Danıştay 12. Daire 2021/1276 Esas 2021/4163 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/1276
Karar No : 2021/4163

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- ... Bakanlığı
2-... Genel Müdürlüğü
VEKİLLERİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Ankara İl Emniyet Müdürlüğünde emniyet amiri olarak görev yapan davacının, 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu'nun 6638 sayılı Kanun ile değişik 55. maddesinin 19. fıkrası uyarınca re'sen emekliye sevk edilmesine ilişkin ... tarihli ve ... sayılı İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Değerlendirme Kurulu kararının iptali ile işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince, Danıştay Beşinci Dairesinin 27/02/2017 tarih ve E:2016/28338, K:2017/5200 sayılı bozma kararına uyularak verilen ... tarih ve E:..., K:... kararıyla; Mahkemelerinin ara kararıyla davacının bulunduğu emniyet amirliği rütbesine terfi ettiği tarihin ve emniyet amirliği rütbesine terfi ettiği tarihten itibaren beş yıl içinde bir üst rütbeye terfi edip edemediğinin sorulduğu, gönderilen bilgi belgelerin incelenmesinden davacının bulunduğu emniyet amirliği rütbesine 30/12/2008 tarihinden geçerli olmak üzere terfi ettirildiği ve bu tarihten itibaren beş yıl bir üst rütbe olan 4. sınıf emniyet müdürü rütbesine terfi edemediğinin görüldüğü, bu durumda dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu ve temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ: ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince; Danıştay Başkanlık Kurulu'nun 18/12/2020 tarih ve 2020/62 sayılı "Danıştay Dava Daireleri Arasındaki İş Bölümü Kararı" uyarınca Dairemize devredilen dosya incelendi ve tekemmül ettiği anlaşıldığından, davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Ankara İl Emniyet Müdürlüğünde emniyet amiri olarak görev yapan davacının 2013 yılında toplanan Merkez Değerlendirme Kurulu kararı ile emniyet amiri rütbesine terfi ettirildiği, sonrasında yargı kararı gereği (A) grubu polis amiri statüsünde değerlendirilerek tarihin geriye çekilmesi sonucunda emniyet amiri rütbesindeki kıdeme esas tarihin 30/12/2008 olarak düzenlendiği, bir üst rütbe olan 4. sınıf emniyet müdürü rütbesinde kıdemine esas tarihin 30/12/2012 olarak belirlendiği, davacının (A) Grubu polis amiri sayılmasına ilişkin davanın 2013 yılı Yüksek Değerlendirme Kurulu toplantı tarihinden sonra sonuçlandığı, bu sebeple davacının rütbe terfi durumunun 30/12/2012 tarihinden geçerli olmak üzere 2014 yılı Yüksek Değerlendirme Kurulunda görüşüldüğü, anılan görüşme neticesinde davacı hakkında "terfi etmez" kararı verildiği, 2014 yılı Yüksek Değerlendirme Kurulu kararının iptali istemiyle açtığı davada ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile işlemin iptaline karar verildiği, kararın kesinleştiği, anılan iptal kararı gereğince 2016 yılında 2012,2013 ve 2014 yılları için değerlendirilmeye alınan davacı hakkında yeniden "terfi etmez" kararı verildiği, bu kararın iptali istemiyle açtığı davada işlemin iptaline karar verildiği, bu kararın da kesinleştiği, yine anılan iptal kararı gereğince bu kez 2018 yılında 2012, 2013 ve 2014 yılları için değerlendirilmeye alınan davacı hakkında yeniden "terfi etmez" kararı verildiği, kararının iptali istemiyle açtığı davada ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile işlemin iptaline karar verildiği ve yargı kararının uygulanması neticesinde, 2019 yılında 2012 yılı itibariyle emekli sıfatıyla 4. sınıf emniyet müdürlüğüne terfi ettirildiği, davacının 2015 yılı rütbe terfi sınavında başarısız olduğu, UYAP kayıtlarına göre başarısız sayılma işlemine karşı dava açmadığı, ... tarih ve ... sayılı Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Değerlendirme Kurulu kararı ile bulunduğu rütbeye terfi tarihinden itibaren beş yıl içinde bir üst rütbeye terfi edemediğinden resen emekliye sevkedildiği anlaşılmıştır.
Bunun üzerine anılan işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3201 sayılı Kanun'un 6638 sayılı Kanun ile değiştirilen 55. maddesinin birinci fıkrasında, polis amirlerinin rütbeleri sayılmış, ikinci fıkrasında polis amirlerinin rütbelerde ve meslek derecelerinde zorunlu en az bekleme süreleri gösterilmiş, üçüncü fıkrasında her amir rütbesinde bulunması gereken kadro sayısına esas alınacak oran azami olarak gösterilmiş, dördüncü fıkrasında bu rütbelere terfilerin yetkili kurullarda kıdem sırasına göre görüşüleceği ve maddede öngörülen sınav ve eğitim şartı saklı kalmak üzere liyakata göre yapılacağı belirtilmiş, beşinci fıkrasında kıdem sırasının tespitinde, bulunulan rütbeye terfi tarihinin esas alınacağı, aynı tarihte terfi edenlerden sicil notu yüksek, sicil notlarının eşitliği halinde ödül ve takdirnamesi fazla, ödül ve takdirnamelerin sayıca eşitliği halinde ise, sicil numarası daha küçük olanların diğerlerine göre kıdemli sayılacağı öngörülmüş, onbirinci fıkrasında rütbe terfiinin yetkili kurullarda görüşülebilmesi için gerekli koşullar hükme bağlanmıştır.
