BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi 2020/251 Esas 2022/521 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/251
KARAR NO: 2022/521
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARI VEREN
MAHKEME: İSTANBUL ANADOLU 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 15/10/2019
DOSYA NUMARASI: 2019/62 Esas - 2019/1020 Karar
DAVA: Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 30/03/2022
İlk Derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında 11/02/2016 günlü protokol yapıldığını, bu protokol ile müvekkilinin, davalının zilyedi olduğu İstanbul Ataşehir ... ada ... parselde kayıtlı 161 m² arsanın TOKİ'deki işlemlerinin ve kat karşılığı inşaat sözleşmesi işlemlerinin takibini üstlendiğini, tarafların bu sözleşmeye ek 25/03/2016 günlü "sözleşme" ile müvekkilinin ücretini 21.500,00 TL olarak belirlediklerini, tapu masraflarının davalıya ait ve işlem süresinin 1 ay olacağını belirlediklerini, 25/03/2016 günlü 2.sözleşmeye göre müvekkilinin edimini ifa edememesi halinde aldığı bedeli iade edeceğini, bu edimin, sözleşmede "olumsuzluk halinde senet bedeli ...'a iade edilecektir." olarak kayıtlandığını, müvekkilinin bu ediminin teminatı olarak 25/03/2016 günlü 2.sözleşmede de belirtilen takibe konu senedi keşide ederek davalıya verdiğini, müvekkilinin sözleşmede üstlendiği edimini, davalının 25/03/2016 günlü 2.sözleşmede yer alan tapu masraflarını karşılamasını takiben ifa ettiğini, davalının sözleşmeye konu arsada inşa edilen binada 3 adet bağımsız bölümün tapu maliki olduğunu, davalının bu taşınmazları 3. kişilere satıp devrettiğini öğrendiklerini, dava konusu ... ada ... parselde kayıtlı ... nolu bağımsız bölümün 20/06/2018 tarihli daire satış protokolü ile davalı tarafından dava dışı ...'a müvekkili aracılığı ile satıldığını, müvekkilinin protokol ve sözleşmede üstlendiği edimleri, sözleşme ile belirlenen şekilde ifa ettiğini, davalının müvekkiline sözleşme kapsamında ödediği 21.500,00 TL'nin teminatı olarak müvekkili tarafından aynı bedel ile keşide edilen senedi 3 yıl sonra ve kötü niyetli olarak takibe koyduğunu, ödeme emrinin TK 21.maddesine göre tebliğ edilerek kesinleştiğini, müvekkilinin takipten uygulanan hacizler nedeniyle haberdar olduğunu, davaya konu senedin altında yatan temel ilişkinin vekalet ilişkisi olduğunu, aksi görüş halinde ise vekaletsiz iş görme hükümleri kapsamında kalacağını belirterek, müvekkilinin İstanbul Anadolu ...İcra Müdürlüğünün ... esas sayılı dosyasından davalıya borçlu olmadığının tespitine, haksız takip nedeniyle müvekkilinin uğradığı zarar için takip tutarının % 20'sinden az olmayan tazminatın davalıdan alınarak müvekkiline verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı cevap dilekçesinde özetle; davacıya 11.02.2016 tarihli protokolle, İstanbul Ataşehir ... ... parselde adına kayıtlı 161 m² gecekondunun TOKİ'den tapu alımı ve kat karşılığı sözleşme yapma yetkisi verildiğini, davacının 25/03/2016 protokol ile dosyayı TOKİ'den Ataşehir Belediyesi'ne naklettirip belediyeden düşük rayiç bedel üzerinden tapuyu alacağını vaat ettiğini, davacıya bunun karşılığında 21.500,00 TL ödediğini, işlemlerin olumsuz olması ihtimaline karşılık davacının kendisine ödediği bedele karşılık senet verdiğini, zaman dolunca TOKİ'de çalışan Mehmet adında bir şahısla anlaştığını, o şahsın FETO davasından tutuklandığını, ...'da dairesini satıp ödeyeceğini söylediğini kendisine bildirdiğini, 11/02/2016 ve 25/03/2016 tarihli protokolllerin kapsamının ayrı olduğunu, 2016 tarihli protokol gereği satıcıdan emlak bedeli alacağının 12.000,00 TL iken ...'dan aldığı hesabın 17.000,00 TL olduğunu, 5.000,00 TL'lik fazladan aldığı hesabın iadesini, 21.500,00 TL'lik senet bedelinin yasal faizi ile birlikte ödenmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi 15/10/2019 tarih ve 2019/62 Esas - 2019/1020 Karar sayılı kararı ile; "....Tarafların 11/02/2016 tarihli "Protokol" başlıklı ve 25/03/2016 tarihli "Sözleşmedir" başlıklı anlaşmaları kabul ettikleri,11/02/2016 tarihli