Danıştay 8. Daire 2017/3622 Esas 2021/3113 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/3622
Karar No : 2021/3113


DAVACI : … Basın Yayın Dağ. Org. San. ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
DAVALILAR : 1- … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- … Kaymakamlığı

DAVANIN KONUSU :
1- 20/03/2012 tarihli ve 28239 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin Ek 2. maddesinin 7. fıkrası ile;
2- Çankaya Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Dava konusu Yönetmelik hükmü yönünden; ücretsiz okutulan öğrenciler ile %51 ve fazlası oranında burslu okutulan öğrencilere eğitim ve öğretim desteği verilmeyeceğine yönelik hükmün kanun koyucunun iradesini daralttığı, bu sınırlamanın ancak kanunla yapılabileceği, anılan düzenleme ile başarılı öğrencilerin, gazi ve şehit çocuklarının, personel çocuklarının cezalandırıldığı, kanunda yapılan düzenleme ile sadece okul ücretine değil tüm eğitim öğretim masraflarına katkı sağlanmasının amaçlandığı, dava konusu bireysel işlemin ise 2014-2015 eğitim öğretim desteğinden yararlandırılan 24 öğrenciye ilişkin olduğu ancak soruşturmacıların bir öğrenci için yetkilendirildiği, bu hususa ilişkin savunma hakkı tanınmadığı, 2014-2015 öğretim dönemindeki mevzuatın ücretsiz veya burslu öğrencileri kapsadığı, %51 ve daha fazla burslu olma halinin o tarihte netleştirilmediği, davaya konusu bireysel işlemin dayanağını teşkil eden dönemde yönetmeliğin sınırlayıcı hükmünün burslu öğrenciler kriterinden ibaret olduğu, burslu öğrenci tabirinden ne anlaşılması gerektiğinin davalı kuruma şifahen sorulduğu, kastedilenin %100 burslu öğrenciler olduğu bilgisinin edinildiği, bu hükme 23/07/2015 tarihinde yapılan değişiklik ile %51 ve daha fazlası oranında burslular ibaresinin eklendiği ve bu değişikliğin yasal olarak 2015-2016 döneminden itibaren uygulandığı, işlemin dayanağı müfettiş raporunun 21/12/2015 tarihli olduğu, müfettişlerin raporun tanzim edildiği tarihteki meri mevzuatı esas alarak %51 ve daha fazlası oranında burslu öğrencilerle ile ilgili araştırmasını 2014-2015 öğretim dönemi uygulamasına aktardığı, bir diğer ifadeyle mevzuatın hukuka aykırı biçimde geriye yürütüldüğü, idari işlemin dayanağı olan yönetmeliğin idari işlemin konusunu teşkil eden zaman diliminde yürürlükte olmadığı ve gerçeğe aykırı beyan şartının oluşmadığı ileri sürülmektedir.

DAVALILARIN SAVUNMALARI :
… Bakanlığı'nın Savunması: Eğitim ve öğretim desteğinin verildiği süreçte öğrenim ücretlerini Yönetmeliğin 54. maddesi uyarınca ortalamanın çok üzerinde ilan eden özel okulların neredeyse tamamının destekten yararlanmak üzere müracaat etmediği, öğrenim ücretleri düşük
olan okullarda ise öğrencilerin hem burs hem de destekten yararlandırılması halinde okula öğrenim ücretinden daha fazla ödeme yapıldığı ancak burslu öğrencilerin destekten hiç yararlandırılmaması yönündeki düzenlemenin hakkaniyet ilkesi gözetilmek suretiyle 23/07/2015 tarihinde yapılan değişiklik ile yumuşatıldığı savunulmaktadır.
