MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı, ... İli Merkez İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz bölümleri hakkında irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak adına tescili istemiyle ayrı ayrı dava açmıştır. Mahkemece dava dosyaları birleştirilmek suretiyle yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, fen bilirkişiler tarafından hazırlanan 25.04.2012 havale tarihli rapor ve eki haritada (A) harfi ile gösterilen 1.782,99 metrekare, (B) harfi ile gösterilen 7.235,18 metrekare, (C) harfi ile gösterilen 8.264,06 metrekare, (D) harfi ile gösterilen 11.338,37 metrekare ve (E) harfi ile gösterilen 178 metrekare ve fen bilirkişiler tarafından hazırlanan 25.02.2016 havale tarihli rapor ve eki haritada yeşil renk ile taralı 24500 metrekare yüzölçümündeki bölümün ayrı ayrı davacı adına tapuya tesciline, karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, TMK"nın 713/1., 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. ve 17. maddelerine dayalı tescil isteğine ilişkindir. Mahkemece, çekişmeli taşınmaz bölümleri üzerinde, davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin niteliğinin belirlenmesinde esaslı unsur hava fotoğrafları olduğu ve dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait olması gerektiği halde 1950 ve 1972 yıllarına ait hava fotoğrafından yararlanılmış, bu hava fotoğrafları üzerinde yapılan incelemede de taşınmaz bölümlerinin niteliği ayrı ayrı belirtilmemiştir. Yine taşınmaz bölümlerine komşu 757, 758 ve 658 sayılı mera parselleri bulunmasına rağmen yöntemine uygun mera araştırması yapılmamıştır. Ayrıca bir kısım komşu taşınmazlar kaçak-yitik kişilerden kaldığı gerekçesiyle hükmen Hazine adına tescil edilmiş, bir kısım taşınmazlar ise bölgede yapılan tevzi çalışması ile oluşan tapu kayıtlarına göre tespit ve tescil edilmiş olduğu halde dava konusu taşınmazların bulunduğu bölgede tevzi çalışması yapılıp yapılmadığı üzerinde durulmamış, taşınmazlara komşu tüm taşınmazlara ait onaylı kadastro tutanakları ile varsa dayanağı kayıtlar getirtilmek suretiyle dava konusu taşınmazlar yönünü ne okuduğu araştırılmamıştır. Öte yandan fen bilirkişiler tarafından hazırlanan 25.02.2016 havale tarihli rapor ve eki haritada yeşil renk ile taralı 24500 metrekare yüzölçümündeki bölümün bölgede yapılan kadastro çalışması sırasında 342 parsel olarak tutanak düzenlenen taşınmaz olup olmadığı hususu ilgili kurumlara sorulmamış, bu halde fen bilirkişi raporunda taşınmazın tespit harici bırakılan bölümde kaldığı tespiti denetlenemiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile karar verilemez.
Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşılabilmesi için çekişmeli taşınmazları gösteren dava tarihinden (2011, 2013 yıllarından önce)15-20-25 yıl öncesine ait en az üç ayrı zaman dilimine ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları, çekişmeli taşınmazlara komşu tüm parsellerin tespit tutanakları ve varsa dayanak kayıtları, Toprak Tevzii Komisyonu tarafından dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgede tevzi çalışması yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise taşınmaz bölümleri hakkında ne gibi bir işlem yapıldığı, varsa tevzi haritası, belirtmelik tutanağı ve tablendikatif ile 25.02.2016 havale tarihli rapor ve eki haritada yeşil renk ile taralı 24500 metrekare yüzölçümündeki bölümün tespit harici bölümde kalıp kalmadığı sorulmak suretiyle alınacak yazı cevabının ilgili kurumdan getirtilerek dosya arasına alınmalı, bundan sonra taşınmazlar başında taşınmazların bulunduğu köyden ve komşu köylerden yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, üç kişilik uzman ziraatçi mühendisi bilirkişi heyeti, jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve fen bilirkişisi hazır olduğu halde yeniden keşif yapılmalı, komşu taşınmazların varsa dayanak kayıtlarının dava konusu taşınmazlar yönünü ne okuduğu belirlenmeli, yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından taşınmazların her birinin geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, öncesinin mera veya meradan açma olup olmadığı, komşu mera parseli ile arada ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı, komşu parsellerin bir kısmının kaçak-yitik kişilerden kaldığı gerekçesiyle hükmen Hazine adına tescil edildiği dikkate alındığında taşınmazların kaçak ve yitik kişilerden kalıp kanunlar uyarınca Hazineye intikal eden yerlerden olup olmadığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli; ziraat bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazların niteliği, kullanım durumu, imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar-ihya edilip edilmediği hususlarında önceki tarihli ziraat bilirkişi raporunu da irdeler şekilde tarımsal niteliğini bildirir, taşınmaz bölümlerini komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde, toprak yapısını, eğimini, bitki desenini ve diğer yönlerden mera vasfında veya meradan açma olup olmadığını, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetlik var ise zilyetliğin şeklini ve süresini bildiren, taşınmaz bölümlerinin değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisinden, belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak, çekişme konusu taşınmazlar hava fotoğraflarında gösterilmeli, taşınmaz bölümlerinin önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığının, imar-ihyaya muhtaç olup olmadığının, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihyasına ne zaman başlanıldığının ve hangi tarihte tamamlandığının belirlenmesine çalışılmalı; fen bilirkişisine keşfi ve uygulamayı denetlemeye elverişli, Toprak Tevzii Komisyonu tarafından dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgede tevzi çalışma yapılmış ise taşınmazların tevzi haritasındaki konumunu da gösteren rapor ve harita düzenlettirilmeli, bundan sonra toplanan ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm kurulmalıdır. Eksik inceleme ile yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08.7.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.