14. Hukuk Dairesi 2018/1876 E. , 2019/2632 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 8. Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 19.12.2014 tarihinde verilen dilekçeyle mirasın hükmen reddi talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda: davanın kabulüne dair verilen 06.04.2017 tarihli hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davalılar vekilleri tarafından talep edilmiştir. ... Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi"nce istinaf talebinin kabulüne dair verilen kararın davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü.
KARAR
Davacı vekili, 04.04.2014 tarihinde vefat eden ...’ın terekesinin borca batık olduğunun tespiti ile mirasın hükmen reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde, murisin harç tahsil müzekkeresinden kaynaklanan borcu bulunduğu, borcun 27.02.2015 tarihinde ödendiğinden, davalının muristen alacaklı olmadığından bahisle davanın husumet nedeniyle reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne verilmiştir.
Hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davalılar vekillerince talep edilmiş, ... Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesince istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Dava, TMK"nin 605/2. maddesi gereğince açılan mirasın hükmen reddi istemine ilişkindir. Ölüm tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır (TMK m. 605/2). Mirasçılar Türk Medeni Kanunu"nun 610. maddesinde yazılı aykırılık da bulunmadıkça yani zımnen mirası kabul etmiş duruma düşmüş olmadıkça her zaman murisin ödemeden aczinin tespitini isteyebilir. Türk Medeni Kanununun 606. maddesinde belirtilen süre bu davada uygulanmaz. Dava alacaklılara husumet yöneltilerek görülür. Bu davada yetkili mahkeme ise alacaklıların davanın açıldığı zamandaki ikametgahı mahkemesidir. Ayrıca Türk Medeni Kanununun Velayet Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Tüzüğün 39/2. fıkrası gereğince mirasın reddi yetkisini içeren özel vekaletname sunulması da zorunludur.
Yerel mahkemece davanın kabulüne, bölge adliye mahkemesince de istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmiş ise de, yerel mahkemece yapılan araştırma ve incelemeler hüküm kurmaya yeterli değildir. Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir. Aksi halde terekenin borca batık olup olmadığı, murisin malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak, bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler, tapu müdürlüğü v.b. kurum ve kuruluşlardan sorulması, murisin alacak ve borçları zabıta marifetiyle de araştırılarak aktif malvarlığı ile takibe konu borç miktarı gözönünde tutularak aktif ve pasifinin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi gerekir.
Somut olayda, yerel mahkemece murisin ölüm tarihi (29.01.2008) itibariyle taşınmaz ve aracının bulunup bulunmadığı ilgili tapu müdürlüğü ve emniyet müdürlüğünden sorulmadan, murisin ... İli, Merkez, Bozukkale Köyü 345 parsel sayılı taşınmazlardaki hissesinin ölüm tarihi itibariyle değerinin hesaplanması için talimat yoluyla keşif yapılaması ve değerinin hesaplanması için bilirkişi incelemesi yapılmadan, murisin ... hesabındaki ölüm tarihi sonrası yapılan işlemler için davacının TMK"nin 610. maddesi kapsamında kalacak davranışlarda bulunup bulunmadığı üzerinde durulmadan eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi, davalı ... muristen alacaklı olmadığı halde davalı yönünden davanın kabulüne karar verilmesi ve bölge adliye mahkemesince de istinaf talebinin esastan reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeplerle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle HMK"nin 373/1. maddesi gereğince Bölge Adliye Mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, dosyanın İLK DERECE MAHKEMESİNE, kararın bir örneğinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesi Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 25.03.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