… Kaymakamlığı'nın Savunması: 5580 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesinin 4. fıkrası uyarınca verilen zararın 6183 sayılı Kanun’un 51. maddesine göre tahsil edilmesi gerektiği, 03/08/2016 tarihli soruşturma raporunda … Koleji Özel Ankara İlkokulu/Ortaokulu Müdürlüğü değerlendirme kurulları tarafından 2014-2015 öğretim yılında ücretsiz veya değişik oranlarda başarı burslu öğrenim görmesine karar verilen öğrencilerin eğitim öğretim desteğinden yönetmeliğe aykırı şekilde yararlandırıldığı, anılan rapor sonucuna göre …’nun teşvik hakkının iptaline ve teşvik kapsamında olmadığı halde yararlandırılan 24 öğrenci ile ilgili olarak fazla ödenen toplam 68.44,45 TL’nin 6183 sayılı Kanun'un 51. maddesine göre hesaplanacak gecikme zammı ile tahsilinin sağlanması hususunda getirilen teklif uyarınca davacı hakkında 07/03/2017 tarihli işlemin tesis edildiği, davacının burslu kavramını kendisine göre yorumladığı, bu öğrencilerin burslu değil indirimli öğrenci olduğunun ve değerlendirme kurulu tutanağına bursluluk oranı ifadesinin yanlışlıkla yazıldığının iddia edildiği ancak bu durumun gerçeği yansıtmadığı savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava; … Basın Yayın Dağ. Org. San. ve Tic. A.Ş. tarafından, 20.03.2012 tarih, 28239 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliği'nin, Ek 2. maddesinin 7. fıkrası hükmü ile Çankaya Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun 1/3/2014 tarihli 6528 sayılı Yasanın 12 maddesi ile eklenen Ek 1. maddesinin ikinci fıkrasında “Bu Kanun kapsamında örgün eğitim yapan özel ilkokul, özel ortaokul ve özel liselerde öğrenim gören Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı öğrenciler için, resmî okullarda öğrenim gören bir öğrencinin okul türüne göre her kademede okulun öğrenim süresini aşmamak üzere, eğitim ve öğretim desteği verilebilir. Bu fıkra kapsamındaki eğitim ve öğretim desteğinden özel okul öncesi eğitim kurumlarından eğitim alanlar da, 48-66 ay arasında olmak şartıyla en fazla bir eğitim-öğretim yılı süresince yararlandırılabilir,” üçüncü fıkrasında “Eğitim ve öğretim desteği, Bakanlıkça eğitim kademelerine göre her bir derslik için belirlenen asgari öğrenci sayısının üzerinde ve her hâlükârda derslik başına belirlenen azami öğrenci sayısını geçmemek üzere verilebilir. Eğitim ve öğretim desteği verilecek toplam öğrenci sayısı her yıl Maliye Bakanlığı ve Bakanlıkça müştereken belirlenir." düzenlemesine yer verilmiştir.
23.10.2012 tarih ve 28450 sayılı R.G.’de yayımlanan Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği’nin "Burs verilme şartları ve oranı" başlıklı 62. Maddesinde, "(1) Ders ya da sınavlardaki başarıları veya bilim, kültür, sanat, spor ve benzeri alanlardaki başarılarından veya maddi imkânsızlıklarından dolayı öğrenci ve kursiyerlere kurumlarca karşılıksız olarak burs verilebilir. Kurumlar, burs verilecek öğrenci ve kursiyer tespitine yönelik sınav yapmak istemeleri durumunda bu sınavlardan sınav ücreti alamazlar.