Aynı maddenin diğer fıkralarında da, rütbeler, bu rütbelere terfi esasları, terfi ve atama zamanı gibi hususlarda doğrudan Kanun hükümleriyle belirlen çerçeve dahilinde kalmak koşuluyla, liyakat koşullarını belirlemek, üst rütbedeki boş kadro sayısına göre terfileri önermek ya da ikinci meslek derecesindeki görev unvanlarına ataması yapılacak personeli değerlendirmek ve öneride bulunmak üzere Genel Müdürlük Merkez Değerlendirme ve Yüksek Değerlendirme Kurullarının oluşturulması öngörülmüştür.
Anılan maddenin ondokuzuncu fıkrasında ise; "Bulundukları rütbelere terfi ettikleri tarihten itibaren beş yıl içinde bir üst rütbeye terfi edemeyen Emniyet Amirleri ile Dördüncü, Üçüncü ve İkinci Sınıf Emniyet Müdürleri, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için gerekli şartları haiz olmaları kaydıyla, Yüksek Değerlendirme Kurulunun teklifi ve Bakan onayı ile emekliye sevk edilirler" hükmüne yer verilmiş, ve yirmibirinci fıkrasında ; ondokuzuncu fıkra hükümlerine göre emekliliğe sevk edilen emniyet amirlerine, emekliye sevk edildikleri tarihi takip eden ay başından itibaren, en yüksek devlet memuru aylığının %110'u oranında altmış yaşına kadar Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kadrosuzluk tazminatı ödeneceği hüküm altına alınmıştır.
3201 sayılı Kanun'un yukarıda aktarılan 55. maddesinde değişiklik yapan 6638 sayılı Kanun'un genel gerekçesinde, "Polis amirlerinin rütbe terfilerinde, tüm çağdaş ülkelerin aksine kıdeme dayalı bir sistem benimsenmiş, liyakat ikinci plana bırakılmıştır. Polis amirleri bulundukları rütbede zorunlu en az bekleme süresini tamamlamaları ve herhangi bir ceza almamaları halinde mesleki yeterliliklerine bakılmaksızın otomatik olarak bir üst rütbeye terfi etmeye başlamışlardır. Bu sistem, ihtiyaç duyulan amir rütbelerinde sayısal azlığa ve ihtiyaç duyulmayan rütbelerde ise aşırı yığılmalara neden olmuştur.
Yapılan düzenleme ile bozulan personel piramidinin görev ve hizmet gereklerine uygun hale getirilmesi amacıyla; her rütbede yer alacak amir sayısı/oranı belirlenmekte, her rütbe terfiinde yazılı ve sözlü sınav şartı getirilmekte ve terfi için öngörülen asgari şartlara sahip personel arasından en kıdemli olanın değil en liyakatli olanın terfi etmesi öngörülmektedir. Ayrıca ihtiyaçtan fazla sayıdaki Birinci, İkinci, Üçüncü, Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürlerine ve emniyet amirlerine belli bir miktar ek ödeme yapılmak suretiyle resen emeklilik sistemi getirilmektedir." değerlendirilmesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen Kanun hükümleri ile gerekçesi bir arada değerlendirildiğinde, Yasa'nın amacının, emniyet hizmetlerinin hizmet gereklerine uygun olarak yürütülebilmesi için her bir rütbede ihtiyaç duyulan emniyet amirlerinin azami kadro sayılarının belirlenmesi, bunun sonucunda ihtiyaç fazlası durumunda kalacak olan emniyet amirlerinin emekliye sevki ve azami sayıları Yasa ile belirlenen kadrolara atamalarda liyakat ilkesi çerçevesinde bir değerlendirmeye ve seçmeye imkan sağlanması olduğu anlaşılmaktadır.
Dava konusu işlemin dayanağı olan 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun yukarıda aktarılan 55. maddesinin 19. fıkrasında, ilgili personelin re'sen emekliye sevk edilebilmesi için, bulunulan rütbeye terfi edilen tarihten itibaren, bekleme süresi de dahil olmak üzere beş yıl içinde bir üst rütbeye terfi edememe koşulu getirildiğinden, söz konusu beş yıl içinde kalan yıllardaki rütbe terfi işlemleri ile re'sen emeklilik arasında bir sebep-sonuç ilişkisi bulunmakta olup, re'sen emekliye sevk edilen personelin en az zorunlu bekleme sürelerini doldurdukları tarih itibariyle terfi değerlendirmesine alınıp alınmadığı, terfi ettirilmediği yıllara ilişkin davasının bulunup bulunmadığı ve davaların sonucu önem arz etmektedir.
Davacının, 2012, 2013, 2014 yılları yönünden ayrı ayrı olacak şekilde 4. sınıf emniyet müdürü rütbesine terfi ettirilmemesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile; davacının liyakatli olmadığı yönündeki iddianın somut ve kabul edilebilir bir gerekçeye dayanmadığı, 2012, 2013, 2014 yılları yönünden ayrı ayrı olacak şekilde 4. sınıf emniyet müdürü rütbesine terfi ettirilmemesine ilişkin işlemde hukuka uygun bulunmadığı belirtilerek işlemin iptaline karar verilmiş, kesinleşen bu karar neticesinde davacı 2019 yılında 2012 yılı itibariyle 4. sınıf emniyet müdürlüğüne terfi ettirilmiştir.
Bu itibarla, davacının bulunduğu rütbeye terfi tarihinden itibaren beş yıl içinde bir üst rütbeye terfi edememe halinden söz edilemeyeceğinden davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.


KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan ...-TL yürütmeyi durdurma harcının davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 23/06/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.