BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi 2019/105 Esas 2022/389 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
17. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/105 Esas
KARAR NO: 2022/389
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 22/10/2018
NUMARASI: 2017/887 Esas, 2018/994 Karar
DAVANIN KONUSU: İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 31/03/2022
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353. maddesi uyarınca dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket tarafından işletilen köprü ve otoyoldan davalıya ait araçların ihlalli geçişleri nedeniyle doğan ve yasal süresi içerisinde ödenmeyen geçiş tutarları ve yasadan kaynaklı para cezalarının tahsili amacıyla davalı aleyhinde Bakırköy ... İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlattıklarını, davalının takibe haksız olarak itiraz ettiğini belirterek itirazın iptaline, takibin devamına ve %20'den az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: davanın dayanağı olan 6001 sayılı kanunun 30/5 md. ile 30/7 md. hükümlerinin Anayasaya aykırı olduğunu, mahkemenin Anayasa Mahkemesinde iptal davası açması gerektiğini, davacının idari para cezası yaptırım yetkisinin bulunmadığını, 6001 sayılı kanunun 30/7 maddesi gereğince kaçak geçiş halinde bu hususun tebliğinin gerektiğini, bildirim yapılmadığını, geçişlerin HGS ve OGS ile yapıldığını, sistemden para çekilmemesi konusundaki kusurun davacıda olduğunu, davanın ispat edilemediğini belirterek davanın reddi ile kötüniyet tazminatının davacıdan tahsilini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu doğrultusunda; davalı tarafa usulüne uygun olarak bildirim yapılmadığı, yasal düzenlemede ödeme şekline ilişkin açıklık bulunmadığı, davalı tarafın ihlalli geçişleri takip eden 15 günlük süre içerisinde HGS kartının bakiyesini tahsile uygun hale getirdiği, davalı aleyhine ceza tahakkukunun yerinde olmadığı gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne, Bakırköy 4. İcra Müdürlüğünün ... esas sayılı takip dosyasına yapılan itirazın kısmen iptali ile 2.226,25 TL olan geçiş ücreti yönünden takip tarihinden itibaren takip talebinde belirtilen faiz miktarı üzerinden takibin devamına, fazlaya ilişkin talebin reddine, geçiş ücretine ilişkin alacağın likit olmaması nedeniyle icra inkar tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Karar yasal süresi içerisinde davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir. Davacı vekili istinaf dilekçesinde; geçiş ücreti ve ceza bedelinin Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren kanun ve tarifelerde yer aldığını, müvekkili şirketin işletmekte olduğu köprü ve otoyolda yer alan tüm gişelerden nakit, kredi kartı/banka kartı tahsilatı yapılabilmesinin mümkün olduğunu, ücret toplama sisteminin süresi içerisinde OGS bankasından/HGS’den provizyon alınamaması ve bu nedenle OGS veya HGS’den geçiş ücreti tahsilatı yapılamaması halinde geçiş esnasında gişede yer alan bariyerlerin açılmadığını, gişe memuru tarafından geçiş ücretinin gişede nakit, kredi kartı/banka kartı ile ödenmesinin talep edildiğini, ödemenin gerçekleşmemesi halinde ihlalli geçiş bildirimi konusunda müvekkilinin yasal bir yükümlülüğü olmamasına rağmen, geçiş anında sadece bilgilendirme amaçlı olarak düzenlenerek araç sürücüsüne teslim edildiğini, OGS ve HGS'den tahsilat yapılamamasındaki sorumluluğun davalıda olduğunu, davalının ödemeyi belgeleyemediğini belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini talep ve istinaf etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE HUKUKİ NİTELENDİRME: Dava, İİK'nun 67. maddesi gereğince davacının geçiş ihlalinden kaynaklı davalıdan olan alacağının tahsili amacıyla başlattığı takibe karşı davalı itirazının iptali istemine ilişkindir. Bakırköy ... İcra Müdürlüğünün... Esas sayılı takip dosyası incelendiğinde; davacının davalı aleyhinde 24.03.2017 tarihinde 2.226,25 TL geçiş ücreti, 22.262,50 TL ceza tutarı olmak üzere toplam 24.488,75 