Danıştay 13. Daire 2021/1824 Esas 2021/2254 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/1824
Karar No:2021/2254


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : Sınırlı Sorumlu ... Turizm Geliştirme Kooperatifi
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLLERİ : Av. ..., Av. ...
(DAVALI YANINDA MÜDAHİL): ... Et Süt Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: ... Büyükşehir Belediye Encümeni'nin ... tarih ve ... sayılı kararı ile Manavgat ilçesinde her biri 6 m² olmak üzere 258 m² yüzölçümlü toplam 43 adet su üstü sporları parkur noktalarının toplu olarak 3 (üç) yıl süreyle kiraya verilmesine yönelik ihaleye çıkma kararı ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 51/g maddesine göre pazarlık usulüyle yıllık ilk yıl 6.100.000-TL+KDV bedelle ... Et Süt Tic. A.Ş'ne 3 (üç) yıl süreyle kiraya verilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Antalya Büyükşehir Belediyesi Encümeni'nin ihale kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; ihaleyi alan müdahil şirketin hissesinin tamamının Manavgat Belediyesi'ne ait bir şirket olduğu, Manavgat ilçesinde bulunan 30 adet parkur noktasının daha önce 29/06/2018 tarihli kira sözleşmesi ile 3.250.000,00-TL+KDV ihale bedeli ile davacı kooperatife kiralandığı, dava konusu ihalede ise 43 adet parkur noktası için belirlenen muhammen bedelin 6.052,500-TL olduğu, davacı kooperatifin geçmişte 3.250,000,00-TL bedelle kiraladığı 30 noktanın 29’una karşılık gelen yaklaşık ihale bedelinin 4.094.100,00-TL+KDV olduğu, ihale konusu su üstü sporları parkur noktalarının daha önceki ihaleye göre dava konusu ihalede ekonomik açıdan daha uygun bir bedelle kiraya verildiği, dolayısıyla davalı idarece pazarlık usulüyle ihale yapılmasında ve dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlemler hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, ihalenin Devlet İhale Kanunu'nun 51-g maddesine göre yapıldığı, kendilerinin bu ihaleye davet edilmediği, idarenin yapacağı ihalelerde Devlet İhale Kanunu'nda belirlenen usûl ve esasları gözetmek ve söz konusu ihaleleri rekabet ve şeffaflık ilkeleri çerçevesinde yapmak zorunda olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, dava konusu alanların Maliye Hazinesi'nin mülkiyetinde olduğu, bahse konu su üstü sporları parkur noktalarının, Manavgat Kaymakamlığı ile Belediye arasında akdedilen 22/09/2017 tarihli protokol ile kendilerine tahsis edildiği, protokolün 7. maddesinde bu yerlerin ancak 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'na göre kiralanabileceğinin düzenlendiği, anılan Kanun'un 17. maddesinin 5. fıkrasına göre pazarlık usulü ile yapılacak ihaleler için idarelerin ilan yapıp yapmamakta serbest olduğu, müdahil şirket tarafından, şirket hisselerinin tamamının Manavgat Belediyesi'ne ait olduğu, şirketin; su üstü sporlarının yanında halka kaliteli ve ucuz et ve süt sağlanması amacı ile kurulan bir belediye şirketi olduğu, amacın devletin hüküm ve tasarrufu altındaki kıyıların ve özel alanların kamu eliyle kamu yararına kullanımı olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Manavgat Kaymakamlığı Milli Emlak Müdürlüğü ile Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı arasında yapılan 22/09/2017 tarihli protokol ile, Manavgat İlçesinde her biri 6 m² olmak üzere toplam 258 m² yüzölçümlü ... Otel ... Doğusu, ... Otel Plajı, ... Otel Doğusu, ... Otel Plajı Doğusu, ... Otel Doğusu, ... Otel Plajı Batısı,... - ... Ortası, ... Otel Plajı Doğusu(Eski Adı: ... Mevkii), ... Otel Doğusu,... Batısı, ... Otel Doğusu, ... Hotel ... Batısı, ... - ... Ortası, ... - ... Resort Ortası, ... Otel Doğusu, ... Otel Doğusu, ... Otel ...- .... Ortası, ...Tatil Köyü Batısı, ... - ... Ortası, ... Otel Plajı, ...-... Resort Otel Ortası, ... Halk Plajı - ... Ortası, ... Otel Plajı Batısı (Eski Adı: ... - ... Otel Ortası ),... Otel Batısı, ... Otel Batısı, ...