15. Hukuk Dairesi 2016/5333 E. , 2017/1908 K.
"İçtihat Metni"
Davacı ... ... İnş. San. Tic. ve Ltd. Şti. ile davalı ... arasındaki davadan dolayı ... .... Asliye Hukuk Hakimliğince verilen 28.04.2015 gün ve 2012/335-2015/159 sayılı hükmü bozan Dairemizin 27.06.2016 gün ve 2015/4159-2016/3704 sayılı ilâmı aleyhinde davacı vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak talebine ilişkin olup mahkemece davanın kabulüne dair verilen kararın davalı tarafından temyizi üzerine Dairemizce verilen 27.06.2016 tarihli 2015/4159 Esas 2016/3704 Karar sayılı bozma ilâmına karşı davacı tarafından karar düzeltme talebinde bulunulmuştur.
Davacı davasında, ........2008 tarihli sözleşme ile "... ili Yapraklı ilçesi iş merkezi yapımı inşaatı" işini 225.000,00 TL bedelle üstlendiğini, sözleşmede işin 250 gün içinde yapılması, bedelin %..."luk kısmının 2008"de, %90"nın 2009 yılı içinde ödenmesinin kararlaştırıldığını, ........2008"de inşaata başlandığını davalı tarafından 24.04.2009 tarihinde gönderilen yazı ile 2009 yılı içinde 50.000,00 TL ödeneceğinin bildirildiğini, sözleşmeye uyulmaması sebebiyle işi durdurmak zorunda kaldığını, ödenek tahsis edildiği bildirilen 09.09.2009 tarihli yazıdan 06.....2012 tarihinde haberdar olduğunu, ödenek yokluğundan işin kararlaştırılan sürede tamamlanamadığını, davalının ........2009 tarihli .../505 sayılı yazı ile sözleşmeyi haksız olarak feshettiğini belirterek nakde çevrilen teminat mektubu bedeli ....500,00 TL"nin paraya çevrildiği 30.04.2010 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınmasına, ayrıca sözleşmenin ifa edilmemesi sebebiyle yoksun kalınan kâr karşılığı şimdilik ....000,00 TL ile feshe kadar yapılan işler ve yapılan harcamalara karşılık şimdilik ....500,00 TL"nin ve sözleşmenin haksız feshi sebebiyle uğranılan itibar kaybına karşılık ....000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle davalıdan alınmasına karar verilmesini talep etmiş, yargılama sırasında talebini ıslah ederek ... nolu hakediş sonrası yapılan işler bedeli olarak talep edilen ....500,00 TL"yi ....746,95 TL"ye, yoksun kalınan kâr bedeli olarak talep edilen ....000,00 TL"yi ....374,03 TL"ye çıkartmıştır.
Davalı savunmasında davacının sözleşmenin feshine kusurlu hareketleriyle sebebiyet verdiğini, 2008 yılında tahsis edilen ödeneğinin %..."na tekabül eden ....043,00 TL"nin ancak ....05.2009 tarihinde kullanabildiğini, 24.04.2009 tarihinde verilen 50.000,00 TL ödeneği kullanamadığını, ....07.2009 tarihine kadar işin %..."sini yapabildiğini, 09.09.2009 tarihli yazı ile tüm ödeneklerin serbest bırakıldığının bildirilmesine rağmen iş yapılmadığını, ........2009 tarihli ihtarname ile işin bitirilmesi için 02.....2009 tarihine kadar süre verildiğini yine
yapılmaması sebebiyle ... Sulh Hukuk Mahkemesi"nden 2009/94 Esas sayılı dosyada inşaat seviyesinin tespit ettirildiğini, daha sonra davacının işi bırakıp kaybolduğunu, bundan sonra sözleşmenin feshedildiğini, davacının kendi kusuruyla sözleşmenin feshine sebebiyet verdiğinden davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece davalı idarenin ihale sözleşme şartlarını değiştirerek ödeneği kıstığı, bu suretle sözleşmenin feshine kusurlu hareketi ile sebebiyet vermiş olduğundan, Türk Borçlar Kanunu"nun 470 ve devam maddeleri gereğince irad kaydedilen ....500,00 TL tutarındaki teminat mektubunun paraya çevrildiği 30.04.2010 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınıp davacıya ödenmesine, ... numaralı hakediş sebebiyle ödenmeyen ....746,95 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte davalıdan alınıp davacıya ödenmesine, kişilik hakları ihlal edilmediğinden manevi tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
Yargılama sırasında mahkemece alınan 03.07.2014 tarihli bilirkişi raporunda davacı yüklenicinin verilen süre uzatımlarına rağmen işi tamamlamadığı, fesih tarihinde ek sürede bitirilemeyeceğinin anlaşıldığı, haciz ve icra takipleriyle karşılaşmış olması hususununda değerlendirildiğinde davalı idarenin feshinin haklı olduğu açıklanmış, ....03.2015 tarihli ikinci bilirkişi heyeti raporunda ise davacıya 2009 yılında ödenek yetersizliği nedeniyle verilmiş olan sürenin 203 gün verilmesi gerekirken 95 gün verildiği sonuçta 108 gün eksik süre verildiği, fesih tarihi itibarıyla verilen sürenin dolmamış olduğu, davalı iş sahibinin gönderdiği fesih ihtarının sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 48. maddesi ile sözleşmenin 26. maddesine uygun olmadığı, davacı aleyhine yapılmış bulunan icra takiplerinin işin yapımına engel olduğu yönünde delil olmadığı sonuçta süre dolmadan yapılmış fesih işleminin haklı olmadığı takdirin mahkemeye ait olduğu açıklanmıştır.
