MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA :Taraflar arasındaki, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, ücret, izin ücreti ile genel tatil ücreti alacaklarının ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle gerçekleşen miktarın faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ilişkin hüküm süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davalı avukatınca istenilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 14.05.2013 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalı adına Avukat ... geldi. Karşı taraf adına kimse gelmedi. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalı ...’na bağlı ...-... minibüs durağında Odanın atadığı sorumlu olarak hizmet akdi ile fesih tarihine kadar aralıksız çalıştığını, sorumlu olarak minibüslerin giriş ve çıkışlarını düzenlediğini, minibüslerin duraktan belirli dakika periyoduyla çıkışlarını sağladığını, aylık ücret aldığını, metrobüs hattının devreye alınması üzerine bu hatta çalışan minibüs sayısında azalma olması nedeniyle işten çıkartıldığını, yıllık izinlerini kullanmadığını, genel tatillerde çalıştığını, son aylık ücretinin ödenmediğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin ücreti, genel tatil ve ücret alacaklarını istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davacının bir iş akdi ile oda çalışanı olmadığını, davalı işyerinin gerek dernek gerekse oda statüsündeyken 506 sayılı Yasaya tabi işçi çalıştırabilecek bir istihdam durumunun ve kadrosunun bulunmadığını, minibüs kahyalığının meslek odasına bağlı iş akdi ile yapılan bir iş olmadığını, minibüs şoförlerinin verdiği bahşişlerle serbest olarak çalıştıklarını, bir hizmet sözleşmesi olmadan minibüs şoförlerinin üye olduğu meslek odasından bu şekilde davacının talepte bulunamayacağını savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, “davalı odaya bağlı minibüs esnafının kullandığı duraklarda,duraklardaki düzeni sağlamak amacı ile çalışan durak görevlisi olarak çalıştığını belirttikleri, davacı tarafından dosyaya ibraz edilen belgelerden de davacının oda tarafından verilen kimlik kartlarını taşıdıkları ve odanın emir ve talimatları doğrultusunda çalıştıkları bu suretle davacı ile oda arasında hizmet akdinin unsurlarından olan zaman ve bağımlılık unsurlarının gerçekleşmiş olduğu, ücretin ise odaya üye esnaf tarafından toplanarak ödenmesinin 4857 Sayılı Yasanın 32/1. Maddesi hükümlerine göre geçerli bir hizmet akdinin varlığına engel teşkil etmeyeceği ve bu suretle hizmet akdinin ücret unsurunun da taraflar arasındaki ilişkide gerçekleşmiş olduğu” gerekçesi ile bilirkişi raporundaki miktarlara göre isteklerin kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Uyuşmazlık, taraflar arasındaki ilişkinin 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği noktasındadır.
4857 sayılı İş Kanununun 1 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince, 4 üncü maddedeki istisnalar dışında kalan bütün işyerlerine, işverenler ile işveren vekillerine ve işçilerine, çalışma konularına bakılmaksızın bu Kanunun uygulanacağı belirtilmiştir.
Kanunun 2 nci maddesinde bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişi işçi, işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişi ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlar işveren olarak tanımlanmıştır. İşçi ve işveren sıfatları aynı kişide birleşemez.
Yasanın 8 inci maddesinin birinci fıkrasına göre iş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. Ücret, iş görme ve bağımlılık iş sözleşmesinin belirleyici öğeleridir.
İş sözleşmesini eser ve vekâlet sözleşmelerinden ayıran en önemli ölçüt bağımlılık ilişkisidir. Her üç sözleşmede, iş görme edimini yerine getirenin iş görülen kişiye (işveren-eser sahibi veya temsil edilen) karşı ekonomik bağımlılığı vardır.
İş sözleşmesini belirleyen ölçüt hukukî-kişisel bağımlılıktır. Gerçek anlamda hukukî bağımlılık işçinin işin yürütümüne ve işyerindeki talimatlara uyma yükümlülüğünü içerir. İşçi edimini işverenin karar ve talimatları çerçevesinde yerine getirir. İşçinin işverene karşı kişisel bağımlılığı ön plana çıkmaktadır. İş sözleşmesinde bağımlılık unsurunun içeriğini, işçinin işverenin talimatlarına göre hareket etmesi ve iş sürecinin ve sonuçlarının işveren tarafından denetlenmesi oluşturmaktadır. İşin işverene ait işyerinde görülmesi, malzemenin işveren tarafından sağlanması, iş görenin işin görülme tarzı bakımından iş sahibinden talimat alması, işin iş sahibi veya bir yardımcısı tarafından kontrol edilmesi, işçinin bir sermaye koymadan ve kendine ait bir organizasyonu olmadan faaliyet göstermesi, ücretin ödenme şekli, kişisel bağımlılığın tespitinde dikkate alınacak yardımcı olgulardır. Bu belirtilerin hiçbiri tek başına kesin ölçüt teşkil etmez. İşçinin işverenin belirlediği koşullarda çalışırken kendi yaratıcı gücünü kullanması ve işverenin isteği doğrultusunda işin yapılması için serbest hareket etmesi bağımlılık ilişkisini ortadan kaldırmaz. Çalışanın işyerinde kullanılan üretim araçlarına sahip olup olmaması, kâr ve zarara katılıp katılmaması, karar verme özgürlüğüne sahip bulunup bulunmaması bağımlılık unsuru açısından önemlidir.
Somut olayda, davacı ile davalı ... arasında hizmet akdi kurulmamıştır.
Davacı minibüs durağında kahya olarak çalışmakta olup, ücretinin durakta faaliyet gösteren araç sahipleri tarafından ödendiği Oda’nın ücret ödemediği anlaşılmaktadır. Kaldı ki davalı Oda tarafından davacıya durakta kahya olduğuna ilişkin verilen kimlik kartı aralarında işçi-işveren ilişkisi bulunduğu anlamına gelmez. Bu nedenle davalı hakkındaki davanın husumet nedeni ile reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, davalı yararına takdir edilen 990.00 TL.duruşma avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 14.05.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.