- ... Otel Plajı Ortası (Eski Adı: ... - 1 Sahili),... Doğusu, ... Otel Plajı Doğusu (Eski Adı:... Otel Doğusu), ... Otel Doğusu, ... Otel - ... Otel Ortası, ... Otel - ... Otel Ortası, ... - ... Ortası, ... Plajı Batısı, ... - ... Otel Ortası, ... - ... Otel Plajı Ortası, ... Otel Plajı Batısı (Eski Adı: ... Otel Plajı Batısı), ... Otel Plajı Doğusu (Eski Adı: ... Resort Otel Plajı), ... Otel Doğusu, ... - ... Otel Plajı Ortası (Eski Adı: ... Otel Plajı), ... Otel Plajı, ... - ... Otel Ortası, ... Mevkii-1, ... Mevkii-2 olmak üzere toplam 43 adet su üstü sporları parkur noktalarının davalı idareye tahsis edildiği; Antalya Büyükşehir Belediyesi Encümeni'nin ... tarih ve ... sayılı kararı ile Manavgat ilçesinde yer alan 30 adet su üstü sporu parkur noktasının, 21/09/2020 tarihine kadar kiraya verilmek üzere, 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51/g maddesi gereğince ihale edildiği ve ihalenin davacı kooperatifin uhdesinde kaldığı, davalı idare ile davacı kooperatif arasında 29/06/2018 tarihli kira sözleşmesi tanzim edildiği ve davacı kooperatifin bu ihale/sözleşme uyarınca geçmişte kiracı sıfatını hâiz olduğu, davacı kooperatifin 19/06/2020 ila 28/12/2020 tarihleri arasında kiracılık sıfatının devamı, sözleşme süresinin uzatılması, 2886 sayılı Kanun'un 51/g maddesi çerçevesinde sözleşmelerinin yenilenmesi gibi taleplerle idareye başvuruda bulunduğu, bu başvurunun 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun ilgili hükümleri gereğince; anılan yerlerin ihale suretiyle kiraya verileceği gerekçesiyle Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı Emlak ve İstimlak Dairesi Başkanlığı'nın ... tarih ve ... sayılı işlemiyle reddedildiği, bu işlemin iptali istemiyle açılan davanın ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile görev yönünden reddedildiği, Antalya Büyükşehir Belediye Encümeni'nin ... tarih ve ... sayılı kararı ile; "Antalya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından koordinatları ilan edilen Manavgat Kaymakamlığı Milli Emlak Müdürlüğü ile davalı idare arasında yapılan protokol kapsamında kiralanan, her biri 6 m² olmak üzere toplam 258 m² yüzölçümlü; Manavgat İlçesinde bulunan 43 adet su üstü sporları parkur noktalarının toplu olarak yıllık 6.052.500-TL+KDV muhammen bedel ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 51. maddesinin (g) bendine göre, 3 (üç) yıl süre ile kiraya verilmek üzere ihaleye çıkarılmasının uygun bulunduğuna, ihalenin 21/01/2021 Perşembe günü saat 14:00'te, Antalya Büyükşehir Belediyesi Encümen Toplantı Salonu'nda Encümen huzurunda yapılmasına" karar verildiği, bu karara istinaden toplam 43 adet su üstü sporları parkur noktalarının toplu olarak 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 51/g maddesine göre ihale edildiği, ihaleye sadece müdahil ... Et Süt Tic. A.Ş‘nin katıldığı, başkaca katılan olmadığı, Antalya Büyükşehir Belediye Encümeni'nin ... tarih ve ... sayılı kararı ile de söz konusu 43 adet su üstü sporları parkur noktalarının toplu olarak yıllık 6.100.000-TL+KDV bedelle ... Et Süt Tic. A.Ş' ne 3 (üç) yıl süreyle kiraya verilmesine karar verilmesi üzerine bu işlemlerin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun "Kapsam" başlıklı 1. maddesinde, "Genel bütçeye dâhil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür. Birinci fıkrada sayılan daire ve idarelere bağlı döner sermayeli kuruluşlar ile özel kanunlarla veya özel kanunların vermiş olduğu yetkiyle kurulmuş bulunan fonların yukarıda belirtilen işlerinin nasıl yapılacağı Cumhurbaşkanınca çıkarılacak yönetmelikte belirtilir."; "İlkeler" başlıklı 2. maddesinde, "Bu Kanunun yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması esastır. ...";
"İhale Usulleri" başlıklı Üçüncü Bölümünde yer alan "İhale usullerinin neler olduğu" başlıklı 35. maddesinde, "Bu Kanunun 1. maddesinde yazılı işlerin ihalelerinde aşağıdaki usuller uygulanır: a) Kapalı teklif usulü, b) Belli istekliler arasında kapalı teklif usulü, c) Açık teklif usulü, d) Pazarlık usulü, e) Yarışma usulü. İşin gereğine göre bu usullerden hangisinin uygulanacağı, bu Kanun hükümlerine uyularak idarelerince tespit edilir."; "İhalelerde kapalı teklif usulünün esas olduğu" başlıklı 36. maddesinde, "Bu Kanun'un 1. maddesinde yazılı işlere ilişkin ihalelerde, tekliflerin gizli olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulü esastır. Ancak, 44. maddede gösterilen işler belli istekliler arasında kapalı teklif usulüyle, 45. maddede gösterilen işler açık teklif usulüyle, 51. maddede sayılan işler pazarlık, 52. maddede gösterilen işler de yarışma usulüyle yaptırılabilir.";
