Danıştay 12. Daire 2018/7544 Esas 2021/4077 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/7544
Karar No : 2021/4077


TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- ... Başkanlığı - ANKARA
VEKİLİ : 1. Hukuk Müşaviri ...
2- ... İl Özel İdaresi - ...
VEKİLLERİ : Av. ..., Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Isparta Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünde tekniker olarak görev yapan davacı tarafından, 17/12/2009 tarihinden itibaren yiyecek yardımından faydalandırılması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Isparta İl Özel İdaresinin ... tarih ve ... sayılı işlemi ile Isparta Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali ve yoksun kaldığı ödemelerin başvuru tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince, Mahkemelerinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının Danıştay Beşinci Dairesinin 03/12/2014 tarih ve E:2013/5177, K:2014/8757 sayılı kararı ile dilekçe ret kararı verilmesi gerekirken işin esası yönünden bir karar verildiği gerekçesiyle bozulması üzerine bozma kararına uyularak verilen, dilekçe ret kararı üzerine yeniden açılarak Mahkemenin ... sayılı esasına kaydedilen dosya kapsamı ve ilgili mevzuatın incelenmesinden; İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü bünyesinde görev yapan davacının personel harcamaları ile personel ile ilgili diğer harcamalar kapsamında bulunan yiyecek yardımının, 5902 sayılı Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüklerinin personel harcamaları ve personel ile ilgili diğer harcamalarının, Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı bütçesinden karşılanacağı yolundaki 18. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı bütçesinden gönderilecek ödenekle, bu personelin kadrolarının ait olduğu il özel idarelerince ödenmesi gerektiği, bu durumda; İl Afet ve Acil Durum Müdürlüklerinin personel harcamaları ve personel ile ilgili diğer harcamalarının ödenmesinden, davalı idarelerin müteselsilen sorumlu olduğu anlaşıldığından, Isparta İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünde tekniker olarak görev yapan davacının, yiyecek yardımı ve yolluklarının ödenmesi istemiyle 06/12/2011 tarihli dilekçe ile yaptığı başvurunun reddine ilişkin Isparta İl Özel İdaresinin ... tarih ve ... sayılı işlemi ile Isparta Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işlemlerinde hukuka uygunluk bulunmadığından dava konusu işlemlerin iptaline, tazminat isteminin kabulü ile davacının 08/10/2011 tarihinden itibaren yoksun kaldığı yiyecek yardımlarının, idari başvuru tarihi olan 06/12/2011 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı idarelerin müteselsilen sorumlu olmaları nedeniyle, davalılardan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından; davanın açıldığı tarihte İl Afet ve Acil Durum Müdürlükleri il özel idaresi bünyesinde valiye bağlı olarak örgütlendiğinden, husumetin 5902 sayılı Kanun'un 18. maddesinin son fıkrası uyarınca valiliğe yöneltilmesi gerektiği, Maliye Bakanlığından alınan görüş uyarınca; personel harcaması olarak aylık ve sigorta giderlerinin başkanlık bütçesinden gönderileceği, yemek ve yolluk gibi giderlerin il özel idareleri tarafından karşılanması gerektiği, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 212. maddesine dayanılarak çıkarılan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği'nin 3. maddesi uyarınca yiyecek yardımının nakdi olarak yapılamayacağı ileri sürülmektedir.
Davalı Isparta İl Özel İdaresi tarafından; husumet yönünden davanın reddi gerektiği, 5902 sayılı Kanun uyarınca il özel idaresine yükümlülük getirilmekle beraber, personele ilişkin harcamaların Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından yapılacağının çok açık bir şekilde düzenlendiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı, Isparta İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünde, tekniker olarak görev yapmaktadır.
06/12/2011 tarihinde, Isparta İl Özel İdaresine ve İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğüne 17/12/2009 tarihinden itibaren yiyecek yardımından yararlandırılması istemiyle başvurmuş, anılan idarelerin davacının başvurusunu reddi üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
17/06/2009 tarih ve 27261 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5902 sayılı ''Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'' uyarınca, Başbakanlık Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü, İçişleri Bakanlığı Sivil Savunma Genel Müdürlüğü ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü kaldırılarak Başbakanlığa bağlı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı kurulmuş, illerde de adı geçen Başkanlığa bağlı olarak görev yapmak üzere İl Afet Acil Durum Müdürlükleri ve Sivil Savunma Birlik Müdürlükleri faaliyete geçirilmiştir.
Anılan Kanun'un "İl Afet ve Acil Durum Müdürlükleri" başlıklı 18. maddesinin birinci fıkrasında; illerde il özel idaresi bünyesinde, valiye bağlı il afet ve acil durum müdürlükleri kurulacağı, müdürlüğün sevk ve idaresinden valilerin sorumlu olacağı kurala bağlanmış, ikinci fıkrasında; anılan müdürlüklerin görevleri sayılmış, üçüncü fıkrasında ise (Değişik fıkra: 13/02/2011-6111 S.K 185. mad.); İl Afet ve Acil Durum Müdürlüklerinin harcamalarının, il özel idarelerinin bütçelerine bu amaçla konulacak ödenekten yapılacağı, il özel idarelerinin, bu harcamaları karşılayacak ödeneği ilgili yıl bütçesinden tefrik etmek zorunda olduğu, bu şekilde tefrik edilecek ödenek tutarının her halükarda il özel idaresinin ilgili yıl bütçesinin yüzde birinden az olamayacağı, Müdürlüklerin personel harcamaları ve personel ile ilgili diğer harcamalarının Başkanlık bütçesinden karşılanacağı; "Sivil Savunma Arama ve Kurtarma Birlik Müdürlükleri" başlıklı 19. maddesinin birinci fıkrasında; Başkanlık tarafından birlik müdürlüklerinin görev yerlerinin değiştirilmesi halinde, personelin kadro ve pozisyonları ile birlikte yeni görev yerlerinin bulunduğu ilin il özel idaresine devredilmiş sayılacağı, devredilen bu kadro ve pozisyonların, il özel idaresi kadro cetvelinde ayrı bir bölüm halinde gösterileceği; üçüncü fıkrasında (Değişik: 13/02/2011-6111/186 md.); Müdürlüklerin bulundukları ilin il afet ve acil durum müdürlüğü bünyesinde ve il afet ve acil durum müdürlüğü emrinde görev yapacakları düzenlenmiştir.