(2) Kurumlar, burs verme şartlarını, bursun miktarını, burs süresini ve burs verecekleri öğrenci ve kursiyer sayısı ile bursun hangi durumlarda kesileceğini belirleyip il millî eğitim müdürlüğüne bilgi vererek uygular" hükmü; "Burs verilme şekli ve süresi" başlıklı 63. Maddesinde, "(1) Okullarda öğrencilere;
a) Bir yıllık öğrenim ücretinin bir kısmının veya tamamının karşılanması,
b) Öğrenimi süresince öğrenim ücretinin karşılanması,
c) Bir yıllık kırtasiye masrafının karşılanması,
ç) Bakanlığın resmî okul öğrencileri için tespit ettiği en az burs miktarı kadar harçlık
ve benzeri şekillerde burs verilebilir...." hükmü getirilmiş; 5.7.2014 tarih ve 29051 sayılı R.G.'de yayımlanan Yönetmelik ile eklenen Ek 2. Maddesinin dava konusu 7. Fıkrasında işlemin kapsadığı dönemde yürürlükte olduğu haliyle; " Bu Yönetmeliğin Ek-1 inci maddesi kapsamında eğitim ve öğretim desteği verilen okullar ile ücretsiz veya burslu okutulan öğrenciler için eğitim ve öğretim desteği verilmez." hükmü getirilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat birlikte incelendiğinde; Eğitim ve Öğretim Desteğinin ilk olarak "Özel mesleki ve teknik eğitim okulları öğrencilerine" yapılması 23.10.2012 tarihinde yürürlüğe giren değişiklik ile Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliğine eklenmiş; 5580 sayılı Kanuna 1/3/2014 tarihli Yasa değişikliği Ek 1. Madde eklenerek "Bu Kanun kapsamında örgün eğitim yapan özel ilkokul, özel ortaokul ve özel liselerde öğrenim gören Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı öğrenciler için" destek verileceği düzenlenmiş ve 5.7.2014 tarihli Yönetmelik değişikliği ile "Kanunun Ek-1 inci maddesi kapsamında eğitim ve öğretim desteği" başlıklı Ek 2. Madde eklenmiş ve ücretsiz veya burslu öğrenciler eğitim öğretim desteği dışında tutulurken, 23.7.2015 tarihli Yönetmelik değişikliği ile "burslu" ibaresinin önüne "kurumun ilan ettiği yıllık ücretin %51’i ve fazlası oranında" ibaresinin eklenildiği görülmekte olup; her ne kadar dava konusu hüküm daha önce burs alanların tamamını kapsam dışına bırakırken 23.7.2015 tarihli değişiklik ile %50 ve daha az burs alanların kapsama dahil edilerek öğrenciler lehinde bir değişiklik yapılmış ise de; davacı iddiaları tüm burslu öğrencilerin yararlandırılması yönünde olduğundan işin esasına girmek gerekmiştir.
Eğitim hizmeti, en önemli kamu hizmetlerinden biri olmakla birlikte, organizasyonu karmaşık ve yürütülmesi pahalı bir faaliyet olması nedeniyle devletin, bireylerin bu alandaki ihtiyaçlarını karşılama kapasitesi mali kaynaklarla sınırlı olup, bu durum idarenin bu alandaki düzenleme yetkisine ilişkin takdir aralığını genişletmekle birlikte, öğrencilere ve eğitim kurumlarına çeşitli fırsat ve imkanların tanınmasına yönelik tasarruflarının, eğitim hakkı kapsamında kabul edileceği ve buna ilişkin sahip olduğu takdir yetkisini somut kriterler belirlemek suretiyle hakkaniyete ve fırsat eşitliğine göre kullanması gerektiği açıktır.
Bu bağlamda, öğrencilere, öğrenimlerini özel okulda devam ettirebilmeleri adına eğitim ve öğretim desteği verilmesinin eğitim hakkı kapsamında değerlendirileceği, devletin mali kaynaklarındaki sınırlılık nedeniyle tüm öğrencilerin ve okulların bu destekten faydalanmasına imkan olmadığı açık olmakla birlikte, kamu kaynaklarından sağlanan bu destekten faydalanacak öğrencilerin ve okulların somut kriterler çerçevesinde belirlenmesi gerektiği tartışmasızdır.
Yukarıda yer verilen mevzuata göre; ücretli öğrenci ile burslu ve hatta %100 burslu öğrenci de aynı anlama gelmemekte olup kapsamı farklıdır. Dolayısıyla hiç ücret ödemeden eğitim ve öğretim hizmeti alan öğrenciye bahse konu desteğin verilmemesi amaca uygundur.
Ancak "burslu öğrenci" kavramı farklı olup %100 burslu olsa dahi bazı ücretleri özel okula ödemek zorunda kalabilmektedir. Uygulamada genel olarak burslu öğrenci sayısı ve burs oranı yapılacak yarışma sınavı sonucuna göre belirlenmekte olup başarılı öğrenciyi desteklemek amaçlanmakta olup; bu kapsamdaki burs, bir devlet katkısı olmayıp özel eğitim kurumlarının imkanları ölçüsünde verdiği bir katkıdır. Eğitim ve Öğretim desteğinin ise, çocuğunu özel okulda okutmak isteyenlere belli şartlarla katkı sağlamak ve bu şekilde özel öğretim kurumlarını da desteklemek amaçlı bir devlet katkısı olduğu görülmektedir.
