Danıştay 8. Daire 2020/1982 Esas 2021/3127 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/1982
Karar No : 2021/3127


Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : … Kaymakamlığı
Vekili : Av. …
Karşı Taraf (Davacı) : … Eğitim ve Danışmanlık Hiz. Tic. A.Ş.

İstemin Özeti : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : İdare Mahkemesi kararının gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanması gerektiği düşünülmektedir

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava; davacı şirkete ait yabancı dil kursunda gerçeğe aykırı reklam verilmesi nedeniyle anılan kursun 15 gün süre ile geçici kapatılmasına ilişkin Muratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin 7. maddesi uyarınca kurumların ad ve unvanlarının, başka kurumlar tarafından kullanılmasında 556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin uygulanacağı hususu dikkate alındığında; davacı tarafın "English Time" ismini 10 yıl süreyle( 21.01.2008 tarihinden itibaren) 30.7.2010 tarihinde kendi adına tescil ettirdiği ve Türk Patent Enstitüsü'nden marka tescil belgesi aldığı, dolayısıyla reklam ve ilana ilişkin gerekli şartların yerine getirilmediğinden bahsedilemeyeceği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'nun dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan 'Kurum açma izninin iptali, kurumun kapatılması, devri ve nakli' başlıklı 7. maddesinde; "Kurum açma izni verilen kurumlarda iki yıl içinde öğretime başlamayan ile amacı dışında kullanıldığı tespit edilen kurumun, kurum açma izinleri iptal edilir. Özel öğretim kurumları, ...reklam ve ilana ilişkin gerekli şartların yerine getirilmemesi halinde, davranışın ağırlık derecesine göre onbeş günden az olmamak kaydıyla üç aya kadar geçici olarak, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun genel ve özel amaçlarıyla temel ilkelerine uymayan, kurumunu mevzuata uygun kapatmayan, geçici olarak kapatma cezası alan ve aynı fiili tekrar işleyen kurumlar ise sürekli olarak kurum açma izni veren makam tarafından kapatılır." hükmüne yer verilmiş olup, 13/01/2017 tarih ve 29947 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 5. maddesi ile değiştirilmesinden önceki Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin 'Kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatının iptali ve geçici olarak kapatma' başlıklı 9. maddesinin 1. fıkrasında ise; "Kanunun 7 nci maddesi hükümlerinde belirtilen durumların gerçekleşmesi hâlinde kurumların kurum açma izinleri ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatları iptal edilir veya kurum geçici olarak kapatılır. " hükmü yer almıştır.
Bakılmakta olan dava devam ederken işlemin dayanağı olan 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'nun 7. maddesindeki düzenleme, 02/12/2016 tarih ve 6764 sayılı Kanun'un 62. maddesi ile değişikliğe uğramış olup yeni düzenlemede; 'Kurum açma izninin iptali, kurumun kapatılması, devri ve nakli' başlıklı değişik 7. maddede; "Kurum açma izni verilen kurumlardan iki yıl içerisinde faaliyete başlamayan, faaliyete başladıktan sonra yönetmelikte belirtilen süreden daha fazla izinsiz ara veren veya söz konusu izni amacı dışında kullandığı tespit edilen kurumların kurum açma izni ve iş yeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilir. Özel öğretim kurumunun...b) Gerçeğe aykırı veya yanıltıcı reklam ya da ilan vermesi, reklam veya ilanlarda öğrenci resim ya da bilgilerini kullanması,...hallerinde; (a), (b), (c) ve (d) bentlerindeki fiiller için brüt asgari ücretin beş katı...idari para cezası uygulanır. Bu fıkranın (a), (b), (c), (d), (e), (f) ve (g) bentlerindeki fiillerin tekrarı hâlinde idari para cezası miktarı beş kat artırılarak uygulanır ve bu bentlerdeki fiillerin üçüncü kez tekrarlanması hâlinde ise kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilir,...İdari para cezası, kurum açma iznini vermeye yetkili makam tarafından verilir. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir." hükmü yer almıştır.
13/01/2017 tarih ve 29947 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 5. maddesi ile değiştirilen Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin 'Kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatının iptali ile idari para cezaları' başlıklı değişik 9. maddesinin 1. fıkrasında; "Kanunun 7 nci maddesi hükümlerinde belirtilen durumların gerçekleşmesi hâlinde işlenen fiile veya aynı fiilin tekrarına göre kuruma idari para cezası uygulanır ve/veya kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilir." hükmü düzenlenmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; Antalya Muratpaşa İlçesinde faaliyet gösteren … Yabancı Dil Kursu Antalya Şubesi hakkında İl Milli Eğitim Müdürlüğü Eğitim Denetmenleri tarafından hazırlanan 10/12/2012 tarihli soruşturma raporunda dil kursunun, reklam ve tanıtımlarında kurum açılış onayındaki ismi yerine "…" ismini kullandığı, gerçeğe aykırı reklam verdiğinden dolayı 5580 sayılı Kanunun 7. maddesi