Danıştay 12. Daire 2021/3239 Esas 2021/4151 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/3239
Karar No : 2021/4151

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:..., K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Adıyaman Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğünde ambar memuru olarak görev yapmakta iken 17/03/2004 tarihinde 3. derecenin 3. kademesinden emekliye ayrılan eşinin 18/11/2008 tarihinde vefat etmesi üzerine, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu kapsamında dul aylığı almakta olan davacı tarafından; vefat eden eşinin bitirdiği üst öğrenim ve askerlik hizmeti dikkate alınarak 1. derecenin 3. kademesine yükseltilmesi gerektiğinden bahisle, hatalı intibak işleminin düzeltilmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; Danıştay Onikinci Dairesinin 14/01/2020 tarih ve E:2018/4652, K:2020/60 sayılı bozma kararına uyularak, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 36. maddesinin "(A) Ortak Hükümler" bölümünün 12. fıkrasının (d) bendinde, memuriyette iken üst öğrenimi bitiren personelin emsal uygulaması çerçevesinde intibaklarının yapılmasının öngörüldüğü; bu kapsamda, emsal uygulamasında 657 sayılı Kanun'un 84. maddesi uyarınca memuriyete atanmadan önce yapılan askerlik hizmetinin de dikkate alınması gerektiği; uyuşmazlık konusu olayda, davacının eşinin 24/11/1966 - 24/11/1968 tarihleri arasında 2 yıllık askerlik hizmetini tamamladığı; 13/02/1974 tarihinde ilkokuldan mezun olduğu ve 14/05/1974 tarihinde memuriyet görevine başladığı, hizmeti sırasında 06/07/1979 tarihinde ortaokuldan, 08/09/1992 tarihinde ise ticaret meslek lisesinden mezun olduğu; davalı idare tarafından, davacının eşinin emsalinin aynı üst öğrenimi (1974+3+3=) 30/06/1980 tarihinde tamamladığı belirtilerek, bu tarihten sonraki hizmetleri (23 yıl 8 ay 17 gün) üzerinden, 2182 sayılı Kanun uyarınca bir derece, (1985-1990) ve (1998-2003) dönemleri sicil notu ortalamasının 90 olması nedeniyle de birer kademe ilave edilmek suretiyle emekliliğe esas derece ve kademesinin belirlendiği; bununla birlikte, askerlikte geçen sürenin emsal belirlemesinde göz önüne alınmadığı; bu durumda, 2 yıl askerlik görevini yaptıktan sonra Devlet memurluğuna başlayan ve 3. derecenin 3. kademesinden emekliye ayrılan davacının eşinin, memuriyetten önce askerlikte geçen hizmeti için kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle bu sürenin intibak işleminde değerlendirilmesi ve emsalinin buna göre belirlenmesi gerekirken, bu hususa riayet edilmeksizin tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacının eşinin mezuniyeti dikkate alınarak 657 sayılı Kanun'un 36/A-12-d maddesi çerçevesinde intibak işleminin yapıldığı, bu düzenlemeye göre yapılacak intibak işleminde emsal kişiyi geçmenin mümkün olmadığı; ayrıca, anılan Kanun'un 36. maddesine göre, lise mezunlarının en fazla 3. dereceye kadar yükselebildiği; buna göre, davacının eşinin lise mezunu olması nedeniyle 3. derecenin 3. kademesinden emekliye sevk edilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek, Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Daire kararında belirtilen gerekçeyle, Mahkeme kararının gerekçe eklenmek suretiyle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkün olup, davalı idare tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen hususlar, Mahkeme kararının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Diğer taraftan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 36. maddesinin "(A) Ortak Hükümler" bölümünün (A) fıkrasında; memurların öğrenim durumlarına göre, memuriyete başlangıç dereceleri ve yükselebilecekleri azami dereceler belirlenmiş olup; bu düzenlemeyle, meslek lisesi mezunlarının 12. derecenin 2. kademesinden memuriyete başlayıp, 3. derecenin son kademesine kadar yükselebilecekleri; iki yıllık yüksek öğrenim mezunu olanların ise 10. derecenin 2. kademesinden başlayıp, 1. derecenin son kademesine kadar yükselebilecekleri kurala bağlanmıştır.
657 sayılı Kanun'un, davacının eşinin emekliye ayrıldığı 17/03/2004 tarihi itibarıyla yürürlükte olan "Yükselinebilecek derecenin üstünde bir dereceye yükselme" başlıklı 37. maddesinde; "(Yeniden düzenleme 29/11/1984 - KHK - 243/2 md.) Bu kanun hükümlerine göre öğrenim durumları, hizmet sınıfları ve görev unvanları itibariyle azami yükselebilecekleri derecelerin dördüncü kademesinden aylık almaya hak kazanan ve son altı yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlardan son sicil notu olumlu bulunanların kazanılmış hak aylıkları kadro şartı aranmaksızın bir üst dereceye yükseltilir." kuralına yer verilmiştir.
Bu düzenleme çerçevesinde; meslek lisesi mezunlarının, azami yükselebilecekleri derecenin (3. derecenin) 4. kademesinden aylık almaya başlamaları ve son altı yıllık sicil notu ortalamalarının da doksan ve daha üzeri olması halinde, kazanılmış hak aylıklarının kadro şartı aranmaksızın bir üst dereceye (2. dereceye) yükseltileceği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda, 657 sayılı Kanun'un 36/12-d maddesine göre emsal uygulaması kapsamında yapılacak intibak işleminde; davacının eşinin memuriyet öncesinde askerlik hizmetini tamamladığı göz önünde bulundurularak, 2 yıllık askerlik hizmetini bitirdikten sonra 30/06/1980 tarihinde memuriyete başlayan meslek lisesi mezununun emsal kişi olarak belirlenmesi; böylece, meslek lisesi mezununun memuriyete başlangıç derecesine (12. derecenin 2. kademesine) 657 sayılı Kanun'un 84. maddesi uyarınca 2 yıllık askerlik hizmeti de eklenmek suretiyle, 30/06/1980 tarihinde 11. derecenin 1. kademesinden memuriyete başlayan kişinin emsal alınması gerektiği; buna göre, davacının diğer intibak işlemleri de yapılarak kazanılmış hak aylığının 3. derecenin (3. kademesi yerine) 5. kademesine ilerletilmesi gerektiği; ayrıca, davacının eşinin 1998 - 2003 dönemi sicil notu ortalamasının 90 ve üzeri olması nedeniyle de, 657 sayılı Kanun'un 37. maddesi çerçevesinde kazanılmış hak aylığının bir üst derece olan 2. derecenin 5. kademesine yükseltilmesi gerektiği açıktır.
Her ne kadar davacı tarafından, eşinin kazanılmış hak aylığının 1. derecenin 3. kademesine yükseltilmesi gerektiği ileri sürülmüş ise de, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 36. maddesinin "(A) Ortak Hükümler" bölümünün (A) fıkrası uyarınca, meslek lisesi mezunlarının 1. dereceye yükselebilmeleri mümkün bulunmamaktadır.
Bu durumda, davacının eşinin kazanılmış hak aylığının 2. derecenin 5. kademesi olarak belirlenmesi gerekirken, 3. derecenin 3. kademesi olarak belirlenmesi yolunda tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığından, davanın konusu işlemin iptali yolundaki temyiz konu Mahkeme kararının, yukarıda yer verilen gerekçenin de eklenmesi suretiyle onanması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptali yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının, yukarıda belirtilen gerekçenin eklenmesi suretiyle ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 22/06/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.