Girdiği sınav sonucunda burs kazanmış öğrencinin ailevi durumu uygun ise bir de eğitim ve öğretim desteği verilmemesi hakkaniyete uygundur. Ancak zaten normal koşullarda özel okulda okuma imkanı olmayıp burs kazanan öğrencinin velisinin, maddi koşulları diğer ücretleri karşılamaya uygun değilse bu öğrencilere eğitim ve öğretim desteği verilmemesi belki de öğrencinin o okulda devam etmemesine sebebiyet verecek ve sonuçta başarı cezalandırılmış olacaktır ki; bu durumun hakkaniyete uygun olduğundan bahsetmek mümkün olmayacaktır.
O halde; burslu öğrencinin kazandığı bursun oranından ziyade burs dışında kalan eğitim-öğretim masrafını ödeyip ödeyemeyeceği hususunun dikkate alınmasının, bu desteğin getiriliş amacına uygun olacağı açık olup; dava konusu düzenlemede bu hususa yer verilmeyerek eksik düzenlendiği sonuç ve kanaatine ulaşılmış olup; hakkaniyete ve hukuka uyarlık görülmemiştir
Bireysel işleme gelince;
2014-2015 Öğretim döneminde ücretsiz ve çeşitli oranlarda burslu 24 öğrenci için eğitim ve öğretim desteği olarak ödenen toplam 69.444.45 TL'nin gecikme zammı ile birlikte ödenmesi istenilmiştir.
Dava konusu bireysel işlemin tesisine neden olan maarif müfettiş raporu incelendiğinde; İlk ve Ortaokuldan destek verilen 24 öğrenciden, 6'sının ücretsiz öğrenci kapsamında olduğu görülmekte olup; bu öğrenciler için ödenen miktarın geri istenilmesinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Kalan 18 öğrencinin; 3'ü %75 burslu, 14'ü %50 burslu, 1'i %25 burslu olup bu öğrencilerin, diğer şartları taşıyıp taşımadıkları, burslarının kapsamı dışındaki masrafları ödeme güçlerinin olup olmadıklarına bakılmayıp, burs almalarının yeterli sayıldığı görülmekte olup; dayanağı Yönetmelik hükmünün iptal gerekçeleri doğrultusunda bir değerlendirme yapılarak karar verilmesi gerekirken aksi yöndeki dava konusu işlemde 18 öğrenci yönünden hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliği'nin, Ek 2. maddesinin 7. Fıkrasının ve bireysel işlemin 18 öğrenciyle ilgili kısmının iptaline; bireysel işlemin ücretsiz 6 öğrenciyle ilgili kısmı yönünden ise davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ :
Dava; 5580 sayılı Özel Eğitim Kurumları Kanununa dayanılarak yayımlanan 20/03/2012 tarih ve 28239 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin Ek 2. maddesinin 7. fıkrasında düzenlenen "Bu Yönetmeliğin Ek-1 inci maddesi kapsamında eğitim ve öğretim desteği verilen öğrenciler ve ücretsiz veya kurumun ilan ettiği yıllık ücretin %51’i ve fazlası oranında burslu okutulan öğrenciler için eğitim ve öğretim desteği verilmez." hükmünün ve Çankaya Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
İlgili Mevzuat:
5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'nun Ek 1. maddesinde; "Bu Kanun kapsamında örgün eğitim yapan özel ilkokul, özel ortaokul ve özel liselerde öğrenim gören Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı öğrenciler için, resmî okullarda öğrenim gören bir öğrencinin okul türüne göre her kademede okulun öğrenim süresini aşmamak üzere, eğitim ve öğretim desteği verilebilir. Bu fıkra kapsamındaki eğitim ve öğretim desteğinden özel okul öncesi eğitim kurumlarından eğitim alanlar da, 48-66 ay arasında olmak şartıyla en fazla bir eğitimöğretim yılı süresince yararlandırılabilir.
Eğitim ve öğretim desteği, Bakanlıkça eğitim kademelerine göre her bir derslik için belirlenen asgari öğrenci sayısının üzerinde ve her hâlükârda derslik başına belirlenen azami öğrenci sayısını geçmemek üzere verilebilir. Eğitim ve öğretim desteği verilecek toplam öğrenci sayısı her yıl Maliye Bakanlığı ve Bakanlıkça müştereken belirlenir.
