Danıştay 10. Daire 2016/1821 Esas 2021/3373 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/1821
Karar No : 2021/3373

DAVACI : ... Derneği
VEKİLİ : Av. ...
DAVALI : ...
VEKİLİ : ...

DAVANIN KONUSU :
27/11/2007 tarih ve 2007/12937 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik'in "yağmurlama tesisatı sistemi kurulması, ihbar paneline bağlı duman algılama tesisatı ve sahanlıklı düz kollu basamak genişliği en az 100 cm korunumlu yangın merdiveni yapılması"na ilişkin hükümlerinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Davacı tarafından; lokal açma ve izin belgesinin iptali işlemine dayanak olan 27/11/2007 tarih ve 2007/12937 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik'in "yağmurlama tesisatı sistemi kurulması, ihbar paneline bağlı duman algılama tesisatı ve sahanlıklı düz kollu basamak genişliği en az 100 cm korunumlu yangın merdiveni yapılması"na ilişkin hükümlerinin gerçekçi olmadığı, eski binalarda uygulanmasının mümkün olmadığı, kamu yararına aykırı olduğu, eski binalar yönünden geçiş hükümlerine yer verilmesi gerektiği ifade edilerek, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik'in "yağmurlama tesisatı sistemi kurulması, ihbar paneline bağlı duman algılama tesisatı ve sahanlıklı düz kollu basamak genişliği en az 100 cm korunumlu yangın merdiveni yapılması"na ilişkin hükümlerinin iptali gerektiği ileri sürülmüştür.

DAVALININ SAVUNMASI :
Davalı idare tarafından, dava konusu Yönetmeliğin iptali istenilen "yağmurlama tesisatı sistemi kurulması, ihbar paneline bağlı duman algılama tesisatı ve sahanlıklı düz kollu basamak genişliği en az 100 cm korunumlu yangın merdiveni yapılması"na ilişkin hükümlerinin kamu yararı ve hizmetleri gözetilmek suretiyle mevzuata uygun olarak düzenlendiğini, binalarda çıkacak bir yangının erken algılanarak binan erken tahliyesinin hayati öneme sahip olduğu, dava konusu düzenlemelerin hukuka uygun olduğu ifade edilerek davanın reddine karar verilmesi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : ...
DÜŞÜNCESİ : Dava; davacı Dernek tarafından 21.7.2007 gün ve 2007/12937 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürülüğe konulan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik ek ve değişikliklerinin yağmurlama tesisatı, yangın ihbar paneline bağlı duman algılama tesisatı ve sahanlıklı düz kollu basamak genişliği en az 100 cm. korunumlu yangın merdivenine ilişkin hükümlerinin iptali istemiyle açılmıştır.
7126 sayılı Sivil Savunma Kanununun ek 9'uncu maddesinde; "Kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlar; yangınla mücadele için mevcut personelden ekiplerini kurmak, yangın önleme ve söndürme planlarını hazırlamak, kuruluşun özelliğine göre gerekli araç, gereç ve malzemeyi hazır bulundurmak zorundadır. Gerçek kişiler de yangınla mücadele için gerekli önlemleri alır.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin hususlar İçişleri Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca müştereken hazırlanıp Bakanlar Kurulu'nca yürürlüğe konulacak yönetmelikle düzenlenir." kuralı getirilmiş; 3152 sayılı İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 33'üncü maddesinde ise; Bakanlığın kanunla yerine getirmekle yükümlü olduğu hizmetleri; tüzük, yönetmelik, tebliğ, genelge ve diğer idari metinlerle düzenlemekle görevli ve yetkili olduğu belirtilmiş; benzer bir düzenleme de Bayındırlık ve İskan Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında 180 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 30/A maddesinde yer almıştır.
Yukarıda yer verilen hükümlere dayanılarak, "kamu kurum ve kuruluşları, özel kuruluşlar ve gerçek kişilerce kullanılan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmenin, tasarımı, yapımı, işletimi, bakımı ve kullanımı safhalarında çıkabilecek yangınların en aza indirilmesini ve herhangi bir şekilde çıkabilecek yangının can ve mal kaybını en aza indirerek söndürülmesini sağlamak üzere, yangın öncesinde ve sırasında alınacak tedbirlerin, organizasyonun, eğitimin ve denetimin usul ve esaslarını belirlemek" amacıyla çıkarılan ve 19.12.2007 gün ve 26735 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 2007/12937 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik”in yürürlüğe konulması kararlaştırılmıştır.
