Danıştay 10. Daire 2016/2401 Esas 2021/3378 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/2401
Karar No : 2021/3378

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : ...'e velayeten, kendilerine asaleten ... ve ...
VEKİLLERİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1) ... Valiliği
VEKİLİ : Av. ...
2) ... Kaymakamlığı

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacılar tarafından, Van ili Gevaş ilçesi ... Anadolu Lisesinde öğrenci olan davacılardan ...'in 22/09/2014 tarihinde arkadaşları ile birlikte ... İlköğretim Bölge Okulunda okuyan tanıdıklarını ziyarete gittikleri sırada okul bahçesinde bulunan basketbol potasının oyun oynadıkları sırada ...'in üzerine düşmesi sonucu yaralanması ve yüzünde iz kalması üzerine, basketbol potasının bakımını yaptırmayan okul idarecilerinin kusur ve ihmali nedeniyle olayın meydana geldiği, idarenin hizmet kusurunun bulunduğu ileri sürülerek, davacılardan ... için meydana gelen iş gücü kaybı nedeniyle 5.000,00 TL maddi, 30.000,00 TL manevi tazminat ile anne ... ve baba ... için ayrı ayrı 15.000,00 TL manevi tazminat olmak üzere toplam 5.000,00 TL maddi ve 60.000,00 TL manevi tazminatın olayın meydana geldiği 22/09/2014 tarihinden itibaren işeyecek yasal faiziyle birlikte davalı idarece ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararıyla; dava konusu olayda, Van Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından açılan soruşturmada yer alan bilirkişi raporu, tanık ifadeleri ve diğer tüm bilgi ve belgeler birlikte değerlendirildiğinde olayın meydana geldiği gün davacılardan ...'in diğer üç arkadaşıyla birlikte ... İlköğretim Bölge Okuluna arkadaşlarını ziyaret amacıyla gittikleri, burada basketbol potasına davacı ... ve diğer arkadaşlarının sırayla asıldıkları ve barfiks çektikleri, bu durumun tanık ifadesiyle sabit olduğu, en son davacı ...'in potaya asıldığı sırada potanın kırılarak yere düştüğü ve davacının yaralandığı, potanın davacı ve arkadaşları tarafından yapılış amacına uygun olmayan bir şekilde kullanıldığı ve bunun sonucu olarak da davacı ...'in kendi kusurlu eyleminden kaynaklı olarak yaralandığı, bilirkişi raporlarında davalı idareyi kusurlandıracak başka bir duruma yer verilmediği, dava konusu olay nedeniyle davalı idareye atfedilebilecek kusurun bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davacılar tarafından dava konusu olayda davalı idarenin bakım, gözetim ve denetim yükümlülüğünün tam olarak yerine getirilmediği için idarenin hizmet kusuru bulunduğu, davanın reddi yolunda verilen Mahkeme kararının eksik inceleme neticesinde verildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idareler tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dava, Van ili Gevaş ilçesi ... Anadolu Lisesinde öğrenci olan davacılardan ...'in 22/09/2014 tarihinde arkadaşları ile birlikte ... İlköğretim Bölge Okulunda okuyan tanıdıklarını ziyarete gittikleri sırada okul bahçesinde bulunan basketbol potasının oyun oynadıkları sırada ...'in üzerine düşmesi sonucu yaralanması ve yüzünde iz kalması üzerine, basketbol potasının bakımını yaptırmayan okul idarecilerinin kusur ve ihmali nedeniyle olayın meydana geldiği, idarenin hizmet kusurunun bulunduğu ileri sürülerek, davacılardan ... için meydana gelen iş gücü kaybı nedeniyle 5.000,00 TL maddi, 30.000,00 TL manevi tazminat ile anne ... ve baba ... için ayrı ayrı 15.000,00 TL manevi tazminat olmak üzere toplam 5.000,00 TL maddi ve 60.000,00 TL manevi tazminatın olayın meydana geldiği 22/09/2014 tarihinden itibaren işeyecek yasal faiziyle birlikte davalı idarece ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasanın 125. maddesinde, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu belirtildikten sonra, son fıkrasında, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu hükme bağlanmıştır.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 185. maddesinin 2. fıkrasında eşlerin çocukların bakımına, eğitim ve gözetimine beraberce özen göstermekle yükümlü oldukları hükme bağlanmıştır.