Eğitim ve öğretim desteği; yörenin kalkınmada öncelik derecesi ve gelişmişlik durumu, öğrencinin ailesinin gelir düzeyi, eğitim bölgesinin öğrenci sayısı, desteklenen öğrenci ve öğrencinin gideceği okulun başarı seviyeleri ile öncelikli öğrenciler gibi ölçütler ayrı ayrı veya birlikte dikkate alınarak verilebilir.
Söz konusu eğitim öğretim hizmetini sunan veya yararlananların, gerçek dışı beyanda bulunmak suretiyle fazladan ödemeye sebebiyet vermeleri durumunda bu tutarların, ödemenin yapıldığı tarihten itibaren 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte bir ay içinde ödenmesi, yapılacak tebligatla sebebiyet verenlerden istenir. Bu süre içinde ödenmemesi hâlinde bu tutarlar, anılan Kanun hükümlerine göre Maliye Bakanlığına bağlı vergi daireleri tarafından takip ve tahsil edilir. Bu fiillerin tekrarı hâlinde, ayrıca kurum açma izinleri iptal edilir.
...
Bu madde kapsamında Bakanlıkta istihdam edileceklerde aranacak şartlar, eğitim ve öğretim desteğinin verilmesine ilişkin ölçütler, desteğin verileceği eğitim kurumu türleri, eğitim kademeleri ve kurumlar itibarıyla verilecek destek tutarları, eğitim ve öğretim desteğinin kontrol ve denetimi ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esaslar Maliye Bakanlığı ve Bakanlıkça müştereken hazırlanan yönetmelikle belirlenir." hükmü yer almaktadır.
Anılan Kanun'un 13. maddesinde ise "Öğrenim ücreti ve diğer ücretler, kurumlarca her yıl tespit edilerek ocak ayından itibaren en geç mayıs ayında ilân edilir. Ücretlerin hangi esaslara göre tespit, tayin, ilân ve tahsil edileceği yönetmelikle belirlenir." hükmüne yer verilmiştir.
20/03/2012 tarih ve 28239 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin Ek 2. maddesinde "1) Kanunun Ek-1 inci maddesine göre her yıl Temmuz ayında Maliye Bakanlığı ile müştereken hazırlanacak olan tebliğde illere göre belirlenen sayıdaki öğrenciler için (Ek-10) de yer alan okul türleri ve gruplarına göre eğitim ve öğretim desteği verilebilir. Tebliğde; her bir öğrenci için verilebilecek eğitim öğretim desteği tutarı resmi okullarda öğrenim gören bir öğrencinin okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve liselerde Devlete maliyetinin bir buçuk katını geçmemek üzere, bir önceki yılın verileri esas alınarak belirlenir. (2) Eğitim ve öğretim desteği, okul öncesi eğitim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerden yaşları 48-66 ay arasında olmak üzere en fazla bir eğitim-öğretim yılı süresince, diğer okullarda ise okulun öğretim süresi kadar verilir. Nakil yoluyla gelen öğrenciler için ise eğitim ve öğretim desteği süresi okulun kalan öğretim süresinden fazla olamaz. (3) Eğitim ve öğretim desteğinden yararlanmak isteyen okullar ve öğrenciler Ağustos ayının ilk haftası içerisinde, MEBBİS’te oluşturulan modül üzerinden müracaat ederler. Eğitim ve öğretim desteği verilecek okullar ve asil öğrenciler ile bu öğrenci sayısının yüzde onu kadar yedek öğrenci, Eylül ayının ilk iş gününe kadar Ek-11 ve Ek-12’deki formlara göre tespit edilir. Eğitim ve öğretim desteğinden yararlanacak okullar ve öğrenciler Genel Müdürlük internet sayfasında duyurulur. (4) Eğitim ve öğretim desteğinden yararlanacak öğrenciler, MEBBİS’te oluşturulan modül üzerinden tercihlerine uygun okula yerleştirilir. (5) Öğrencinin, eğitim ve öğretim desteğinden yararlanabilmesi için, Eylül ayının son iş gününe kadar okula kaydının veya naklinin yapılmış olması gerekir. İle ayrılan eğitim ve öğretim desteği alacak öğrenci sayısının tamamının kullanılmaması durumunda, ailesi sağlık veya zorunlu bir nedenle nakil olan öğrenciler eğitim ve öğretim desteğinden yararlandırılabilir. (6) Eğitim ve öğretim desteği verilecek öğrencinin uzun süreli tedavi gördüğünü sağlık raporu ile belgelendirenler hariç olmak üzere bulundukları sınıfta sınıf tekrarı yapmamış olması gerekir. (7) (Değişik:RG-23/7/2015-29423) Bu Yönetmeliğin Ek-1 inci maddesi kapsamında eğitim ve öğretim desteği verilen (Değişik ibare:RG-13/1/2017- 29947) öğrenciler ve ücretsiz veya kurumun ilan ettiği yıllık ücretin %51’i ve fazlası oranında burslu okutulan öğrenciler için eğitim ve öğretim desteği verilmez." düzenlemesine yer verilmiştir.