Davacı tarafından, öncelikle, Trabzon ili, ... Mahallesi, ... Çıkmazı, ... Sokak, Kat: ... , No: ... adresinde bulunan işyerinin lokal olarak kullanım izninin bulunmasına rağmen yeni değişikliklere göre iptal edilmesinin hukuka aykırı olduğu, hükümlerin eski binalara uygulanamayacağı, düzenleyici işlemlere intibak yükümleri veya muafiyetler ilave edilmek suretiyle güncellemelerin yapılabileceği, dolayısıyla Yönetmeliğin iptali istenilen hükümlerinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
Ülkemizdeki ofis ve konut ihtiyacının artmasıyla şehir merkezlerinde birbiri ardına yükselen gökdelenler ile her türlü yapı, bina, tesis ile açık ve kapalı alan işletmelerinde alınacak yangın önleme ve söndürme tedbirlerinin alınması ve ısı, duman, zehirleyici gaz, boğucu gaz ve panik sebebiyle can ve mal güvenliği bakımından yangının yol açabileceği tehlikelerin en aza indirilebilmesi için "Sosyal Devlet" ilkesi gereğince çeşitli önlemlerin alınması gerektiği açıktır.
Dosyanın incelenmesinden; yangın riskinin yüksek olduğu ve birçok insanın yaşadığı çok katlı binalarda, bina yüksekliği arttıkça dışarıdan müdahelenin zorlaşması nedeniyle, yangın anında çok katlı binalardaki can güvenliğinin sağlanması ve mal kaybının önlenmesi için, tehlikeye karşı çeşitli tedbirler alındığı, bu kapsamda, aktif tedbirler arasında sayılan, yangın anında, itfaiyeyi otomatik olarak uyarı gönderen, su püskürterek yangını söndüren, soğutmayı sağlayan ve genişleyen yangını itfaiye gelinceye kadar sınırlayan "Yağmurlama (sprinkler) sistemi"nin kurulması, aynı zamanda , binalardan tahliyenin hızlı bir şekilde sağlanarak, can güvenliğinin sağlanması için standartlara uygun yangın merdiveni yapılmasının zorunlu hale getirildiği anlaşılmaktadır.
Bu sistemlerin yaygın ve etkili bir mücadele aracı olduğu bilimsel olarak tespit edildiğine göre, müdahalenin zor ve yangın yükünün fazla olduğu binalarda ancak bütün katlarda sistemlerin bulunması halinde sonuç alınabileceği, aksi takdirde, sistem kurulu olsa bile kurulu olmayan dairelerde çıkan yangınla mücadele etmenin zor olacağı hususları dikkate alındığında, binalarda yangın güvenliğinin sağlanmasına yönelik, ulusal ve uluslar arası standartlarda zorunlu tutulan kurallara uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Sonuç itibarıyla; yangınların ve olası bir yangın anında can ve mal kaybının en aza indirilmesi ve yangın anında ortaya çıkabilecek riskleri ortadan kaldırmak amacıyla kamu güvenliği ve mülkiyet hakları gözönünde bulundurularak binalar yönünden uyulması gereken kuralları ve tedbirleri belirleyen Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin dava konusu hükümlerinde, dayanağı Yasa hükümlerine, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmamaktadır.
Öte yandan; yangından korunmak için insan hayatı açısından taşıdığı önem dikkate alındığında, yapı ruhsatı verilirken, yağmurlama sistemi, duman algılama sistemi ve sahanlıklı düz kollu basamak genişliği 100 cm. korunumlu yangın merdiveni yapılmasının istenmesi zorunluluğu karşısında, davacı Dernek tarafından, ileri sürülen diğer iddialarda da yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenle, davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT:
7126 sayılı Sivil Savunma Kanunu'nun dava açılış tarihindeki şekliyle Ek 9. maddesinde; "Kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlar; yangınla mücadele için mevcut personelden ekiplerini kurmak, yangın önleme ve söndürme planlarını hazırlamak, kuruluşun özelliğine göre gerekli araç, gereç ve malzemeyi hazır bulundurmak zorundadır. Gerçek kişiler de yangınla mücadele için gerekli önlemleri alır.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin hususlar İçişleri Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca müştereken hazırlanıp Bakanlar Kurulu'nca yürürlüğe konulacak yönetmelikle düzenlenir." kuralı getirilmiş; 3152 sayılı dava açılış tarihindeki ismiyle ve şekliyle İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 33. maddesinde ise; Bakanlığın kanunla yerine getirmekle yükümlü olduğu hizmetleri; tüzük, yönetmelik, tebliğ, genelge ve diğer idari metinlerle düzenlemekle görevli ve yetkili olduğu belirtilmiş; benzer bir düzenleme de Bayındırlık ve İskan Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında 180 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 30/A maddesinde yer almıştır.
