Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın ksımen kabul kısmen reddine dair verilen karara karşı davalılar ve fer’i müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi.... Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesince verilen kararın, davalılar ve fer’i müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı, 1984/10. ayı ile 1997 arası davalılar nezdinde çalıştığını, askerlik yaptığı dönem ve kendi işletmesini işlettiği dönem hariç işbu sürelerin tespitini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalılar vekili, davalıların birlikte işveren olmadığını, beş yıllık hak düşürücü sürenin geçtiğini, davacının tüm çalışmalarının bildirildiğini, Kuruma bildirilmemiş çalışması bulunmadığını belirterek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Feri müdahil vekili, dilekçesinde özetle; Davanın hak düşürücü süre içerisinde açılmadığını, bildirim yapılan dönemler yönünden tespit talebinde bulunulmasında hukuki yarar olmadığını, tanık delilinin; tek başına çalışma olgusunu ispata yeterli bulunmadığını belirterek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, Davanın kısmen kabulü ile kısmen reddine;
1- Davacının, davalılardan ..."a ait 24614 1701 sicil numaralı işyerinde 01.04.1986 - 30.11.1988 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığının ve anılan tarihler arasında davalı işverence Kuruma 550 gün eksik prim gün bildiriminde bulunulduğunun tespitine, eksik günlerin kuruma bildirilen 290 prim günü ile birleştirilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, 2- Davalılardan ..."a ait 20453 017 sicil numaralı işyerinde 01.03.1989 - 31.07.1992 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığının ve anılan tarihler arasında davalı işverence Kuruma 413 gün eksik prim gün bildiriminde bulunulduğunun tespitine, eksik günlerin Kuruma bildirilen 397 prim günü ile birleştirilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, dair karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi, usul ve esas açısından ilk derece mahkemesi kararını yerinde bulmak suretiyle; davalılar ve fer’i Müdahil vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine dair karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalılar ve fer’i müdahil ... vekilleri; kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesidir. 506 sayılı Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olması nedeni ile özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiği özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
Eldeki davada; davacının davalı ...’a ait 24614 işyeri sicili üzerinden; 01.04.1986 tarihli işe giriş bildirgesi, 30.06.1988 tarihinde işten çıkış; devamında 01.11.1988 tarihli giriş ve 30.11.1988 tarihinde çıkışının olduğu; bu süre kapsamında 1986/ 1 ‘de 10 gün, 1986/ 2 de: 40 gün, 1986 / 3 te: 40 gün; 1987/ 1 de: 40 gün; 1987 / 2 ‘de: 40 gün; 1987/ 3 te: 40 gün; 1988/ 1’de; 40 gün; 1988/ 2’de 20 gün; 1988/ 3 de 10 gün bildiriminin olduğu; 01.03.1989 tarihinde davalı 20453 sicilli davalı ...’a ait işyerinde girişinin olduğu, 31.05.1989 tarihinde çıkışının olduğu, 01.08.1990 tarihinde yeniden girişinin olduğu ve keza 31.07.1992 tarihinde bu işevrenden çıkışının olduğu, bildirimilerinin ise, 1989/1 ‘de: 20 gün, 1989/ 2 ‘de: 2 gün, 1990 / 2 de: 15 gün, 1990/ 3 te 75 gün, 1991/ 1 ‘de 60 gün; 1991 / 2 ‘de 60 gün; 1992/ 1 de: 60 gün, 1991/ 2 de: 46 gün olduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece, kabul hükmü tesis edilirken; davalılardan ... nezdinde çalışmaya dair hükmü , 01.04.1986 ile 30.11.1988 işe giriş çıkış dönemleri kapsamında süreleri tamamlamak suretiyle; davalıalrdan ... nezdinde ise 01.03.1989 ike 31.07.1992 işe giriş çıkış dönem arasını tamamlamak suretiyle karar verildiği tespit edilmiştir.
İnceleme konusu dosyada; davacının davalılara ait işyerlerinde yufkacı olarak çalıştığı ve bu çalışmalarının bir kısmının Kuruma bildirildiği, dinlenilen bordro tanıkların çalışmanın sürekliliğine dair beyanları olmadığı ve de çalıştıkları günlerin de Kuruma bildirildiğini; keza komşu tanıkların da çalışmanın sürekli olup olmadığını bilmediklerine dair beyanda bulunmaları karşısında; davacının talep konusu dönemde kesintisiz çalıştığı hususu tereddütsüz şekilde ortaya konulamamış olup, çalışmanın işe giriş ve çıkış dönemlerinde sürekli olduğuna dair kabule yönelik karar tesisi hatalıdır. Bu kapsamda , Mahkemece yapılması gereken iş ; bordro tanıklarından dinlenilmeyen ...’nın ve ilgili dönemde her iki sicil numarası işyeri adreslerine komşu olan işyerlerinin tespit edilerek buradaki işyeri sahipleri ve dönem itibari ile tespit edilecek çalışanların beyanlarına başvurulmasından ibarettir.
O hâlde, davalılar ve fer’i müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde davalılara iadesine, 24.11.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.