Ayrıca aynı Yönetmeliğin 72. maddesinde "(1) Bu Yönetmeliğin ek 1 inci maddesi ile geçici 3 üncü maddesi Millî Eğitim Bakanı ile Hazine ve Maliye Bakanı tarafından, diğer hükümleri Millî Eğitim Bakanı tarafından yürütülür." hükmüne yer verilmiştir.
Dava Konusu Yönetmeliğin İncelenmesi:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 124. maddesinde; Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilecekleri kuralı yer almıştır. Anayasanın aktarılan hükmü ve normlar hiyerarşisi bağlamında, bir yasa hükmüne dayalı olarak hazırlanan yönetmelikler ile yasa hükümlerine açıklık getirilmesi ve yasa hükümlerinin uygulamaya geçirilmesi amaçlanmaktadır.
Kanun koyucu tarafından idareye tanınan düzenleme yetkisinin başta kamu yararı olmak üzere hizmet gereklerine, hukuk devleti, hukuk güvenliği ve kazanılmış haklara riayet ilkelerine uygun olarak kullanılması gerekmektedir.

Kamu yararı kavramı, tüm devlet organlarının işlem ve eylemlerinin genel nitelikteki amacını ve aynı zamanda nedenini oluşturmakta, çeşitli hak ve özgürlükler açısından bir sınırlama nedeni niteliği de taşımakta olup bu kavram genel bir ifadeyle bireysel, özel çıkarlardan ayrı ve bunlara üstün olan toplumsal yararı ifade etmektedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesi neticesinde; Kanunun Ek 1. maddesinde eğitim ve öğretim desteğinin verilmesine ilişkin ölçütlerin, desteğin verileceği eğitim kurumu türlerinin, eğitim kademeleri ve kurumlar itibarıyla verilecek destek tutarlarının, eğitim ve öğretim desteğinin kontrol ve denetimi ile maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esasların Maliye Bakanlığı ve Bakanlıkça müştereken hazırlanan yönetmelik ile belirleneceği kuralının bulunduğu ve bu bağlamda dava konusu Yönetmelikte eğitim ve öğretim desteğine ilişkin düzenlemelere yer verildiği, dava konusu düzenleme uyarınca da bu Yönetmeliğin Ek 1. maddesi kapsamında eğitim ve öğretim desteği verilen öğrenciler ve ücretsiz veya kurumun ilan ettiği yıllık ücretin %51’i ve fazlası oranında burslu okutulan öğrenciler için eğitim ve öğretim desteği verilemeyeceği anlaşılmaktadır.
Dava konusu Yönetmelik hükmü ile eğitim ve öğretim desteği kapsamında her tür ve seviyede resmi ve/veya özel okullara yapılacak devlet desteğinin, bu imkandan faydalanmak isteyen kişilere eşit şekilde sağlanarak, kişiye eğitim ve öğretim desteği, ücretsiz öğrenci okutulması vs. uygulamalarla sağlanan avantajlarda tekerrüre düşülmesi engellenerek toplumun her kesimine bu imkan ve uygulamaların ulaştırılmaya çalışıldığı anlaşıldığından dava konusu Yönetmelik hükmünde hukuka ve kamu yararı ile hizmet gereklerine aykırılık görülmemiştir.
