Danıştay 6. Daire 2020/3265 Esas 2021/8421 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/3265
Karar No : 2021/8421

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Kimya San. Ltd. Şti.

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı

VEKİLİ : Av. …

DAVALI YANINDA MÜDAHİL : … Gayrimenkul Yatırım ve İşletme A.Ş.

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ : ... İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI :
Gebze Belediye Başkanlığı tarafından, temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.
… Gayrimenkul Yatırım ve İşletme A.Ş. tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, Kocaeli İli, Gebze İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesi uyarınca parselasyon yapılmasına ilişkin 06.05.2003 tarih ve … sayılı Gebze Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının bozulması yolundaki Danıştay Altıncı Dairesinin 26/09/2007 tarih ve E:2006/7012, K:2007/5205 sayılı kararına uyulmayarak verilen ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının bozulmasına ilişkin Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun Kurulu'nun 25/11/2013 tarih ve E:2010/3261, K:2013/4256 sayılı kararına uyularak yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi üzerine düzenlenen raporun ve dosyanın birlikte değerlendirilmesinden, uyuşmazlık konusu parselasyon sonrasında kadastral parsellere geri dönüşüm yapılmak suretiyle yeni bir parselasyon işlemi tesis edildiği anlaşıldığından konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolunda karar verilmiş, bu karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun "Arsa ve Arazi düzenlemesi" başlıklı 18. maddesinde; imar sınırı içindeki binalı ve binasız arazi ve arsaların plan ve mevzuata uygun, inşaata veya tespit edilmiş olan diğer kullanma şekillerine elverişli duruma getirilmesi amacıyla düzenlenmesi için, sahiplerinin muvafakatı aranmaksızın bunları birbirleriyle, yol fazlalarıyla ve belediyeye, kamu kurumlarına ait yerlerle birleştirerek plan ve mevzuat gereklerine göre hisseli ve hissesiz olarak yeniden parsellere ayırmaya ve bu parselleri kişilere dağıtmaya belediyelerin yetkili oldukları kurala bağlanmıştır. Bu çerçevede 3194 sayılı Kanunun 18. maddesinde tanımlanan parselasyon işlemi, bir düzenleyici işlem olan uygulama imar planının uygulanmasının (hayata geçirilmesinin) araçlarından birini oluşturmaktadır.
Parselasyon işleminin amacı; imar planı, plan raporu ve ilgili yönetmelik hükümlerine göre, imar adasının biçim ve boyutu, yapı düzeni, inşaat yaklaşma sınırı ve bahçe mesafeleri, yapı yüksekliği ve derinliği, yerleşme yoğunluğu, taban alanı ve kat alanı katsayısı, arazinin kullanılma şekli, mülk sınırları, mevcut yapıların durumu göz önüne alınmak suretiyle üzerinde yapı yapmaya elverişli imar parseli oluşturmaktır. Düzenleme sınırı içerisinde bulunan yol, yeşil alan gibi kamusal alanların bedelsiz olarak kamuya kazandırılması için imar parsellerinde oluşacak değer artışı karşılığında düzenleme ortaklık payı alınması mümkün olmakla birlikte, asıl amaç plana uygun yapı yapmaya elverişli imar parselleri oluşturmaktır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde; iptal davaları, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar olarak tanımlanmıştır.
İdare Hukukunda "İptal" kararı, bir işlemin hukuka uygun olup olmadığını denetleyen yargı organının işlemin geçerliliğini etkileyen bir sakatlık saptaması halinde, işlemin geriye yürür biçimde ortadan kalkmasını sağlayan bir yargı hükmüdür.
Parselasyon yapılmış bir alanda tekrar parselasyon yapılabilmesi için; söz konusu parselasyon işleminin yargı kararıyla iptaline karar verilmesi, alanda yeni bir plan yapılması ya da mevcut parselasyon planında maddi hatanın bulunması gerekmektedir.
Yeni bir imar planı gerekçesi ile yeniden yapılan parselasyon işlemlerinde, önceki parselasyon işlemi hukuki varlığını koruduğundan, tescilli imar parselleri üzerinden tekrar düzenleme ortaklık payı (DOP) alınmaksızın dağıtıma tabi tutulması gerekli iken, mahkeme kararı sonucu "iptal" hükmü esas alınarak yeniden yapılan parselasyon işlemlerinde, önceki parselasyon işlemi hukuki varlığını yitirdiğinden, öncelikle tescilli imar parsellerinin DOP ve kamu ortaklık paylarının (KOP) iadesi suretiyle bir önceki parsel sayı ve vasıflarına dönüşümünün, böylelikle parselasyon öncesi hukuki duruma yeniden gelinmesinin sağlanması, sonrasında mer'i uygulama imar planı hüküm ve kararları da esas alınarak tespit edilecek düzenleme sınırı içerisinde hesaplanan DOP ve KOP oranları çerçevesinde parselasyon işleminin tesis edilmesi zorunludur.
Dosyanın incelenmesinden uyuşmazlığa konu taşınmazların bulunduğu alanda … tarih ve … sayılı Gebze Belediye Encümeni kararıyla kabul edilen parselasyon işleminin yargı kararıyla iptaline karar verilmesi üzerine dava konusu parselasyon işleminin tesis edildiği, İdare Mahkemesince Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 25/11/2013 tarih ve E:2010/3261, K:2013/4256 sayılı bozma kararına uyularak yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi üzerine düzenlenen bilirkişi raporunda, davaya konu alanda Gebze Belediye Encümeni'nin … tarih ve … sayılı kararı ile yeni bir parselasyon işleminin kabul edildiği, geri dönüş cetvelleri hazırlanarak kadastral parsellere (1998 öncesi) dönüş yapıldığı, yeni parselasyon işleminde davalı idare adına ihdasen oluşturulan bir alana rastlanılmadığı, davalı idare adına ihdasen oluşan alanların düzenleme ortaklık payı ile karşılanması öngörülen yol ve yeşil alanlar için kullanıldığı yönünde görüş ve kanaat bildirildiği anlaşılmaktadır. Aynı işleme karşı başka parsel malikince aynı Mahkemede açılan davada önceki parselasyon işleminin yargı kararıyla iptaline karar verilmesine rağmen geri dönüşüm cetvelleri hazırlanarak kadastral parsele dönüş yapılmadan parselasyon işleminin tesis edildiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolunda verilen … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı Danıştay Altıncı Dairesinin 28/02/2013 tarih ve E:2012/1635, K:2013/1256 sayılı kararıyla onanmıştır.
Bu durumda, dava konusu taşınmazları kapsayan alanda yapılan ilk parselasyon işleminin iptaline karar verilmesi sonrasında geri dönüşüm cetvelleri hazırlanarak, parselasyon öncesindeki kadastral parsellere dönüş yapılması gerekirken, uyuşmazlıkta imar parselleri üzerinden parselasyon yapıldığı görüldüğünden, dava konusu parselasyon işleminde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu itibarla dava konusu işleminin iptaline karar verilmesi gerekirken, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolunda verilen temyize konu kararda isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, ... İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararın BOZULMASINA, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 16/06/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.