TL üzerinden takip başlattığı, davalının takibe itiraz etiği, takibin durdurulmasına karar verildiği, davacı vekili 31.05.2018 tarihli dilekçesi ile yasal değişiklik nedeni ile ceza tutarının 4 katına indirildiği belirtilerek 2.226,25 TL geçiş ücreti, 8.905,00 TL ceza tutarı olmak üzere toplam 11.131,25 TL üzerinden tahsilat yapılmasının talep edildiği, davanın yasal bir yıllık süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır. Uyuşmazlık, davalı adına kayıtlı araçların ihlalli geçiş yapıp yapmadığı, davaya konu tutarda borcu bulunup bulunmadığı noktasında toplanmıştır. İnceleme, istinaf sebepleri ile sınırlı olarak yapılmıştır.Mahkemece uyuşmalık konularında bilirkişi raporu alınmıştır.05.07.2018 tarihli bilirkişi raporunda; davacı şirket tarafından işletilen Köprü ve otoyollarda bariyer ve gişe memurlarının bulunduğu, bariyerin açılmaması nedeniyle araç sürücülerinin gişe görevlileri ile iletişim halinde kalacakları, ödemenin alınamadığı hususunda araç sürücüsü bilgilendirilmeden bariyerin açılmayacağı, ihlalli geçiş yapan araç sürücüsüne geçiş anında “İhlalli Geçiş Bildirimi” adı altında bildirim tutanağı düzenlendiği, tutanaklarda bildirimleri yapan gişe operatörlerinin isim ve sicil numaralarının yer aldığı, araç sürücülerince internet ortamından ihlalli geçiş sorgulamalarının yapılabildiği, ihlal tarihinden 15 gün içerisinde ödeme yapılabildiği, davalı şirkete ait araçların yukarıda Tablo 1 de detayı verilen geçiş ücretlerini ödediklerine ilişkin banka veya PTT den alınmış OGS -HGS ödeme dekontu sunulamadığı, ihlalli geçişler konusunda davalının bir itirazının bulunmadığı, ihlalli geçiş tarihlerinde araçların davalı şirket adına kayıtlı oldukları, davalıya ait OGS hesabında geçiş tarihleri itibari ile yeterli bakiyenin bulunmadığı, dava konusu geçişlerde 4. sınıf aracın Osmangazi Köprü geçiş ücretinin 165,40 TL, Hersek - Gemlik geçiş ücretinin 30,35 TL, Gemlik - Hersek geçiş ( OsmanGazi Köprü + Hersek - Gemlik) ücretinin 195,75 TL olduğu, 7144 sayılı Torba Kanun ile, Torba Kanun’un yürürlük tarihi olan 25.05.2018 tarihi itibari ile ve sadece tahsil edilmemiş ceza tatarları hakkında uygulanmak üzere, geçiş ücretinin geçiş tarihinden itibaren 15 (onbeş) gün içerisinde ödenmemesi halinde tahakkuk eden geçiş ücretinin 10 katı tutarındaki cezanın 4 katı olarak değiştirildiği, bu durumda davacının 2.226,25 TL geçiş ücreti, 8.905,00 TL ceza tutarı olmak üzere toplam 11.131,25 TL alacağının bulunduğu belirtilmiştir.Bakırköy 6. Asliye Ticaret Mahkemesince 6001 sayılı Kanunun 30/7 maddesinin Anayasa aykırılığı iddiası ile açılan davada, Anayasa Mahkemesi 18.01.2018 tarih, 2017/166 E. 2018/8 Karar sayılı kararında ".... İşletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücreti ödenmeden geçiş yapılması hâlinde yaptırım uygulanmasına sebebiyet veren eylem ücret ödemeden geçiş yapılması anında tamamlanmış olacaktır. Bu durumda, kuralda belirtilen ödemesiz geçiş tarihinden itibaren on beş gün içinde geçiş ücretinin ödenmesi hâlinde cezanın uygulanmayacağına ilişkin düzenleme oluşan neticeyi ortadan kaldırılmakta olup ihlalli geçiş eylemini gerçekleştirenler lehine getirilmiş bir düzenlemedir.... kuralda, cezasızlık hâlinin kapsamı, eylemin sonucu olarak öngörülen yaptırımın hangi hâlde uygulanmayacağı, ödemenin hangi süre içinde yapılması gerektiği açık, anlaşılır, uygulanabilir ve nesnel olarak belirlenmiştir. Geçiş ücretinin ödenmesi şekil ve yöntemlerinin tümünün önceden öngörülmesi ve kanun koyucu tarafından tek tek belirlenerek kanun metninde ifade edilmesi oldukça güçtür. Geçiş ücretinin tahsili yöntemlerinin zaman içinde değişip gelişebileceği ve otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerinin tahsili yöntemlerinin benzerlik arz ettiği hususları dikkate alındığında kuralda belirlilik ilkesine aykırılık bulunmamaktadır..." yönünde karar vermiştir. Bu durumda davalının ihlali sebebiyle davacının, davalıya ayrıca bir bildirim yapmadan ihlalli geçiş sebebi ile yaptırım