Öte yandan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Sosyal Haklar ve Yardımlar" başlıklı VI. Kısmı'nda yer alan 212. maddesinde, "Devlet memurlarının hangi hallerde yiyecek yardımından ne şekilde faydalanacakları ve bu yardımın uygulanması ile ilgili esaslar Maliye Bakanlığı ile Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının birlikte hazırlıyacakları bir yönetmelik ile tesbit olunur." kuralı gereği, 11/12/1986 tarih ve 19308 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği'nin 3. maddesinde, "Yiyecek yardımı yemek verme şeklinde yapılır. Bu yardım karşılığında nakten bir ödemede bulunulmaz....", 4. maddesinde, "Yiyecek yardımının gerektirdiği giderler, yemek maliyetlerinin yarısını aşmamak üzere, bu Yönetmelik kapsamına dahil memur kadrosu adedine göre kurum bütçelerine konulacak ödeneklerle karşılanır. Ödenek dağıtımı yemek servisi kurulacak kurumdaki memur sayısı dikkate alınmak suretiyle yapılır....", 5. maddesinin birinci fıkrasında; "Kurum bütçelerine yiyecek yardımı karşılığı olarak konulan ödenek, memurlara yemek vermek üzere kurulan yemek servisi, yardım sandığı, dernek veya bu mahiyetteki kuruluşa ödenir.", ikinci fıkrasında; "Yemek servisi, yiyecek yardımından faydalanabilecek personel sayısının asgari 50 olması ve yemekhane için elverişli yer bulunması şartıyla atamaya yetkili amirin onayı ile kurulabilir." düzenlemelerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda açık metinlerine yer verilen mevzuatın incelenmesinden; Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'na bağlı olarak görev yapan ancak, kadroları il özel idarelerinin kadro cetvellerinde ayrı bir bölüm halinde gösterilen il afet acil durum müdürlükleri ve sivil savunma birlik müdürlüklerinin harcamalarına ilişkin birtakım kurallar getirildiği, buna göre; İl Afet ve Acil Durum Müdürlüklerinin harcamalarının, il özel idarelerinin bütçelerine bu amaçla konulacak ödenekten yapılacağı, il özel idarelerinin, bu harcamaları karşılayacak ödeneği ilgili yıl bütçesinden tefrik etmek zorunda olduğu; ancak, Müdürlüklerin personel harcamaları ve personel ile ilgili diğer harcamalarının, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı bütçesinden karşılanacağı anlaşılmaktadır.
Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği'nde ise, Devlet memurlarının yiyecek yardımından yararlanabilmesi belirli kural ve koşullara bağlanmıştır. Bu kapsamda, yiyecek yardımı biçiminin yemek verme şeklinde olması gerektiği düzenlenmiş, bu yardım karşılığında nakten bir ödeme yapılmasına imkan bulunmadığı da vurgulanmak suretiyle, aynî yiyecek yardımı dışında bir başka yöntem izlenmesi engellenmiştir.
Buna göre, yemek servisi yapılabilmesi, yiyecek yardımından faydalanabilecek personel sayısının asgari 50 olması ve yemekhane için elverişli yer bulunması koşuluna bağlı bulunduğundan, bu iki koşulun gerçekleşmesi halinde atamaya yetkili amirin onayı ile yemek servisi yapılabilmesi mümkün olup, bunun dışında bir başka ad altında veya biçimde yiyecek yardımı yapılması söz konusu olmayacaktır.
Dosyanın incelenmesinden, Isparta Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünde tekniker olarak görev yapan davacının, 17/12/2009 tarihinden itibaren yiyecek yardımından faydalandırılması istemiyle 06/12/2011 günlü dilekçe ile yaptığı başvurunun reddi üzerine söz konusu işlemlerin iptali ve yoksun kaldığı ödemelerin yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Yukarıda belirtilen ilgili mevzuatta, yemek verme dışında başka bir şekilde yiyecek yardımı biçimi öngörülmediği gibi, açık bir şekilde bu yardım karşılığında nakden bir ödeme yapılamayacağı da vurgulanmış olduğundan, işlemde mevzuata aykırılık görülmemiştir.
Bu durumda, davacı başvurusunun reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık, anılan işlemlerin iptali ve davacının yoksun kaldığı yiyecek yardımı tutarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında ise hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalıların temyiz isteminin kabulüne,
2.Dava konusu işlemlerin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali, tazminat isteminin kabulü ile davacının 08/10/2011 tarihinden itibaren yoksun kaldığı yiyecek yardımlarının, idari başvuru tarihi olan 06/12/2011 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte, davalı idarelerin müteselsilen sorumlu olmaları nedeniyle, davalılardan alınarak davacıya ödenmesi yolundaki temyize konu ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4.2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 17/06/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.