gereğince 15 gün süreyle geçici olarak kapatılması teklifinin getirildiği, Muratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünce Antalya Valiliği yazısı doğrultusunda dil kursuna yazı gönderildiği ve öğrenci mağduriyeti oluşmaması bakımından 15 günlük kapatma teklifi konusunda tarih belirtilmesinin istenildiği, bu yazı üzerine 26/04/2013 tarihinde bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, davacının üzerine atılı fiili işlediği, soruşturma dosyasında yer alan mevcut bilgi ve belgelerin değerlendirilmesi neticesinde sabit olup, uyuşmazlık tarihinde yürürlükte olan Kanun ve ilgili Yönetmelik maddesi, daha sonraki tarihli Kanun ve ilgili Yönetmelik değişikliği ile tamamen değiştirildiğinden, uyuşmazlığın çözülebilmesi için öncelikle davacının işlediği fiile hangi Kanun ve Yönetmelik hükmünün uygulanması gerektiği hususunun karara bağlanması gerekmektedir.
Ceza Hukuku kökenli bir ilke olan "lehe olan hükmün uygulanması ilkesi"; işlendiği zamanın hukuki normları uyarınca suç sayılan bir fiil sonradan yürürlüğe giren bir düzenleme ile suç olmaktan çıkarılmış bulunuyorsa veya sonradan yürürlüğe giren düzenleme suçun işlendiği zaman mevcut olan düzenlemeye göre suçlunun lehine ise, sonraki normun daha önce işlenmiş olan fiillere uygulanmasını öngörmektedir. Kural olarak idari işlemlerin yargısal denetimi tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan mevzuata göre yapılmaktadır. Bu anlamda idari işlem niteliğindeki yaptırımın tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan mevzuata göre yargısal denetiminin yapılması gerekmekte ise de, ilke olarak suç ve cezadan lehe olan normun uygulanması kuralının bu yaptırımlar yönünden de geçerli olduğunun kabulü gerekmektedir. Dolayısıyla, fiilin işlendiği tarih itibariyle yürürlükte bulunan mevzuat ile daha sonra yürürlüğe giren mevzuat hükümleri farklı ise yaptırım uygulanacak olan kişilerin lehine olan mevzuat hükmü dikkate alınmalıdır. Ancak lehe hükmün uygulanması amacıyla verilecek bir iptal kararının başka yaptırımların uygulanmasına engel olmayacağı da tabidir.
Bu kapsamda, yeni oluşan hukuki durum dikkate alınarak, davalı idarece davacının eylemine uyan Kanunun ve ilgili Yönetmeliğin eski halinde düzenlenen fiilin, Kanun ve ilgili Yönetmeliğin yeni halinde düzenlenip düzenlenmediği ve/veya söz konusu fiil için daha hafif bir ceza öngörülüp öngörülmediğinin araştırılarak, eski ve yeni mevzuat hükümlerinden davacı lehine olanın uygulanması sureti ile yeniden bir işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
Bu bağlamda; lehe kanun hükümlerinin uygulanabilmesi için değişiklikten önceki kanun hükmü uyarınca dava konusu işlemin uygulanmasının tamamlanıp tamamlanmadığı hususu önem arz etmekte olup; yukarıda yer verilen lehe kanun hükümlerinin uygulanabilmesi için değişiklikten önceki kanun hükmü uyarınca tesis edilen işlemin uygulanmasının tamamlanmamış olması gerekmektedir.
Somut olayda olduğu gibi uygulanan ve uygulanmakla etkisi tükenen geçici kapatma cezası gibi idari işlemler söz konusu olduğunda; eski ve yeni mevzuat hükümlerinden davacı lehine olanın uygulanması sureti ile tesis edilecek yeni işlem davacı hakkında uygulanması muhtemel tekerrür hükümleri yönünden önem arz etmekte olup; lehe kanun hükmünün uygulanması suretiyle tesis edilecek yeni idari işlemin davalı idarece mükerrer cezalandırmaya neden olabilecek şekilde ikinci kez idari yaptırım işlemi tesisi şeklinde anlaşılmaması gerekmektedir.
Öte yandan; davalı idarece temyize konu Mahkeme kararı vekalet ücreti yönünden de temyiz edilmiş olup; 05/08/2019 tarihinde Mahkeme kayıtlarına giren dilekçe ile Av. …'ın davacı ile vekalet ilişkisi sona erdiğinden Uyap üzerinden kaydını silinmesini talep ettiği dikkate alındığında; Mahkeme kararının hüküm fıkrasında bulunan "..1.362,00 TL avukatlık ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine.." ibaresinin, "vekalet ücretine hükmedilmemesine" şeklinde düzeltilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, temyize konu Mahkeme kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının yukarıda yer verilen gerekçe ile ONANMASINA, vekalet ücreti yönünden düzeltilerek ONANMASINA, temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 15/06/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY:

(X)- 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50/4. maddesi uyarınca, İdare Mahkemesi kararlarının Danıştay tarafından bozulması halinde yeniden verilecek kararlara karşı yapılacak temyiz başvurularının İdare Mahkemesince bozma esaslarına uyulmuş olup olmadığı yönünden incelenmesi mümkündür.
İdare Mahkemesince Dairemizin 27/05/2019 günlü, E:2014/2287, K:2019/5147 sayılı bozma kararında belirtilen esaslara uyulduğu anlaşıldığından, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek ya da gerekçenin değiştirilerek onanmasını nitelikte görülmediğinden temyize konu Mahkeme kararının aynen onanması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyorum.