MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının bozmaya uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, davacı aleyhine girişilen icra takibinde davacının haricen yapmış olduğu ödemelerin davalı yanca icra dosyasına bildirilmediğini ileri sürerek, ... İcra Müdürlüğünün 2002/184 Esas sayılı icra dosyasından dolayı borçlu olmadığının tespitine ve % 40 tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davalı tarafından davacı aleyhine girişilen dava konusu icra takibinden başka icra takibinin de bulunduğunu, davacının kısmı ödemelerinin her iki icra dosya borcuna yönelik olduğunu, bu nedenle borcun tamamının ödendiği iddialarının gerçeği yansıtmadığını belirterek, davanın reddine ve %40 tazminata karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece yapılan yargılama ve alınan bilirkişi raporu sonucunda, davacının dayandığı harici ödemelere yönelik davalı yanca itirazda bulunulmadığı, bu ödemelerin dava konusu icra dosyasına bildirilmediği, buna göre dava konusu icra dosyasından 25.08.2004 tarihi itibariyle 4.656,78 TL bakiye alacağın bulunduğu gerekçesiyle davanın reddine, davacının 4.656,87 TL borçlu olduğunun tespitine karar verilmiş, hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 2015/1754 E., 2015/14816 K. Sayılı ve 16.11.2015 tarihli bozma ilamında "Dava, İİK"nun 72. maddesi hükmüne dayalı menfi tespit davasıdır. Bu durumda mahkemece, HUMK.nun 74. (HMK.nun 26.) madde hükmü de gözetilerek, taleple bağlılık kuralı çerçevesinde, dava tarihi itibari ile davacının borçlu olmadığı miktar saptanarak menfi tespite hükmedilmesi gerekirken, davanın niteliği gözardı edilerek borçlu olunan miktar üzerinden olumlu tespit hükmü kurulması usul ve yasaya aykırıdır."denilmek suretiyle hüküm bozulmuştur.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda, davacının icra takiplerinden dolayı alacaklıya borcunun kalmadığı, aksine fazladan ödeme yaptığının anlaşıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne ve davalının asıl alacağın %20"si oranında kötüniyet tazminatına mahkum edilmesine karar verilmiş, hüküm süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı borçlu, davalı alacaklı tarafından ... İcra Müdürlüğünün 2002/184 esas sayılı dosya üzerinden yapılan takip nedeniyle davalı alacaklıya 10.000 TL ve 5.000 TL nakit ödeme ile 4.500 TL bedelli bir bono verdiğini ve bono bedelini de ödediğini ancak davalı alacaklının bu ödemeleri takip dosyasına bildirmeyerek davacıyı borçlu durumda bırakmaya devam ettiğini belirterek davacının dava konusu takipten dolayı borçlu olmadığının tespitini ve davalının kötüniyet tazminatı ile sorumlu tutulmasını istemiştir. Davalı ise cevap dilekçesinde, davacının davalıya ... İcra Müdürlüğü dosyası dışında ... 5. İcra Müdürlüğünün 2002/8868 esas sayılı icra dosyasından da borçlu olduğunu, yapılan ödemelerin bu iki dosyaya mahsuben alındığını, dava konusu dosyada borcun devam ettiğini belirterek davanın reddine ve davacının tazminatla sorumlu tutulmasına karar verilmesini istemiştir. Mahkemece verilen 18.06.2013 tarihli karar Dairemizce bozulmuş, mahkemece bozmaya uyularak yapılan tahkikat sonunda verilen karar davalının temyizi üzerine yeniden Dairemize gelmiştir.
Mahkemece verilen karar bir gerekçeli kararda yer alması gereken ve HMK’nın 297. Maddesinde gösterilen hususları kapsamadığı gibi hüküm fıkrasında davacının dava konusu yaptığı takip dosyası belirtilmemiş, bunun yerine 2 takip dosyasından bahsedilerek icrası mümkün olmayan bir karar verilmiştir. Bunun yanı sıra mahkemece işin esasının da doğru çözümlenemediği anlaşılmaktadır. Zira, TBK’nın 102/1. maddesi “Kanunen geçerli bir açıklama yapılmadığı veya makbuzda bir açıklık bulunmadığı durumda ödeme, muaccel borç için yapılmış sayılır. Birden çok borç muaccel ise ödemenin, borçluya karşı ilk olarak takip edilen borç için yapılmış olduğu kabul edilir. Takip yapılmamış ise ödeme, vadesi ilk önce gelmiş olan borç için yapılmış olur.” hükmünü amirdir. Davacının borçlu olduğu ... 5. İcra Müdürlüğünün 2002/8868 esas sayılı dosyasında takip 11.07.2002 tarihinde, dava konusu ... İcra Müdürlüğünün 2002/184 esas sayılı takip dosyasında takip 11.10.2002 tarihinde başlamıştır. Davacı tarafından yapılan ve davalı tarafından da kabul edilen ödemeler hangi takip dosyasına yönelik yapıldığı belli olmayan ödemeler olduğu için bu ödemelerin TBK’nın 102/1 maddesi gereğince öncelikle ilk takip olan ... 5. İcra Müdürlüğünün 2002/8868 esas sayılı dosyasına yönelik olarak yapıldığının kabulü gerekir. Bu durumda dosya, konusunda uzman bir bilirkişiye verilerek önce ... 5. İcra Müdürlüğünün 2002/8868 esas sayılı takip dosyasındaki borcun takip tarihinde davacının ilk ödeme tarihine kadar eriştiği seviye bulunup, sonra davacının yaptığı birinci ödeme önce faizden sonra kalan kısım anaparadan düşülmek suretiyle ve aynı yöntemle diğer ödemeler de dikkate alınarak davacının yaptığı ödemelerin ... 5. İcra Müdürlüğünün 2002/8868 esas sayılı takip dosyasındaki borcu tamamen ödeyip ödemediğinin tespiti, tamamen ödediğinin anlaşılması halinde artan ödeme varsa bu kez bunun dava konusu ... İcra Müdürlüğünün 2002/184 esas sayılı takip dosyasındaki borca yukarıda açıklanan yöntemle yansıtılıp neticede dava tarihinden itibaren davacının ... İcra Müdürlüğünün 2002/184 esas sayılı takipten dolayı ödeyerek azalttığı borç miktarı kadar davalıya borçlu olmadığının tespitine yani menfi tespite kadar verilmesi gerekir. Mahkemece bu hususa uyulmadan verilen kararın davalı lehine bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan sebeplerle hükmün davalı lehine BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, 25/09/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.