21. Hukuk Dairesi 2019/4467 E. , 2020/2084 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
TÜRK MİLLETİ ADINA
K A R A R
A)Davacı İstemi;
Davacı vekili, müvekkilinin, davalıya ait restaurant iş yerinde, 01/08/1989 tarihinde sigortalı işçi olarak çalışmaya başladığını SGK kayıtlarında işe giriş bildirgesi dışında herhangi bir belgeye rastlanmadığını ve bu sebeple kurum tarafından talebin reddedildiğini beyanla, mağduriyetinin giderilmesi amacıyla sigortalılık başlangıç tarihinin tespitini talep etmiştir.
B)Davalıların Cevabı;Davalı ... adına yapılan savunmalarda, açılan davanın doğru olduğu ve itirazın bulunmadığı ifade edilmiştir.Davalı ... Kurum vekili, yetkisiz mahkemede dava açıldığını, dosyanın esas işlem merkezinin ... ili Çukurova Sosyal Güvenlik Merkezi olduğunu, 506 sayılı Yasa"nın 79/10. maddesi kapsamında, kuruma bildirilmeyen hizmetlerin sigortalı hizmet olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığını, ayrıca hak düşürücü süre yönünden davanın reddedilmesi gerektiğini savunmuştur.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı :
İlk Derece Mahkemesi tarafından; Davanın Kabulüne ve davacının, davalı ...’ya ait Üç As Restaurant isimli işyerinde 01/08/1989 tarihinde çalıştığının ve bu tarihin sigortalılik için başlangıç sayılması gerektiğinin Tespitine karar verilmiştir.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı ;
Bölge Mahkemesi tarafından, dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri kapsamında yerel mahkeme kararının usule ve yasaya uygun olduğu değerlendirilerek, HMK"nın 353/1-b.1 maddesine göre davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun esas yönünden reddine karar verilmiştir.
E)Temyiz Talebi; Davalı Kurum vekili, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, 6552 sayılı Kanun"un 64. maddesi ile 5521 sayılı Kanun"un 7. maddesine eklenen 3 ve 4. fıkralar kapsamında dava şartı yokluğu nedeniyle davanın reddedilmesi gerektiğini, davanın 5 yıllık hak düşürücü süreye uğradığını, ispata yeterli delil bulunmadığını, yetersiz tanık beyanı ile hüküm kurulduğunu beyan ederek müvekkili lehine kararın bozulmasını talep etmiştir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe;
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davalı işveren tarafından 01/08/1989 tarihli bildirgenin 14//08/1989 tarihinde Kuruma verildiği, davalı işveren tarafından davacı iddilarının doğrulandığı, prim ödemesi olmadığı için Kurum tarafından davacı talebinin reddedildiği, Sosyal Güvenlik Kurum evrakına göre davalı işverene ait restoran iş yerinin 10/07/1989 tarihinden 30/07/1989 tarihine kadar 506 sayılı Yasa kapsamında olduğu, işe giriş bildirgesinin ise iş yerinin kanun kapsamından çıktığı tarihten bir gün sonrası için verildiği anlaşılmaktadır. Somut olayda, davalı işyerinin 506 sayılı Yasa kapsamından çıktığı tarihin tespitine rağmen, talep edilen tarihte işyerinin faal olup olmadığı araştırılmadan sonuca gidilmesi isabetsiz olmuştur.Mahkemece yapılacak iş, hizmet akdinin oluşabilmesi için işyerinin varlığı öncelikli koşul olduğundan, davalı işyerinin 506 sayılı Kanun kapsamından çıktığı tarih yanında, Kanun kapsamında kaldığı tarihler sonrasında da faal ve kapsama alınabilecek nitelikte olup olmadığını işyerine ait vergi dairesi kaydı ve belediyedeki çalışma izin ve ruhsatının celbi ve gerekirse çalışma elektrik, su, telefon faturaları ile araştırmak, davalı işyerinin bulunduğu taşınmazın mülkiyetinin kime ait olduğunu, işyerinin kiralanan yer olması halinde hangi süreler içerisinde kira sözleşmesinin yapılmış olduğunu tespit etmek, işyeri kapanmış ise kapandıktan sonra başkası tarafından açılıp açılmadığını araştırmak ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar vermekten ibarettir.Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.O halde davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilerek temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı kaldırılmasına, ilk derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
G) SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK’nın 373/1. maddesi uyarınca KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesi"ne, karardan bir örneğin de Bölge Adliye Mahkemesi"ne gönderilmesine, 08/06/2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.