İdare, kural olarak yürüttüğü kamu hizmetiyle nedensellik bağı kurulabilen zararları tazminle yükümlü olup; idari eylem ve/veya işlemlerden doğan zararlar idare hukuku kuralları çerçevesinde, hizmet kusuru veya kusursuz sorumluluk ilkeleri gereği tazmin edilmektedir.
İdarenin yürütmekle görevli olduğu bir hizmetin kuruluşunda, düzenlenişinde veya işleyişindeki nesnel nitelikli bozukluk, aksaklık veya boşluk olarak tanımlanabilen hizmet kusuru; hizmetin kötü işlemesi, geç işlemesi veya hiç işlememesi hallerinde gerçekleşmekte ve idarenin tazmin yükümlülüğünün doğmasına yol açmaktadır. İdarece yerine getirilmesi gereken bir hizmetin müteahhit firma aracılığıyla gerçekleştirilmesi idarenin sorumluluğunu ortadan kaldırmayacaktır.
Kamu hizmetlerinin yerine getirilmesi sırasında bu hizmetten doğan nedenlerle kişilerin uğradığı zararların hizmetin sahibi idarece karşılanması esas olmakla birlikte, tazminata hükmedilirken, olayın meydana geliş şekline göre zarara uğrayan kişilerin de kusurlu olup olmadığının, dolayısıyla olayda müterafik kusur bulunup bulunmadığının da ortaya konulması gerekmektedir. Müterafik kusur, zarara uğrayanın, zararın doğumuna veya zararın artmasına yardım/etki etmesidir. Böyle bir durumda, zarara uğrayana ve yakınlarına ödenecek tazminat miktarları müterafik kusur oranında orantısal olarak azaltılmalıdır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden Van İl Jandarma Komutanlığı Olay Yeri İnceleme Raporunda "pota çemberinde çatlağın ve sürtünme izlerinin olduğu, pota demirinin zemine gömülü bulunan uç kısmından (zeminle birleştiği yerden) kırılmış olduğu" nun tespit edilmiş olması, olay tarihinde onaltı yaşında olan davacılardan ...'in kilosu, boyu, uygulayabileceği güç miktarı göz önüne alındığında asılması neticesinde basketbol potasının kırılmasında gerekli bakım ve özeni göstermeyen davalı idarelerin hizmet kusuru bulunduğu ve oluşan zararın hizmet kusuru ilkesi gereğince karşılanması gerektiği açıktır.
Davacılardan ... için düzenlenen 11/12/2014 tarihli adli tıp raporunda ...'in kafa tası kırığı ağır derecede olduğu ancak organlardan birinin sürekli zayıflaması ya da yitirilmesine neden olup olmayacağının olay tarihinden 18 ay sonra yapılacak muayene neticesinde belirleneceği, yüzde sabit iz yönünden de 6 ay sonra muayene edilmesi gerektiği belirtilmiş olup davacı ...'in dava konusu olay nedeniyle vücut fonksiyonlarında daimi maluliyete neden olan bir hasar meydana gelip gelmediği, daimi maluliyeti mevcut ise bu maluliyet oranının belirlenmesinin ardından dava konusu olay kapsamında kendi okulu dışında bir okulda yani öğrencisi olmadığı bir okulun bahçesinde idarenin bilgisi dışında bulunan ...'in, anne ve babası olan diğer davacıların da eğitimin devam ettiği bir okulda ...'in izinsiz bulunması nedeniyle tespit edilecek müterafik kusur oranları da dikkate alınarak tazminata hükmedilmesi gerekirken davanın reddi yolunda verilen kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz istemlerinin kabulüne,
2. Davanın reddine ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16/06/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.