sözleşme incelendiğinde; davacı ...'un, davalının Ataşehir Belediyesi ... Mahallesi ... Ada ... Parselde bulunan 161 m2 taşınmazının TOKİ'deki işlemleri takiple sonuçlandırma, TOKİ'deki işlemleri yaptıktan sonra dilediği kişi veya kişilerle kat karşılığı inşaatı anlaşması yapması için anlaşıldığı, 25/03/2016 tarihli sözleşme incelendiğinde; davalının yine aynı taşınmazın Ataşehir Belediyesinden tapusunun alınması için başlangıç işlemlerine karşılık 21.500,00 TL alındığı, tapu masraflarının malike ait olduğu, 1 ay içerisinde işlemlerin halledilememesi nedeniyle satış bedelinin ...'a iade edileceğinin belirtildiği, davacının da bu protokol kapsamında davalıya ödenen bedel karşılığında teminat olmak üzere 21.500,00 TL tutarında takip konusu senedi verdiği, bu hususun tarafların kabulünde olduğu, taraflar arasındaki uyuşmazlığın protokole konu işlemlerin davacı tarafından yapılıp yapılmadığı, dolayısıyla senedin davacıya iadesinin gerekip gerekmediği ve senet nedeniyle davacının borçlu olup olmadığı hususlarında toplandığı, mahkememizce Ataşehir Belediyesinden ... Mahallesi ... Ada ...Parselde bulunan 161 m2 taşınmaz için davacının herhangi bir işlem yapıp yapmadığı hususunun sorulduğu, Ataşehir Belediyesinden gelen yazı cevabında; söz konusu taşınmazın hak sahiplerine tapuları verilmek üzere belediyeye devredildiğini, taşınmazın tapu tahsis müracaat ilgilisinin davalı ... olduğunu ve müracaat aşamasında kaldığını, davacı ... ile ilgili herhangi bir bilgi ve belge bulunmadığı hususlarının belirtildiği, dolayısıyla davacının 25/03/2016 tarihli protokol kapsamında teminat olarak verilen takip konusu senede karşılık tapudaki işlemleri yaptığı davacı tarafından ispatlanamadığından davalının davacıya protokol kapsamında ödediği 21.500,00 TL'nin iadesinin gerektiği, dolayısıyla bu bedelin teminatı karşılığı olarak verilen takip konusu senet nedeniyle davacının davalıya borçlu olduğu anlaşılmakla, davanın reddine karar vermek gerekmiştir. " gerekçeleri ile; " 1-Davanın REDDİNE, ... " karar verilmiş ve verilen karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Dava konusu senedin, taraflar arasındaki tüm ticari işlemlerin teminatı olmak üzere keşide edilmediğinin taraflar arasındaki 25.03.2016 günlü ile sabit olduğu gibi, davalı ... in de kabulünde olduğunu, bu halde teminat senedinin kambiyo takibine konu edilemeyeceği göz ardı edilerek, davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu, Davalı ...'in, cevap dilekçesinde davacı ...'dan 18.000.TL alacağı olduğunu, 15.10.2019 günlü karar celsesinde ise mahkeme huzurunda bu kez davacı ...'dan 5.000.TL olduğunu beyan ettiğini, bu beyanın zapta geçtiğini, mahkemece davalının mahkemeye verdiği yazılı ikrarı ile huzurda verdiği ikrarı göz ardı edilip, davalı'nın müvekkilinden 21.500.TL borçlu olduğunu kabul etmesinin hatalı olduğunu, Yerel mahkemenin, "tapu tahsis müracaat ilgilisinin davalı ... olduğunu ve müracaat aşamasında kaldığını, davacı ... ile ilgili herhangi bir bilgi ve belge bulunmadığı..."dan hareketle davanın reddine karar verdiğini, bu gerekçenin hatalı olduğunu, mahkemenin, müvekkili ...'ın tapu müdürlüğü nezdinde davalı ...'in noterden tanzim edilecek düzenleme şeklinde vekalet ile tapu işlemlerini yapmasını aradığını, ancak taraflar arasındaki ilişkinin TBK 502 maddesinde yer alan "vekalet akdi" ilişkisi değil, TBK 520 maddesinde yer alan "simsarlık" ilişkisi olduğunu, müvekkilinin, davalı ...'in, TOKİ işlemleri, kat karşılığı inşaat sözleşmesi işlemleri ve daire satış işlemlerinde "simsar" olarak görev yaptığını ve davalı ...'in, 3. kişiler ile sözleşme kurması imkânı hazırladığını ve aracılık ettiğini, mahkemenin tapu müdürlüğünden celp ettiği ve kararına dayanak yaptığı 20.06.2018 günlü resmi senette davalı ...'in, ... parsel deki "..." no'lu bağımsız bölümü dava dışı ... a satmış olduğunu, taraflar arasındaki aynı günlü (20.06.2018) protokolün de davalı ...'in, ...'a yaptığı resmi satışın kayıt altına alındığını, bu protokolün dosyada mübrez olduğunu, bu halde mahkemece, müvekkili ...'