Yargıtay 23. Hukuk Dairesi 2016/6965 Esas 2019/2748 Karar Sayılı İlamı

23. Hukuk Dairesi
Esas No: 2016/6965
Karar No: 2019/2748
Karar Tarihi: 17.06.2019

Yargıtay 23. Hukuk Dairesi 2016/6965 Esas 2019/2748 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Davalı olan Konut Yapı Kooperatifi, ortaklarına konut yapmak amacıyla 1996 yılında kurulmuştur. Ancak kooperatifin ana sözleşmesinde belirtilen 20 yıllık süresi içinde ortaklarına tapu devri yapamaması ve dairelerini teslim edememesi nedeniyle amacına ulaşamadığı iddiasıyla kooperatifin tüzel kişiliğinin devam edip etmediği tespit edilmek istenmiştir. Ancak mahkeme, davacının tespit isteminin asıl eda davasında ele alınması gerektiğini belirterek davanın hukuki yarar yokluğundan reddine karar vermiştir. Ancak Yargıtay, kooperatifin ana sözleşmesinde belirtilen süre gözetilerek kooperatif ortaklarının bu davada hukuki yararının bulunduğuna ve mahkemenin bu yönde inceleme yapması gerektiğine hükmetmiştir.
Kanun Maddeleri:
- Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 113. maddesi: \"Davanın reddi, hukuki yarar yokluğundan kaynaklanır.\"
- Türk Ticaret Kanunu'nun 290. maddesi: \"Kooperatifler, tüzüklerinde gösterilen amacı gerçekleştirmek için işletilebilirler.\"

23. Hukuk Dairesi 2016/6965 E. , 2019/2748 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın hukuki yarar yokluğundan reddine yönelik verilen hükmün süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, ...Konut Yapı Kooperatifinin, ortaklarına konut yapmak amacıyla 23.01.1996 tarihinde 34-6921 sayılı ile kurulduğunu, ... Ticaret Sicil Memurluğunun 343509 - 291091 sicil numarasında tecilli olduğunu, ana sözleşmenin 27.02.1996 tarihinde tescil ve ilan edildiğini ve ... Ticaret Odasına 13.05.1996 tarihinde kaydolduğunu, kooperatifin süresinin ana sözleşmenin 5. maddesinde 20 yıl olarak belirlendiğini, kooperatifin 20 yıllık süresi içerisinde ortaklarına tapu devrini yapamadığını ve dolayısıyla da dairelerini teslim edemediğini bu nedenle kooperatifin amacına ulaşamadığını, kooperatifin halen faal ve tüm organlarının da görevinin başında olduğunu, amaç ve faaliyet konusunu teşkil eden bir çok iş ve işlemini de henüz tamamlayamadığını, tüzel kişiliğini devam ettirerek bütün iş ve işlemlerini tamamlaması gerektiğini ileri sürerek kooperatifin halen mevcut ve faaliyette olduğunun ve tüzel kişiliğinin devam ettiğinin tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, tespit davasına konu yapılan hususların asıl eda davasında inceleme konusu yapılacağı anlaşıldığından bu yönde davacı tarafın tespit istemede hukuki yararı bulunmadığından davanın hukuki yarar yönünden reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı temyiz etmiştir.
Hukuki yarar, dava şartı olup, davanın her aşamasında ve kendiliğinden gözetilmesi gerekli bir durumdur. Davacı vekili, kooperatifin hâlen mevcut ve faaliyetine devam ettiğinin tespitine karar verilmesini istemiştir. Kooperatifin ana sözleşmesine göre süresinin kuruluş tarihinden itibaren 20 yıl olarak belirlendiği gözetildiğinde, davaya konu talep hakkında kooperatif ortaklarının hukuki yararlarının olduğu izahtan varestedir.
Bu itibarla, mahkemece hukuki yararın var olduğu gözetilerek işin esasına girilip, inceleme yapılıp, oluşacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekli iken hatalı şekilde yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 17.06.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.