Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2016/4878 Esas 2019/2600 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi


Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 14.04.2008 gününde verilen dilekçe ile İcra İflas Kanunun 121. maddesine dayalı ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; atiye bırakılan parsel yönünden karar verilmesine yer olmadığına diğer parseller yönünden davanın kabulüne dair verilen 08.04.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava İ.İ.K"nun 121. maddesi uyarınca yetki belgesine dayalı olarak ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
Davacı vekili, davalıların murisinden kalan ve elbirliği ile malik oldukları toplam 14 adet taşınmaz üzerindeki ortaklığın, satış yoluyla giderilmesini talep etmiştir.
Davalılardan ... vekili davanın reddinini savunmuş; davalı ... ... ise yargılama aşmasında ortaklığın giderilerek paylarının verilmesi talebinde bulunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile yargılama sırasında davacı vekili tarafından atiye bırakılan 718 parsel sayılı taşınmaz yönünden karar verilmesine yer olmadığına; dava konusu 13 adet taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. HMK"nın 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur. Paydaşlardan veya ortaklardan birinin ölümü halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekir.
Somut olaya gelince;
Davaya konu 2 adet taşınmazın tam hisse ile davalı borçlu ... murisi... adına kayıtlı olduğu, diğer 11 adet taşınmazın ise paylı mülkiyete tabi olduğu tapu kayıtlarında yer almaktadır. Paydaş ... mirasçısı ...’in 16.11.2011 tarihinde dava devam ederken, paydaş ...’un dava tarihinden önce 28.11.2006 tarihinde vefat ettiği; paydaş ...’in ise UYAP sisteminde T.C Kimlik numarasının kayıtlı olmaması sebebi ile taraf teşkili açısından hayatta olup olmadığı denetlenemediği gibi dava dilekçesi ve gerekçeli kararın bu davalıya tebliğ edilemediği anlaşılmaktadır.
Taraf teşkili kamu düzenine ilişkin olup re’sen yargılamanın her aşamasında göz önünde bulundurulması gerekir. Savunma hakkı, Anayasanın 36. maddesi ile güvence altına alınmış olup, 6100 sayılı HMK’nun 27. maddesinde de “hukuki dinlenilme hakkı” başlığı altında ayrıca düzenlenmiştir. Hakim, tarafları dinlemeden veya iddia ve savunmalarını bildirmeleri için kanuna uygun biçimde davet etmeden hükmünü veremez. Buna göre hakim iddia ve savunma haklarını kullanabilmeleri için tarafları duruşmaya çağırmak zorundadır.
Davalılardan paydaş ...’in hayatta olup olmadığı araştırılarak, hayatta ise bu davalıya 7201 sayılı Tebligat Kanunu ve Yönetmelik hükümlerine uygun şekilde dava dilekçesinin tebliğinin sağlanması, hayatta olmadığının tespiti halinde bu davalı ile birlikte, ... mirasçısı ... ve ...’a ait veraset ilamlarının çıkarılması için davacı vekiline yetki verilerek mirasçılarını davaya dahil edilmesi için süre verilmesi ve taraf teşkili sağlanarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, işin esasına girilerek karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenlerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, 21.03.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.