Danıştay 9. Daire 2018/8381 Esas 2021/3764 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2018/8381
Karar No : 2021/3764

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : 1- … İnş. Turz. San. Ltd. Şti. 2-…
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF : … Vergi Dairesi Başkanlığı-…
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem:Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) tarafından ihalesi gerçekleştirilen "Kırşehir İli,Merkez İlçesi, Kayabaşı Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesi 1126 Adet Konut, 1 Adet Aile Sosyal Tesisi İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi"ne ilişkin ihale kararı ve imzalanan sözleşmeyle ilgili ihtirazi kayıtla verilen beyanname üzerine tahakkuk ettirilen damga vergisinin iptali ve mahsuben ödenen tutarın faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve …, K:… sayılı kararıyla; ara kararına cevaben dosyaya sunulan bilgi ve belgeler incelendiğinde, ihale konusu işin bölgedeki yapıların belediyece yıkılarak yerlerine "Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanları"na uygun yeni yapıların inşaa edilmesi şeklinde 775 sayılı Gecekondu Kanunu kapsamında yapılan işlerle aynı mahiyette inşaat işleri olması, sözleşmeye konu inşaat işlerinin amaçları ve özleri itibarıyla aynı nitelikte olması, ayrıca Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ile Kırşehir Belediyesi arasında imzalanan protokolde "Kentsel Yenileme (Gecekondu Dönüşüm)" ibaresinin yer alması nedeniyle söz konusu işin 775 sayılı Gecekondu Kanunu kapsamında yapıldığı sonucuna ulaşıldığı, davacı şirketlerin bu yöndeki ihtirazi kaydına rağmen, beyanname üzerinden yapılan damga vergisi tahakkukunda hukuka uygarlık görülmediği gerekçesiyle davanın kabulüne, ihtirazi kayıtla verilen beyanname üzerine tahakkuk ettirilen damga vergisinin iptaline, mahsuben ödenmiş bulunan damga vergisinin mahsup tarihinden düzeltme fişinin düzenlendiği tarihe kadar geçen süre için aynı dönemde 6183 sayılı Kanuna göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanan faiz ile birlikte davacıya iadesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti : Her ne kadar, Mahkemece, davacılar tarafından üstlenilen işin 775 sayılı Kanun kapsamında sayılması icap ettiği gerekçesiyle karar verilmiş ise de, Mahkemenin verdiği ara kararı üzerine Toplu Konut İdaresi Başkanlığından alınan cevabi yazıda, söz konusu işin 775 sayılı Kanun kapsamında gecekondu önleme bölgesi olarak ilan edilen bir alana ait olmadığının bildirilmiş olması karşısında, davacılar tarafından üstlenilen söz konusu yapım işinin 775 sayılı Gecekondu Kanunu kapsamında ihale edilmediği açık olup, bu Kanunun 33. maddesinde öngörülen muafiyetten davacıların yararlanmasına olanak bulunmadığından, aksi yöndeki mahkeme kararında yasaya uyarlık görülmediği gerekçesiyle istinaf isteminin kabulüne, Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:775 sayılı Gecekondu Kanunu'nun 33.maddesinde düzenlenen vergi istisnasının uygulanabilmesi için dava konusu işin anılan Kanunun 1.maddesinde belirtilen kapsama girmesinin yeterli olduğu, inşaat alanının gecekondu önleme bölgesi ilan edilmesinin şart olmadığı,Vergi Mahkemesi kararının yerinde olduğu iddialarıyla kararın bozulması isterilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK … DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Davacının 5393 sayılı Kanunun 73. maddesinin 6.fıkrasında yer alan "münferit" ibaresinin, Anayasa'nın 2, 10 ve 57. maddelerine aykırı olduğundan bahisle iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurulması talebi yerinde görülmeyerek işin esasına geçildi:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY:
Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) tarafından ihalesi gerçekleştirilen "Kırşehir İli,Merkez İlçesi, Kayabaşı Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesi 1126 Adet Konut, 1 Adet Aile Sosyal Tesisi İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi"ne ilişkin ihale kararı ve imzalanan sözleşmeyle ilgili ihtirazi kayıtla verilen beyanname üzerine tahakkuk ettirilen damga vergisinin iptali ve mahsuben ödenen tutarın faiziyle birlikte iadesi istenilmektedir.

İLGİL MEVZUAT:
5393 sayılı Belediye Kanununun "Kentsel dönüşüm ve gelişim alanı" başlıklı 73. maddesinin altıncı fıkrasında "kentsel dönüşüm ve gelişim alanları içinde yer alan eğitim ve sağlık alanları hariç kamuya ait gayrimenkullerin harca esas değer üzerinden belediyelere devredileceği, kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarında yıkılarak yeniden yapılacak münferit yapılarda ilgili vergi, resim ve harçların dörtte biri alınacağı" belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen maddenin değerlendirilmesinden; kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanında yer alan mevcut (eski) yapıların yıkılarak yeni yapıların inşa edilmesi halinde bu yapılarla ilgili alınması gereken vergi, harç ve resmin 1/4'lük kısmının tahsil edileceği,"münferit" kelimesinin ise yapının niteliğini belirtmek amacıyla kullanıldığı, eski yapıların hak sahipleri veya üçüncü kişiler tarafından yıktırılması yönünden kısmi ödemeye ilişkin herhangi bir ayrıma gidilmediği anlaşılmaktadır.
Bölge İdare Mahkemesince, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından davacıya ihale edilen "Kırşehir İli,Merkez İlçesi, Kayabaşı Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesi 1126 Adet Konut, 1 Adet Aile Sosyal Tesisi İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi"ne ilişkin ihale kararı ve imzalanan sözleşmeyle ilgili ihtirazi kayıtla verilen beyanname üzerine tahakkuk ettirilen damga vergisinin iptali ve mahsuben ödenen tutarın faiziyle birlikte iadesi istemiyle açılan davada,"Mahkemenin verdiği ara kararı üzerine Toplu Konut İdaresi Başkanlığından alınan cevabi yazıda, söz konusu işin 775 sayılı Kanun kapsamında gecekondu önleme bölgesi olarak ilan edilen bir alana ait olmadığının bildirilmiş olması karşısında, davacılar tarafından üstlenilen söz konusu yapım işinin 775 sayılı Gecekondu Kanunu kapsamında ihale edilmediği, bu Kanunun 33. maddesinde öngörülen muafiyetten davacıların yararlanmasına olanak bulunmadığı, aksi yöndeki mahkeme kararında yasaya uyarlık görülmediği gerekçesiyle istinaf isteminin kabulüne,Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın reddine" karar verilmiş ise de; söz konusu ara karar cevabı yazıda dava konusu işin 775 sayılı Gecekondu Kanunu kapsamında bulunmadığı ifade edildikten sonra söz konusu bölgenin 28/04/2011 tarih ve 27918 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 10/02/2011 tarih ve 2011/1438 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 73.maddesi uyarınca kentsel dönüşüm gelişim alanı ilan edildiğinin ve işlemlerin bu kapsamda yürütüldüğünün belirtildiği görülmüştür.
Bu durumda, olayda Bölge İdare Mahkemesince 5393 sayılı Kanunun 73. maddesi uyarınca bir değerlendirme yapılarak karar verilmesi gerekirken, yukarıda yazılı gerekçeyle verilen kararda isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kabulüne ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun kabulü ile davanın reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 15/06/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.