Yukarıda yer verilen hükümlere dayanılarak, "kamu kurum ve kuruluşları, özel kuruluşlar ve gerçek kişilerce kullanılan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmenin, tasarımı, yapımı, işletimi, bakımı ve kullanımı safhalarında çıkabilecek yangınların en aza indirilmesini ve herhangi bir şekilde çıkabilecek yangının can ve mal kaybını en aza indirerek söndürülmesini sağlamak üzere, yangın öncesinde ve sırasında alınacak tedbirlerin, organizasyonun, eğitimin ve denetimin usul ve esaslarını belirlemek" amacıyla çıkarılan ve 19/12/2007 tarih ve 26735 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 2007/12937 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik”in yürürlüğe konulması kararlaştırılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava, davacı Dernek tarafından 21/07/2007 tarih ve 2007/12937 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürülüğe konulan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik ek ve değişikliklerinin yağmurlama tesisatı, yangın ihbar paneline bağlı duman algılama tesisatı ve sahanlıklı düz kollu basamak genişliği en az 100 cm. korunumlu yangın merdivenine ilişkin hükümlerinin iptali istemiyle açılmıştır.
Düzenlemeler ile yangın riskinin yüksek olduğu ve birçok insanın yaşadığı çok katlı binalarda, bina yüksekliği arttıkça dışarıdan müdahalenin zorlaşması nedeniyle, yangın anında çok katlı binalardaki can güvenliğinin sağlanması ve mal kaybının önlenmesi için, tehlikeye karşı çeşitli tedbirler alındığı, bu kapsamda, aktif tedbirler arasında sayılan, yangın anında, itfaiyeye otomatik olarak uyarı gönderen, su püskürterek yangını söndüren, soğutmayı sağlayan ve genişleyen yangını itfaiye gelinceye kadar sınırlayan "Yağmurlama (sprinkler) sistemi"nin kurulması, aynı zamanda, binalardan tahliyenin hızlı bir şekilde sağlanarak, can güvenliğinin sağlanması için standartlara uygun yangın merdiveni yapılmasının zorunlu hale getirildiği anlaşılmaktadır.
Bu sistemlerin yaygın ve etkili bir mücadele aracı olduğu bilimsel olarak tespit edildiğine göre, müdahalenin zor ve yangın yükünün fazla olduğu binalarda ancak bütün katlarda sistemlerin bulunması halinde sonuç alınabileceği, aksi takdirde, sistem kurulu olsa bile kurulu olmayan dairelerde çıkan yangınla mücadele etmenin zor olacağı hususları dikkate alındığında, binalarda yangın güvenliğinin sağlanmasına yönelik tedbirlerin, ulusal ve uluslararası standartlarda zorunlu tutulan kurallara uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Her türlü yapı, bina, tesis ile açık ve kapalı alan işletmelerinde, yangın önleme ve söndürme tedbirlerinin alınması ve ısı, duman, zehirleyici gaz, boğucu gaz ve panik sebebiyle can ve mal güvenliği bakımından yangının yol açabileceği tehlikelerin en aza indirilebilmesi için çeşitli önlemlerin alınması gerektiği açık olup yangınların ve olası bir yangın anında can ve mal kaybının en aza indirilmesi ve yangın anında ortaya çıkabilecek risklerin ortadan kaldırılması amacıyla kamu güvenliği ve mülkiyet hakları gözönünde bulundurularak binalar yönünden uyulması gereken kuralları ve tedbirleri belirleyen Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin dava konusu hükümlerinde, dayanağı Yasa hükümlerine, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmamaktadır.
Öte yandan; yangından korunmanın insan hayatı açısından taşıdığı önem dikkate alındığında, yapı ruhsatı verilirken, yağmurlama sistemi, duman algılama sistemi ve sahanlıklı düz kollu basamak genişliği 100 cm. korunumlu yangın merdiveni yapılmasının istenmesi zorunluluğu karşısında, davacı Dernek tarafından, ileri sürülen diğer iddialarda da yasal isabet görülmemiştir.
Bu itibarla, davalı idarece anılan Kanun hükümlerinin uygulanmasına yönelik olarak yürürlüğe konulan dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam ... TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ... TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen otuz gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 16/06/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.