9. Hukuk Dairesi 2011/11280 E. , 2013/15208 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ (... 3.İŞ)
DAVA :Davacı, sendikal tazminat alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, iş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğini ileri sürerek, sendikal tazminat alacağını istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davacının devamsızlık yaptığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davalının iş sözleşmesini sendikal nedenle feshettiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
İşverence yapılan feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Sendikal tazminat 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 31 inci maddesinde düzenlenmiş, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı ilk fıkrada hükme bağlanmıştır. Sözü edilen maddenin üçüncü fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, işin sevk ve dağıtımında, işçinin mesleki ilerlemesinde, işçinin ücret, ikramiye ve primlerinde, sosyal yardım ve disiplin hükümlerinde ve diğer hususlara ilişkin hükümlerin uygulanması veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayırım yapamayacağı kuralı getirilmiştir. Konuya dair bir başka güvence bahsi geçen maddenin beşinci fıkrasında öngörülmüş, işçilerin sendikaya üye olmaları veya olmamaları sebebiyle iş sözleşmelerinin feshedilemeyeceği, yine yasaya uygun sendikal faaliyetler sebebiyle işten çıkarılamayacakları ya da farklı uygulamaya tabi tutulamayacakları hükme bağlanmıştır.
İşverenin 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 31 inci maddesinin üçüncü ve beşinci fıkralarına aykırı davranması halinde, işçinin bir yıldan az olmamak üzere sendikal tazminata hak kazanacağı hususu da Yasada ifadesini bulmuştur.
2821 sayılı Sendikalar Kanununun 31 inci maddesinde 4773 sayılı Yasa ile yapılan değişiklik sonrasında, işçinin iş sözleşmesinin sendika üyeliği ya da sendikal faaliyetleri sebebiyle feshedilmesi halinde, doğrudan sendikal tazminat talep hakkının olmadığı açıklanmış, 4857 sayılı İş Kanununun iş güvencesine dair hükümlerinin uygulanacağı kuralı getirilmiştir. Fesih dışında kalan sendikal nedene dayanan ayrımcılık hallerinde ise, işçinin doğrudan sendikal tazminat davası açma hakkı bulunmaktadır.
4773 sayılı Yasa ile sözü edilen maddeye eklenen yedinci fıkrada ise, iş güvencesi hükümlerinin uygulaması dışında kalan hallerde ve feshe bağlı tazminat istekleriyle sınırlı olmak üzere ispat yükünün işverene ait olduğu öngörülmüştür. Bu durumda sendikal nedenle fesih iddiasıyla açılan feshin geçersizliğinin tespiti ile işe iade davasında ispat yükü, önceden olduğu gibi işçi üzerindedir. Ancak, iş güvencesi hükümlerinden yararlanamayan bir işçinin açmış olduğu sendikal tazminat isteklerini içeren bir davada, aksinin ispatı işverene aittir.
Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, işyerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, işyerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, işyerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlarla, işverence ekonomik veya teknolojik nedenlere dayalı bir fesih yoluna gidilmesi durumunda teknik yönden bu durumun araştırılması gibi ölçütler belirlenmiştir.
Somut olayda davacı 16.5.2008-18.6.2008 tarihleri arasında davalı işveren bünyesinde kaynakçı olarak çalışmıştır. Davacı iş sözleşmesinin sendikal örgütlenme içerisinde bulunduğundan feshedildiğini ileri sürerek sendikal tazminat talep etmiştir. Davalı işveren ise davacının devamsızlık yapması nedeniyle iş sözleşmesini feshettiğini savunmuştur. Davacının sendikal örgütlenme içinde bulunduğunu iddia ettiği ... Sendikasından davalı işyerinde sendikal örgütlenmeye başlanıp başlanmadığı sorulmuş olmasına karşın sendika tarafından davacının sendikal faaliyette bulunduğundan dolayı işten çıkartıldığını, sendikanın çağrılarına ve faaliyetlerine katılan aktif bir çalışan olduğu belirtilmiştir. ... Emniyet Müdürlüğü tarafından ... Sendikasının 23-24 Mayıs, 7-9-10-15-16-18-21 Haziran 2008 tarihlerinde gösteri ve yürüyüş düzenlediği, ... Liman Başkanlığı tarafından yine sendikanın 20 Mayıs ve 9 Haziran 2008 tarihlerinde eylemler, 16 Haziran 2008 tarihinde ise grev düzenlediği bildirilmiştir. Davacının ... Sendikasının düzenlediği eylemlere aktif olarak katıldığı sendika yazısı ile sabittir. İşveren tarafından dosyaya ibraz edilen 7 Haziran 2008 tarihli devamsızlık tutanağının düzenlendiği tarihte sendika tarafından eylem, fesih yazısında işçinin çalışmasının talep edildiği 16 Haziran 2008 tarihinde ise grev yapılmış olup işçi bu eylemlere katılmıştır. Ancak ... Sendikası tarafından yapılan bu eylemler işyerinde sendikal örgütlenmeye yönelik değildir.
Dosya içindeki tüm bilgi ve belgeler birlikte değerlendirildiğin de davacının iş sözleşmesi sendikal nedenle feshedilmemiştir. Mahkemece davacının sendikal tazminat talebinin reddi gerekirken kabulü isabetsizdir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 21.05.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.