uygulayabileceği anlaşılmaktadır.Geçiş esnasında ödeme olmadığında veya HGS veya OGS sisteminden provizyon alınamadığı takdirde gişe çıkışlarındaki bariyerler açılmadığından, davalı ücret ödemeden geçiş yaptığını bilmektedir. OGS ve HGS kartlarından para çekilmemesi halinde davalı geçiş ücretini ödemek zorundadır. Somut uyuşmazlıkta, davacının özel hukuk hükümlerine tabi ticari şirket olduğu, davacıya, 4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için farklı hukuki rejim ve usulleri düzenleme yetkisi verildiği, ihlalli geçiş halinde geçiş ücretinin mutlaka geçişi izleyen 15 (on beş) gün içerisinde ödenmesi gerektiği, davacı tarafından 24.03.2017 tarihinde başlatılan takipten sonra, 16.05.2018 tarihli değişiklik ile "...geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin on katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir.. ..” hükmündeki "on" ibaresinin “dört” şeklinde değiştirildiği, yasal düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarih itibari ile geçiş ücreti davalıdan tahsil edilmediğinden bu durumdan davalınında faydalandığı, takip tarihi itibari ile davacının davalıdan 2.226,25 TL geçiş ücreti, 8.905,00 TL ceza tutarı olmak üzere toplam 11.131,25 TL alacaklı olduğu, bu miktar üzerinden davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi isabetli olmadığından ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçelerle; 1-Davacının istinaf başvurusunun KABULU İLE, HMK'nun 353/1b-2 maddesi uyarınca Bakırköy 6. Asliye Ticaret Mahkemesinin 22/10/2018 gün ve 2017/887 Esas, 2018/994 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA ve YENİDEN HÜKÜM TESİSİNE, 2-a)Davanın KISMEN KABULÜ ile, Bakırköy ... İcra Müdürlüğünün...Esas sayılı takip dosyasında davalı borçlunun yaptığı itirazın kısmen iptali ile takibin 2.226,25 TL geçiş ücreti, 8.905,00 TL ceza tutarı olmak üzere toplam 11.131,25 TL üzerinden devamına, miktara takipte belirtilen faiz oranını aşmamak kaydı ile değişen oranlarda avans faizi uygulanmasına, fazlaya ilişkin talebin REDDİNE, b)Davacının icra inkar tazminatı yönünden istinafı bulunmadığından icra inkar tazminatının reddine, 3-492 sayılı Harçlar Kanunu'na ekli (1) sayılı tarife gereğince; alınması gerekli 760,37 TL nispi karar ve ilam harcından peşin alınan 295,77 TL harcın mahsubu ile bakiye 464,60 TL karar ve ilam harcının davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA, 4-İhlalli geçişte yasa koyucu tarafından belirlenen ceza tutarının sonraki yasa ile değiştirilmesi ve dava tarihi itibari ile davacının davasında haklı olması nedeni ile yargılama giderlerinin davalının üzerinde bırakılmasına, 5-Davacı tarafından yapılan 31,40 TL başvurma harcı, 295,77 TL peşin harç, 487,80 TL bilirkişi/posta/tebligat gideri olmak üzere toplam 814,97 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine, 6-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden kabul edilen kısım üzerinden AAÜT gereğince hesap edilen 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 7-İhlalli geçişte yasa koyucu tarafından belirlenen ceza tutarının sonraki yasa ile değiştirilmesi ve dava tarihi itibari ile davacının davasında haklı olması nedeni ile reddedilen kısım için davalı lehine vekalet ücreti taktirine yer olmadığına, 8-Karar kesinleştiğinde HMK'nun 333. maddesi gereğince kullanılmayan gider avansının taraflara iadesine, İstinaf Giderleri Yönünden; 1-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan 492 sayılı Harçlar Kanununu gereğince alınması gereken 80,70 TL istinaf maktu karar harcının peşin alınan 35,90 TL harçtan mahsubu ile bakiye 44,80 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına, 2-İstinaf yargılama giderlerinin davalı üzerinde bırakılmasına, 3-Davacı tarafından yapılan 134,00 TL istinaf harçları toplamı ile 35,00 TL posta gideri olmak üzere toplam 169,00 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 353/1b-2 bendi ve aynı Kanunun 362/1.a maddesi gereğince kesin olarak oybirliği ile karar verildi.31/03/2022