ın TBK520 maddesinde yer alan simsarlık edimi üstlendiği göz ardı edilerek, TBK 502. maddesinde yer alan vekalet akdi hükümlerini uygulaması ve müvekkilinin simsar yerine vekil olduğunu kabul ederek sonuca gitmesinin hatalı olduğunu belirterek, İlk derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın esastan kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK'nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Dava, bonoya istinaden başlatılan icra takibinden dolayı borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, karara karşı davacı tarafça istinaf başvurusunda bulunulmuştur. Davacı tarafça, icra takibine dayanak senedin teminat senedi olduğu ve teminatını teşkil ettiği edim ifa edilmekle bedelsiz kaldığı belirtilerek, bedelsiz kalan senede istinaden başlatılan takipten dolayı borçlu olunmadığının tespitine karar verilmesi talep edilmiştir. Davalı ise, davacıya borcu bulunmadığını, tam aksine alacaklı olduğunu savunmuştur. Taraflar arasında 11/02/2016 tarihli ve 25/03/2016 tarihli sözleşmeler yapıldığı, 11/02/2016 tarihli sözleşmede; davacı ...'un, davalının Ataşehir Belediyesi ... Mahallesi ... Ada ... Parselde bulunan 161 m2 taşınmazının TOKİ'deki işlemleri takiple sonuçlandırma, TOKİ'deki işlemleri yaptıktan sonra dilediği kişi veya kişilerle kat karşılığı inşaatı anlaşması yapması hususlarının düzenlendiği, 25/03/2016 tarihli sözleşmede ise; yine aynı taşınmazın Ataşehir Belediyesinden tapusunun alınması için başlangıç işlemleri karşılığında 21.500,00 TL alındığı, tapu masraflarının malike ait olduğu, işlem süresinin 1 ay (30 gün) olup, olumsuzluk halinde senet bedelinin ...'a iade edileceğinin belirtildiği görülmektedir. Davacının, 25/03/2016 tarihli bu protokol kapsamında ve kendisine ödenen bedel karşılığında teminat olmak üzere 21.500,00.TL tutarındaki takip konusu senedi davalıya verdiği taraflar arasında uyuşmazlık konusu değildir. Dairemizce Ataşehir Tapu Müdürlüğü'ne yazılan yazıya verilen cevaba göre, ... Mahallesi ... Ada ... Parsel sayılı taşınmaz davalı adına ilk kez 17/10/2016 tarihli satış işleminden tescil edilmiştir. 25/03/2016 tarihli sözleşmede, işlem süresinin 1 ay (30 gün) olup, olumsuzluk halinde senet bedelinin ...'a iade edileceğinin düzenlendiği dikkate alındığında, davacı tarafça sözleşmede belirlenen süre içerisinde edimin ifa edildiği ispatlanmamıştır. Dosyadaki belgelere, duruşma sürecini yansıtan tutanak ve gerekçe içeriğine göre, mahkemece ihtilafın doğru olarak tanımlandığı, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, davacı vekili istinaf dilekçesinde, uyuşmazlığın vekalet değil simsarlık sözleşmesinden kaynaklandığını ileri sürmüş ise de, dava dilekçesinde dava konusu senedin altında yatan temel ilişkinin vekalet ilişkisi olduğunu beyan etmesi karşısında, ilk derece mahkemesi hüküm ve gerekçesinde yasa ve usule aykırılık bulunmadığı gibi kamu düzenine aykırılık da görülmediğinden, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353/1-b1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmesi gerektiği kanaatine varılarak, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacının istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK' nın 353/1-b1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE, 2-Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden davacı tarafından yatırılan 148,60 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına, 3-Karar tarihi itibariyle Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70 TL istinaf karar harcından, istinaf eden davacı tarafından peşin olarak yatırılan 54,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 26,3 TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına, 4-İstinaf yargılama giderlerinin istinaf talep eden üzerinde bırakılmasına, 5-Artan gider avansı varsa talep halinde avansı yatıran tarafa iadesine, 6-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 30/03/2022 tarihinde HMK' nın 362/1-a maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.