Nitekim; dava konusu Yönetmeliğin Ek 2. maddesinin 7. fıkrasının 23/07/2015 tarihli değişiklikten önceki halinde "Bu Yönetmeliğin Ek-1 inci maddesi kapsamında eğitim öğretim desteği verilen okullar ile ücretsiz veya burslu okutulan öğrenciler için eğitim ve öğretim desteği verilmez." düzenlemesine yer verilmiş olup; burslu öğrencilerin eğitim ve öğretim desteğinden hiç yararlandırılmaması yönündeki bu düzenlemenin burslu öğrenciler yönünden %51’i ve fazlası oranında burslu okutulan öğrenciler için eğitim ve öğretim desteği verilemeyeceği şeklinde yeniden düzenlendiği anlaşılmaktadır.
Dava Konusu Bireysel İşlemin İncelenmesi:
Dosyada yer alan bilgi ve belgelerin incelenmesi neticesinde; Ankara Valiliği'nin 21/12/2015 tarihli inceleme raporuna göre öğrenci …'nun 2014-2015 eğitim öğretim yılında davacı şirkete ait okulda %100 burslu olarak öğrenim gördüğü hususunun sübuta erdiği, anılan öğrencinin 2014-2015 eğitim ve öğretim desteği kapsamında olduğu ancak anılan öğrenciye Kasım-2014, Şubat-2015, Haziran-2015 dönemlerinde eğitim ve öğretim desteği ödemesi gerçekleştiği iddiasının sübuta ermediği, sonuç olarak anılan öğrencinin 2015-2016 eğitim ve öğretim desteği kullanma hakkının %100 burslu öğrenim gördüğü gerekçesiyle iptal edilmesi gerektiği, bahsi geçen öğrenci hakkında yapılan inceleme çalışmaları esnasında Çankaya İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ve davacı şirkete ait … Koleji Özel Ankara İlkokulu/Ortaokulu/Anadolu Lisesi Müdürlüklerinden elde edilen belgelerin incelenmesi sonucunda … Koleji Özel Ankara İlkokulu/Ortaokulu Müdürlüğü değerlendirme kurullarınca anılan okullarda 2014-2015 eğitim öğretim yılında ücretsiz veya değişik oranlarda başarı burslu öğrenim görmesine karar verilen 24 öğrencinin aynı zamanda eğitim ve öğretim desteğinden faydalandığının tespit edildiği, bu kapsamda anılan okullara fazladan ödendiği anlaşılan 69.444,45 TL'nin 6183 sayılı Kanun'un 51. maddesine göre hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte davacı şirketten tahsilinin gerektiği yönünde teklif getirilmesi üzerine dava konusu bireysel işlemin tesis edildiği ve dava konusu bireysel işleme dayanak olduğu iddia edilen Yönetmelik hükmü ile anılan işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Somut olayda; Ankara İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nün 21/12/2015 tarihli inceleme raporunda yer verilen 24 öğrenciye ilişkin tespitler kapsamında anılan öğrencilerin indirimli veya burslu öğrenci olup olmadıkları hususunun Ankara İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nün 03/08/2016 tarihli inceleme raporunda da incelendiği ve neticeten bir önceki raporda olduğu gibi davacı şirketten 69,444.45 TL'nin tahsil edilmesi gerektiğinin teklif edildiği, Ankara Valiliği'nin 21/12/2015 tarihli inceleme raporunda yer alan … Koleji Özel Ankara İlkokulu Müdürlüğü 2014-2015 eğitim öğretim yılı kayıt sözleşmeleri tablosunda yer alan 14 öğrenciden 8 öğrencinin %50 burslu, geriye kalan 6 öğrencinin ise ücretsiz öğrenci olarak belirtildiği; Sınav Koleji Özel Ankara Ortaokulu Müdürlüğü 2014-2015 eğitim öğretim yılı kayıt sözleşmeleri tablosunda yer alan 10 öğrenciden 1 öğrenicinin %25 burslu, 6 öğrencinin %50 burslu, 3 öğrencinin ise %75 burslu olarak belirtildiği ve davalı idarece 2014-2015 eğitim öğretim döneminde yürürlükte olan düzenlemede yer alan "burslu okutulan öğrenciler" ifadesi uyarınca dava konusu bireysel işlemin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Her ne kadar davacı