inşaatı tamamlanan helikopter pistinin yapı kullanma izin belgesinin bulunmaması nedeniyle ruhsatsız yapılmış yapı gibi kabul edilerek, yıkımına karar verilmesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu itibarla; dava konusu helikopter pistinin yıkımına yönelik davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesi gereğince, davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 15/06/2021 tarihinde, oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X):
İdare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesinin 4. fıkrasında düzenlenen "Danıştayın bozma kararına uyulduğu takdirde, bu kararın temyiz incelemesi bozma kararına uygunlukla sınırlı olarak yapılır." hükmü uyarınca, bu aşamada Mahkeme tarafından bozma kararına uyularak verilen temyize konu kararın onanması gerektiği oyuyla çoğunluk kararına katılmıyorum.