MAHKEMESİ:İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ: ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, kıdem ve ihbar tazminatı ile bir kısım işçilik alacaklarının tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda yazılı gerekçeyle davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve davacı tarafça sebepleri bildirilmemiş olmasına göre davacının temyiz itirazı ile davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Taraflar arasında tazminata esas giydirilmiş ücret konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Somut uyuşmazlıkta, bilirkişi kök raporunda giydirilmiş ücret hesabında davacının 26 gün çalıştığı ve bir öğün yemek bedelinin 12,00 TL olduğu kabul edilmiştir. Davacı ile aynı işi yapan işçilerin Dairemiz incelemesinden geçen emsal dosyalardaki gibi yemek bedeli 6,00 TL esas alınmak ve fiilen çalışma süresinin de 15 gün olarak gözetilerek yemek ücreti belirlenmek suretiyle tazminata esas ücretin belirlenmesi dosya kapsamına daha uygun düşmektedir. Kararın bu yönüyle bozulması gerekmektedir.
3-Taraflar arasında davacının ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağının olup olmadığı bir diğer uyuşmazlık konusudur.Somut uyuşmazlıkta, bilirkişi kök raporunda davalı işyerinde pompacı olarak çalışan davacının tanık anlatımlarına göre tüm ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığı kabulüyle hesaplama yapılmıştır. Yargılama esnasında dinlenilen davacı tanıklarından ... ve ... anlatımlarında, dini ve ulusal bayramlarda 24 saat çalışma 24 saat dinlenme esasına göre çalışıldığını beyan etmişlerdir. Davacı ile aynı işi yapan ve 1 gün çalışma 1 gün dinlenme (24/24) esasına göre çalışan işçilerin Dairemiz incelemesinden geçen emsal dosyalarında denk gelen ulusal bayram ve genel tatil günlerinde de aynı şekilde çalıştığı kabulüyle hesaplama yapılmıştır. Davacı tanıklarının beyanlarının da aynı çalışma sistemine işaret ettiği görülmektedir. Bu nedenle, 1 gün çalışma 1 gün dinlenme (24/24) esasına göre davacının nöbeti denk gelen ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığı esas alınarak ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağı hesaplanması gerekir. Kararın bu yönüyle de bozulması gerekmiştir.
4-Davacının yıllık izin ücreti alacağı olup olmadığı konusunda da taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.4857 sayılı İş Kanununun 59. maddesinde, iş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır. Bu noktada ilişkinin sona erme şeklinin ve haklı olup olmadığının önemi bulunmamaktadır.Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü işverene aittir. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalıdır. Bu konuda ispat yükü üzerinde olan işveren, işçiye yemin teklif edebilir.Sözleşmenin feshi halinde kullanılmayan yıllık izin sürelerine ait ücret işçinin kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Böylece, iş sözleşmesinin feshinde kullanılmayan yıllık ücretli izin hakkı izin alacağına dönüşür. Bu nedenle zamanaşımı da, iş sözleşmesinin feshinden itibaren işlemeye başlar.Yıllık izin hakkı anayasal temeli olan bir dinlenme hakkı olup, işçinin iş sözleşmesinin devamı sırasında ücrete dönüşmez ve bu haktan vazgeçilemez. İşçinin iş sözleşmesinin devamı süresinde kullanmadığı yıllık izinlere ait ücreti istemesi mümkün değildir. Bu nedenle, işçinin iş sözleşmesinin devamı sırasında izin hakkının bulunduğunun tespitini istemesinde hukuki menfaati vardır.
Somut uyuşmazlıkta, hükme esas alınan bilirkişi raporunda davalı işyerinde 12 yılı aşkın çalışması olduğu tespit edilen davacının tüm çalışma süresi boyunca hak ettiği yıllık ücretli izin süresinin 206 gün olduğu belirlenmiş ve davacının hiç izin kullanmadığı kabul edilerek karar verilmiştir. Davacının uzun yıllar (12 yıl boyunca) yıllık ücretli izin kullanmadan çalışması hayatın olağan akışına aykırı olduğundan, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 31. maddesi uyarınca hakimin davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde; Mahkemece, davacı asil çağrılarak çalışma süresi boyunca yıllık izin kullanıp kullanmadığı konusundaki beyanının alınmasından sonra sonucuna ve tüm dosya kapsamına göre değerlendirme yapılarak bir karar verilmelidir.SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 03.04.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.