"Pazarlık usulüyle yapılacak işler" başlıklı 51. maddesinde, "Aşağıda yazılı işlerin ihalesi, pazarlık usulüyle yapılabilir; a) Yer, özellik (askeri birliklerin kuruluş özellikleri dâhil) ve nitelikleri itibarıyla her yıl Genel Bütçe Kanunu'nda gösterilecek belli tutarları aşmayan ve süreklilik göstermeyen, bu Kanun'un 1. maddesinde gösterilen işler, ... g) Kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi, ..." kuralları yer almaktadır.
HUKUKÎ DEĞERLENDİRME:
2886 sayılı Kanun'un 51. maddesinde pazarlık usulüyle yapılacak işler sayılmış, anılan maddenin (g) bendinde, kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri aynî hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri aynî hak tesisinin pazarlık usulü ihaleyle gerçekleştirilebileceği kurala bağlandığından, pazarlık usûlünün uygulanabilmesi için kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif usûlleriyle ihalesinin uygun görülmemesine ilişkin şartlardan birinin mevcut olması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, Manavgat ilçesinde her biri 6 m² olmak üzere 258 m² yüzölçümlü toplam 43 adet su üstü sporları parkur noktalarının Hazinenin mülkiyetinde olduğu, bahse konu parkur noktalarının, Manavgat Kaymakamlığı ile Belediye arasında akdedilen 22/09/2017 tarihli protokol ile davalı idareye tahsis edildiği, bu protokolün 7. maddesinde açıkça, bu yerlerin ancak 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'na göre kiralanabileceğinin düzenlendiği anlaşılmaktadır.
2886 sayılı Kanun'un 51/g maddesi uyarınca gerçekleştirilen uyuşmazlığa konu su üstü sporları parkur noktası kiralama ihalesinde; ihalenin niteliği itibarıyla 2886 sayılı Kanun'un 51/g maddesinde aranan kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif yöntemleriyle ihalesinin uygun görülmemesi şartlarının gerçekleşmediği; başka bir anlatımla, dava konusu yerlerin hangi kullanış özelliğinden dolayı ihalenin kapalı veya açık teklif usûlleriyle gerçekleştirilemeyeceğinin davalı idarece ortaya konulamadığı ayrıca, söz konusu su üstü sporları noktalarının, hisselerinin tamamı Manavgat Belediyesi'ne ait olan müdahil şirkete kiraya verilmesinde idareye yarar olup olmayacağı bakımından konu irdelendiğinde, 2886 sayılı Kanun'a göre açık veya kapalı teklif usûlü ile ihalenin gerçekleşmesi hâlinde daha çok isteklinin ihaleye katılabileceği ve muhammen bedelin daha fazla üstünde teklifle ihalenin sonuçlanabileceği, böylece davalı idareye daha fazla yarar sağlanabileceği açık olduğundan, davalı idarece pazarlık usûlünün tercih edilmesine ilişkin olarak herhangi bir haklı sebep veya gerekçenin gösterilmediği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, dava konusu 43 adet su üstü sporları parkur noktasına ilişkin ihalenin niteliği itibarıyla 2886 sayılı Kanun'un 51/g maddesine göre pazarlık usûlü ile yapılamayacağı anlaşıldığından, dava konusu işlemlerde hukuka uygunluk, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:.. sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMLERİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı ...-TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ...-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Müdahil tarafından yapılan toplam ...-TL yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
6. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya ve müdahile iadesine, istemi hâlinde ilk derece ve temyiz aşamalarında kullanılmayan toplam ...-TL yürütmeyi durdurma harçlarının davacıya iadesine,
7. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
8. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 15/06/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.