Danıştay 10. Daire 2019/4726 Esas 2021/3529 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/4726
Karar No : 2021/3529


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Başkanlığı

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının davalı idare tarafından kabule ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Türk Silahlı Kuvvetleri'nden astsubay unvanı ile emekli olan ve 16/03/2004 tarihinden itibaren emekli aylığı alan davacı tarafından, 2010 yılı Ekim ayından başlamak üzere geriye dönük olarak emekli aylıklarından "Sosyal Güvenlik Destek Primi" kesintisi yapılmasına ilişkin işlemin iptali ile yapılan kesintilerin yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacının Türk Silahlı Kuvvetleri'nden astsubay unvanı ile emekli olduğu ve 16/03/2004 tarihinden itibaren emekli aylığı aldığı, 2004 yılında "İnternet Cafe" işletmesi açtığı ve söz konusu işletmeyi 2013 yılı Haziran ayında devrettiği, vergi mükellef kaydının tespiti üzerine 01/10/2008 tarihinden itibaren Sosyal Güvenlik Destek Primine tabi olduğu gerekçesiyle emekli aylığından 2010 yılı Ekim döneminden başlayarak geriye dönük kesintiler de dahil "Sosyal Güvenlik Destek Primi" kesintisinin başladığı, davacı tarafça bunun üzerine ilk olarak ... İş Mahkemesi nezdinde 08/06/2011 tarihinde açılan davanın … tarih ve K:… sayılı karar ile görev yönünden reddine karar verildiği, anılan kararın Yargıtay tarafından onanmasına ilişkin kararın 11/08/2014 tebliğ edilmesi üzerine 14/08/2014 tarihinde kayıtlara giren dilekçe ile bakılan davanın açıldığı; davacının emekli aylıklarından "Sosyal Güvenlik Destek Primi" kesintisi yapılmasına ilişkin işlem açısından olay değerlendirildiğinde, davacının emekli aylıklarından en son 2013 Nisan döneminde kesinti yapıldığı anlaşıldığından, davanın bu kısmının konusuz kaldığı gerekçesiyle işlem açısından karar verilmesine yer olmadığına; yapılan kesintilerin yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istemi açısından olay değerlendirildiğinde ise, ilgili mevzuatta, sosyal güvenlik destek primine ilişkin düzenlemede ödeme yükümlülüğü konusunda mevcut sosyal güvenlik yasalarına göre aylık alan herkesin kapsam içine alınmadığı, sosyal güvenlik yasalarına göre "Yaşlılık ve Malullük" aylığı haricinde aylık alanların "sosyal güvenlik destek primi" ödeme yükümlülüğü bulunmadığı, Ek 20. maddenin yürürlükteki son şekli gereğince, Bağ-Kur yasasına göre "Yaşlılık aylığı", diğer sosyal güvenlik yasalarına tabi olanlar için (2022 sayılı Yasadaki yaşlılık aylığı alanlar hariç) "Yaşlılık ve malullük aylığı" alanların "sosyal güvenlik destek primi" ödemekle yükümlü olduğu ve aynı mevzuat gereğince, Emekli Sandığı yasasına tabi olanların aylıkları da bu kapsamda olmadığından "Sosyal Güvenlik Destek Primi" ödeme zorunluluklarının bulunmadığı hususunun da açık olduğu, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Dava açma süresi" başlıklı 7. maddesinde, dava açma süresinin, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış gün olduğunun belirtildiği, "İptal ve tam yargı davaları" başlıklı 12. maddesinde, ilgililerin haklarını ihlal eden bir idari işlem dolayısıyla Danıştaya ve idare ve vergi mahkemelerine doğrudan doğruya tam yargı davası veya iptal ve tam yargı davalarını birlikte açabilecekleri gibi ilk önce iptal davası açarak bu davanın karara bağlanması üzerine, bu husustaki kararın veya kanun yollarına başvurulması halinde verilecek kararın tebliği veya bir işlemin icrası sebebiyle doğan zararlardan dolayı icra tarihinden itibaren dava süresi içinde tam yargı davası açabilecekleri, bu halde de ilgililerin, 11. madde uyarınca idareye başvurma haklarının saklı olduğu; "Üst makamlara başvurma" başlıklı 11. maddesinde de, İlgililer tarafından, idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılmasını üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde isteyebilecekleri, bu başvurmanın, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durduracağı, altmış gün içinde bir cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı, isteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresinin yeniden işlemeye başlayacağı ve başvurma tarihine kadar geçmiş sürenin de hesaba katılacağı kurallarına yer verildiği, başka bir anlatımla dava, davacının idareye başvurduğu tarihten itibaren 120 gün içinde açılmış ise ilgiliye, davanın açıldığı tarihten geriye doğru 120 günü geçmemek üzere, başvuru tarihinden geriye doğru 60 günlük süre içindeki ilk uygulama tarihinin esas alınacağı, idareye başvuru tarihinden itibaren 120 gün ya da idarenin cevabının tebliğ tarihinden itibaren 60 günlük süreler geçtikten sonra açılmış olan davalarda ise, ancak dava tarihinden geriye doğru 60 günlük süre içinde kalan ilk uygulama tarihinden itibaren oluşan tutarın ödenmesinin mümkün olduğu, olayda yaşlılık ve malullük aylığı almadığı açık olan davacının emekli aylığından "Sosyal Güvenlik Destek Primi" kesintisi yapılmasının hukuka aykırı olduğu, söz konusu kesintilerin 2010 yılı Ekim ayından itibaren yapılmaya başlandığı, davacının ise ilk olarak ... İş Mahkemesi nezdindeki davayı 08/06/2011 tarihinde açtığı dikkate alındığında, 08/06/2011 tarihinden geriye doğru 60 günlük süre içerisinde kalan ilk uygulama tarihinden önceki tazminat talebi açısından davanın süre aşımı nedeniyle reddine, 08/06/2011 tarihinden geriye doğru 60 günlük süre içerisinde kalan ilk uygulama tarihinden sonraki tazminat talebi açısından davanın kabulüne ve 08/06/2011 tarihinden geriye doğru 60 günlük süre içerisinde kalan ilk uygulama tarihinden sonraki döneme isabet eden kesintilerin 08/06/2011 tarihinden itibaren başlamak üzere her bir kesinti tarihi esas alınarak işletilecek yasal faizi birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davanın kabulüne ilişkin kısmının bozulması gerektiği, mevzuatta faiz uygulanacağına dair hüküm olmamasına rağmen, yasal faiz işletilmesine yönelik kararın hatalı olduğu, faize hükmedilecek ise bu tarihin davanın açıldığı tarih olması gerektiği, harçtan muaf oldukları halde harca hükmedildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının kabule ilişkin kısmının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Danıştay Başkanlık Kurulunun 07/03/2019 tarih ve 2019/24 sayılı kararıyla Danıştay Onbeşinci Dairesinin kapatılması üzerine Danıştay Onuncu Dairesine gönderilen dava dosyasında, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın kabule ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. ... İdare Mahkemesinin kısmen karar verilmesine yer olmadığı, kısmen davanın süre aşımı nedeniyle reddi, kısmen de kabulü yolundaki … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyize konu kabule ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22/06/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.