19. Hukuk Dairesi 2017/2526 E. , 2018/4454 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın davalı ...Ş. yönünden kabulüne, davalılar ... Boya Kimya Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ... Boya Kimya Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti. yönünden reddine yönelik olarak verilen hükmün davalılardan ... Faktoring A.Ş. vekilince duruşmalı olarak, davacı vekilince duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vek. Av. ... ile davalılardan ... Faktoring A.Ş. vek. Av. ... gelmiş, başka gelen olmadığından onların yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçelerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, davacının davalılardan ... Boya Ltd. Şti. ile ... Boya Ltd. Şti.ne 26/09/2014 tarihinde herhangi bir mal alımı olmaksızın dava konusu iki adet çeki avans/hatır çeki olarak düzenleyerek teslim ettiğini, çeklerin verilmesi sırasında çek teslim bordrosu ve çeklerin hatır çeki olduğuna dair sözleşme imzalandığını, davalıların dava konusu çeklerle ilgisi olmayan eski tarihli ve sahte faturaları kullanmak suretiyle diğer davalı ... şirketine temlik ederek bedelini tahsil ettiğini, bu çeklerden dolayı müvekkilinin gerçek bir borcu bulunmadığını, müvekkilinin bu çekler nedeniyle sahip olduğu def"ileri faktoring şirketine karşı ileri sürebilmesinin mümkün bulunduğunu, davalı ... şirketinin de gerekli istihbarat çalışmasını yapmadığını, teyit almadığını ileri sürerek dava konusu çekler nedeniyle müvekkilinin borçlu olmadığnıın tespitine ve çeklerin iptaline, davanın devamı sırasında çek bedellerinin ödenmesi halinde istirdatına ve haksız olarak ödenecek bedelin %20"sinden az olmamak üzere tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ...Ş. vekili, davalı ... şirketinin iyiniyetli yetkili hamil olduğunu, mevzuata uygun faktoring işlemi yaptığını, davacının kötüniyetli olduğunu, davacının şahsi def"ilerini davalı ... şirketine karşı ileri süremeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalılar ... Boya. Ltd. Şti. ile ... Boya Ltd. Şti. davaya cevap vermemişir.
Mahkemece, yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamına göre, davacı ile davalılardan ... Boya Kimya Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile ... Boya Kimya Teks. San. ve Tic.Ltd. Şti. arasında 04/09/2014 tarihli hatır çeki verilmesi hakkında bir sözleşme imzalandığı, sözleşmede hatır çeki olarak verilecek çeklerin somutlaştırılmadığı, davacının ibraz ettiği imzasız çek listesinin her zaman düzenlenmesi mümkün olduğundan dikkate alınmadığı, ... Ticaret Mahkemelerince aleyhlerine on milyonlarca liraya baliğ onlarca ihtiyati haciz kararı verilen davalı şirketlere bu kararlar öncesinde avans niteliğinde çek verilmesinin basiretli bir tacirden beklenebilecek tavır bir olmadığı gerekçesiyle davalılar ... Boya Kimya Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile ... Boya Kimya Teks. San. ve Tic.Ltd. Şti. yönünden davanın reddine, BDDK tarafından ihraç edilen Faktoring İşlemlerinde Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 5. maddesine göre gerekli istihbarat çalışmalarının yapıldığına ilişkin delillerin ibraz edilemediği, davalı foktoring şirketinin, çekin dayanağı olan faturaya konu malzemenin davacı tarafa teslim edilip edilmediğini araştırmadığı, mevzuat uyarınca kendisine düşen yükümlülükleri yerine getirmeyen davalı ... şirketinin bunun sonuçlarına katlanması gerektiği gerekçesiyle davalı ... yönünden davanın kabulüne, 0002978 çek nolu 60.000 TL bedelli ve 5548588 çek nolu, 59.000 TL bedelli çekler nedeni ile davacının davalı ...ye borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş, hüküm davacı vekili ve davalılardan ... Faktoring A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddine karar verilmesi gerekmiştir.
2- Dava konusu çeklerden biri davacı tarafından davalı ... Boya Ltd. Şti.ye keşide edilmiş sonrada davalı ... Boya Ltd. Şti. davacıya sattığı mallara ilişkin fatura ile faktoring şirketine ciro ve temlik emiştir. Davalı ... Boya Ltd. Şti.ne karşı bedelsizlik davası reddedildiğine göre çeki faktoring kurallarına göre alan davalı ... yönünden de davanın reddi gerekirken bu çekten dolayı davalı ...ye karşı açılan davanın kabulü doğru olmamıştır.
Davaya konu diğer çek davacı tarafından davalı ... Boya Ltd. Şti.ne verilmiş, ... Boya Ltd. Şti. bu çeki davalı ... Boya Ltd. Şti.ne ciro etmiştir. Davalı ... Boya Ltd. Şti. de ... Ltd. Şti.den olan faturalı alacağına dayalı olarak davalı ... şirketine ciro ve temlik etmiştir. Buna göre davacı ikinci çekte faktoring ilişkisi dışında kaldığından 6361 sayılı Kanun"un 9/3, maddesi uyarınca davacının bedelsizlik iddiası faktoring şirketine karşı ileri sürülmeyeceği gibi esasen davacının lehtara karşı açtığı dava da reddedilmiştir. Davacının davalı ... şirketine karşı açtığı davanın bu çek yönünden de reddi gerekirken kabulü doğru olmamış, yerel mahkeme kararının bu nedenlerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle hükmün davalılardan ... Faktoring A.Ş. yararına BOZULMASINA, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davalılardan ... Faktoring A.Ş. yararına takdir edilen 1.480,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılardan ... Faktoring A.Ş.ye ödenmesine, peşin harçların istek halinde temyiz eden davacı ve davalılardan ... Faktoring A.Ş"ye iadesine, 25/09/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.