tarafından; dava konusu bireysel işlemin dayanağını teşkil eden 2014-2015 eğitim öğretim yılında Yönetmeliğin sınırlayıcı hükmünün burslu öğrenciler kriterinden ibaret olduğu, burslu öğrenci tabirinden ne anlaşılması gerektiği hususunun davalı idareye şifahen sorulduğu, kastedilenin %100 burslu öğrenciler olduğu bilgisinin edinildiği, dolayısıyla müfettişlerin %51 ve daha fazlası oranında burslu öğrencilerle ile ilgili araştırmasını raporun tanzim edildiği tarihteki meri mevzuatı esas alarak yaptığı ve 2015 yılında yapılan değişiklik ile getirilen düzenlemenin geriye yürütülerek 2014-2015 eğitim öğretim dönemine uygulandığı iddia edilmekte ise de; davalı Milli Eğitim Bakanlığı'nın savunmasında 2014-2015 eğitim öğretim yılında sisteme burslu öğrenci olarak kayıt yapılan öğrencilerin burs oranı kaç olursa eğitim ve öğretim desteğinden faydalanamayacağı, ancak 2015 yılında anılan Yönetmelik hükmüne %51 ve daha fazla burslu öğrenciler ifadesi getirilmek suretiyle öğrenci ve veliler lehine bir değşiklik yapıldığı hususuna yer verildiği anlaşılmaktadır.
Dava konusu edilen bireysel işlemin ve Yönetmeliğin Ek 2. maddesinin 7. fıkrasının birlikte değerlendirilmesi neticesinde; anılan Yönetmelik hükmünün ilk halinde burslu okutulan öğrenciler için eğitim ve öğretim desteği verilemeyeceği düzenlemesine yer verilmiş iken, eğitim ve öğretim desteği uygulamasının ikinci yılında hakkaniyet ilkesi dikkate alınmak suretiyle anılan düzenlemede değişiklik yapılarak yıllık ücretin %51’i ve fazlası oranında burslu okutulan öğrenciler kriterinin getirildiği, ücretsiz öğrenciler yönünden ise aynı uygulamanın devam ettiği hususu dikkate alındığında; 2014-2015 eğitim öğretim döneminde yürürlükte olan Yönetmelik hükmündeki burslu öğrenciler ifadesinde herhangi bir oran belirtilmediği ve bu durumun öğrenciler, veliler ile eğitim kurumları yönünden idari işlemlerin öngörülebilirliği ve belirliliği ilkelerine aykırılık teşkil ettiği, nitekim davalı idarece bu durumun dikkate alınması suretiyle 2015 yılında Yönetmelik hükmünün değiştirildiği anlaşıldığından anılan bireysel işlemin %51 ve fazlası oranında burslu okutulan öğrencilere ve ücretsiz okutulan öğrencilere ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı; diğer burs oranları (%25, %50) yönünden ise hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Dava konusu Yönetmeliğin Ek 2. maddesinin 7. fıkrasında düzenlenen "Bu Yönetmeliğin Ek-1 inci maddesi kapsamında eğitim ve öğretim desteği verilen öğrenciler ve ücretsiz veya kurumun ilan ettiği yıllık ücretin %51’i ve fazlası oranında burslu okutulan öğrenciler için eğitim ve öğretim desteği verilmez." hükmü yönünden DAVANIN REDDİNE,
2. Çankaya Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işleminin yıllık ücretin %51'i ve fazlası oranında burslu okutulan öğrenciler ile ücretsiz okutulan öğrencilere ilişkin kısmının REDDİNE, anılan bireysel işlemin diğer burs oranlarına ilişkin kısmının İPTALİNE,
3. Davanın sonuç olarak kısmen ret kısmen iptal ile sonuçlanması nedeniyle ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … TL yargılama giderinin yarısı … TL'nin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine, yargılama giderinin diğer yarısı olan … TL'nin ise davacı üzerinde bırakılmasına,
4.Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine ve yine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekalet ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere 15/06/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.