Taraflar arasında ........2008 tarihinde sözleşme düzenlendiği, bu sözleşmede imalât bedelinin 225.000,00 TL + KDV olarak kararlaştırılıp sürenin 250 gün olarak belirlendiği hususları ihtilâfsızdır. İhtilâf işin tamamlanmamasında davacının kusuru olup olmadığı, davalının fesihte haklı olup olmadığı konularındadır. Dosya kapsamından işin devamı sırasında ödenek yetersizliği nedeniyle işin idare tarafından önce yavaşlatıldığı daha sonra süre uzatımı verilerek işin devamının istenildiği anlaşılmaktadır. Yüklenicinin verilen süre uzatımlarına göre işe devamı zorunludur. Ancak aşamalı olarak yapılması planlanan ödemelerin yapılmaması halinde yüklenicinin işe devam etmesinin beklenmesi hayatın olağan akışına aykırıdır. Somut olayda davalı idare tarafından gönderilen 24.04.2009 tarihli 4319 sayılı yazı ile 2009 yılında kullanılacak toplam ödeneğin 50.000,00 olarak revize edilip işin yavaşlatılması istenmiş ardından ödenek arttırılmış buna ilişkin 09.09.2009 tarihli 9602 sayılı yazının yükleniciye bildirilmesi gerekirken dosya kapsamından bu şekilde bildirimin yapılmadığı, davacı yüklenicinin ........2009 tarihli ....452 sayılı ihtarname ile durumdan haberdar olduğu, bu ihtarın da ........2009 tarihinde kendisine tebliğ edildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda ödenek kısıtlaması nedeniyle işe devam edemeyen davacıya verilen süre uzatımının hangi tarihte başlatılmasının gerektiğinin ve verilen sürenin yeterli olup olmadığının tartışılması gerekmektedir. Mahkemece iki kez bilirkişi incelemesi yapılmış ise de raporlar birbiri ile çelişkilidir.
Bu durumda yapılması gereken iş HMK"nın 281/.... maddesi uyarınca gerçeğin ortaya çıkması için yeniden oluşturulacak konusunda uzman bilirkişi kurulundan, davacıya ödenek kısıtlamasının kaldırıldığının bildirildiği ........2009 tarihinden itibaren ne kadar süre uzatımının verilmesinin gerektiği, sözleşme hükümlerine göre çalışılmayan gün olmadığı açıkça kararlaştırıldığından verilmesi gereken sürenin tespiti ile buna göre teslimi gereken tarih saptanarak feshin haklı olup olmadığı ve buna bağlı olarak davacının istemekte haklı olduğu alacak miktarı konusunda önceki raporlar arasındaki çelişki de giderilip denetime elverişli rapor alınması ve bunun değerlendirilip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru olmamıştır. Mahkeme kararının bu gerekçe ile bozulması gerekirken açıklanan bu hususların davacının karar düzeltme talebinin kabulü ile Dairemizin 27.06.2016 tarihli 2015/4159 Esas 2016/3704 Karar sayılı bozma ilâmının kaldırılarak kararın değişik bu gerekçe ile bozulmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacının karar düzeltme talebinin kabulü ile Dairemizin 27.06.2016 tarihli 2015/4159 Esas 2016/3704 Karar sayılı bozma ilâmının kaldırılarak kararın değişik bu gerekçe ile BOZULMASINA, ödediği karar düzeltme peşin harcının istek halinde karar düzeltme isteyen davacıya geri verilmesine, 04.05.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.