Danıştay 3. Daire 2019/7689 Esas 2021/3185 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/7689
Karar No : 2021/3185

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …. Grup Demir Çelik Müteahhitlik İnşaat Taahhüt Taşımacılık Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurusuna ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirketin, hakkında 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 13. maddesi uyarınca ihtiyati haciz kararı tesis edilmesi ve teminat istenmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemle öğrenildiğini belirttiği 69.840.000,00 TL katma değer vergisi, 209.520.000,00 TL vergi ziyaı cezası ile 10.291.680,00 TL gecikme faizinin kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davacının kaldırılmasını istediği ve … tarih ve … sayılı işlem ile öğrendiğini belirttiği vergi ve cezaların bildirildiği işlemin ödeme emri, ihbarname ya da tahakkuk fişi niteliği taşımadığı, söz konusu yazının doğrudan uygulanabilir nitelikte bir hukuki tasarruf olmadığı, davacının mevcut durumunda bir değişiklik yaratmadığı, bu kapsamda idari davaya konu olabilecek kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem mahiyetinde olmadığı gerekçesiyle dava incelenmeksizin reddedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusunun, usul ve hukuka uygun olduğu sonucuna varılan Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu işlemin adına vergi ve ceza salınmasına ilişkin kısmının hukuka aykırı olarak tesis edildiği, menfaatini etkilediğinden kesin ve yürütülebilir bir işlem niteliği taşıdığı, söz konusu işlemin bildirim mahiyetinde olduğu düşünülse dahi işlem tesisinde bağlayıcı hukuki açıklamalar getiren işlemlerin iptal davasına konu edilebileceği ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İhtiyati tahakkuk ve ihtiyati haciz kararlarının davacının faaliyetini devam ettirmesine engel teşkil etmediği, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 344 ve 359. maddeleri uyarınca şirket nezdinde katma değer vergisi yönünden ilk hesaplamalar yapılarak vergi ziyaına iştirak eden şahıslardan olan davacı hakkında … Vergi Dairesi Başkanlığı oluruyla mükellefin bağlı olduğu vergi dairesince ihtiyati tahakkuk işlemi tesis edildiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ… 'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Davacı şirket hakkında 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 13. maddesi uyarınca tesis edilen ihtiyati haciz ve teminat istenmesine ilişkin işleme karşı 27/03/2018 tarihinde açılan davanın … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla reddedildiği, 11/04/2018 tarihinde ise söz konusu işlemle öğrenildiği belirtilen 69.840.000,00 TL katma değer vergisi, 209.520.000,00 TL vergi ziyaı cezası ile 10.291.680,00 TL gecikme faizinin kaldırılması istemiyle dava açıldığı anlaşılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununda "derdestlik" müessesesi düzenlenmemiş ve Kanun'un 31. maddesinde, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ve onun yerine kabul edilen Hukuk Muhakemeleri Kanununun derdestlik ile ilgili maddelerine atıfta bulunulmamış olmakla birlikte, tarafları ve konusu aynı olan bir davanın daha önce aynı veya başka bir mahkemede açıldığı ve görülmekte olduğunun saptanması halinde, usul hukukunun temel kavramlarından olan derdestlik müessesesinin temelinde yatan, ilk davanın aynısı olan ikinci davanın açılmasında davacının hukuki yararı bulunmadığı olgusundan hareketle, ikinci davanın derdestlik nedeniyle incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Davacı tarafından … tarih ve …sayılı ihtiyati haciz ve teminat istenmesine ilişkin işlemle öğrenilen 69.840.000,00 TL katma değer vergisi, 209.520.000,00 TL vergi ziyaı cezası ile 10.291.680,00 TL gecikme faizinin kaldırılması istemiyle dava açıldığı belirtilmiş ise de dava konusunun özü itibarıyla tesis edilen ihtiyati haciz ve teminat istenmesine ilişkin işlemin iptali istemine yönelik olduğu ve sözü edilen işlemin iptali istemiyle daha önce … Vergi Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında görülen davanın açıldığı, dolayısıyla bu davanın derdestlik nedeniyle incelenemeyeceği gözardı edilerek yazılı gerekçeyle verilen Vergi Mahkemesi kararına yöneltilen istinaf başvurusunun reddi yolundaki Vergi Dava Dairesi kararında yargılama usulüne uygunluk bulunmamıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
2.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ilgili Vergi Dava Dairesine gönderilmesine,
4.Yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine 16/06/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.