işleyen bir kişiye araştırma - yakalanma - tutuklanma veya hükmün infazından kurtulması için imkan sağlayan kimse - altı aydan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır - Yargıtay 8. Ceza Dairesi 2019/10308 Esas 2019/7733 Karar Sayılı İlamı

MERCİİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Daireleri Başkanlar Kurulu

Gereği görüşülüp düşünüldü:
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 28.03.2019 tarih ve UG-2019/25385 sayılı yazısı ile Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Ceza Dairesi ile Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi arasındaki karar uyuşmazlığının giderilmesi talep edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü.
Uyuşmazlık konusuna ilişkin yasal düzenlemeler;
5237 sayılı TCK"nın 270. maddesine göre;
Yetkili makamlara, gerçeğe aykırı olarak, suçu işlediğini veya suça katıldığını, bildiren kimseye iki yıla kadar hapis cezası verilir. Bu suçun üstsoy, altsoy, eş veya kardeşi cezadan kurtarmak amacıyla işlenmesi halinde; verilecek cezanın dörtte üçü indirilebileceği gibi tamamen de kaldırılabilir."
5237 sayılı TCK"nın 283. maddesine göre ise;
"(1) Suç işleyen bir kişiye araştırma, yakalanma, tutuklanma veya hükmün infazından kurtulması için imkan sağlayan kimse, altı aydan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Bu suçun kamu görevlisi tarafından göreviyle bağlantılı olarak işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(3) Bu suçun üstsoy, altsoy, eş, kardeş veya diğer suç ortağı tarafından işlenmesi halinde, cezaya hükmolunmaz." hükümlerini içermektedir.
Yasal düzenlemeler karşısında;
Suç üstlenme suçu, yetkili makamlara gerçeğe aykırı olarak bir suçun kendisi tarafından işlendiği ya da iştirak edildiğinin beyan edilmesiyle oluşur. Bu şekliyle sırf hareket suçu niteliğindedir. Üstlenilen suç işlenmiş bir suç olabileceği gibi, işlenmemiş bir suç da olabilir. Ancak suç üstlenildiğinde asıl fail hakkında bir soruşturma veya kovuşturma başlatılmamış olmalıdır. Üstlenilen eylemin suç olması ve üstlenen kişi hakkında da bu suçtan soruşturmaya başlanması gerekir.
Suçluyu kayırma suçunun oluşması için ise failin, daha önce işlenen bir suçun şüphelesi, sanığı ya da hükümlüsü olan bir kişinin hakkındaki araştırma, yakalama, tutuklanma veya hükmün infazından kurtulmasını sağlamak için imkan sağlaması gerekmektedir. Suç üstlenmeden farklı olarak daha önce işlenen suçu kendi üzerine alarak araştırma ya da soruşturmanın kendine yönelmesi söz konusu olmamaktadır.
Görüldüğü gibi her iki suçun ortak tarafı gerçek fail hakkında bir araştırma, soruşturma ya da kovuşturma yapılmasını engellemektir. Farkı ise suç üstlenme fiilinde, üstlenen fail üstlendiği suç nedeniyle soruşturma veya kovuşturmaya maruz kaldığı halde, suçluyu kayırma fiilinde kayıran fail, kayırdığı kişinin suçunu üzerine almamakta eylemi üstlenmesi sebebiyle kendi hakkında herhangi bir suçtan soruşturma veya kovuşturma söz konusu olmamaktadır.
Buna göre Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi kararına konu somut olay incelendiğinde; araç sürücüsü ...’ın alkollü bir şekilde aracın direksiyon hakimiyetini kaybederek kaza yaptığı ve kendisi hakkında trafik güvenliğini tehlikeye sokmak suçu ile ilgili olarak işlem yapılmaması için alkollü olan şahsın yerine geçip aracı kendisinin kullandığını söyleyen sanık hakkında alkolsüz olması nedeniyle araç sürücüsünden üstleneceği bir suç olmaması sebebiyle 5237 sayılı TCK’nın 283. maddesinde düzenlenen suçluyu kayırma suçunu oluşturduğu,
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Ceza Dairesi kararına konu somut olay incelendiğinde ise; araç sürücüsü ..."in alkollü olarak trafikte seyir halindeyken yolun kenarında park halinde bulunan katılanın aracına çarparak katılanın yaralanmasına sebep olduğu olayla ilgili olarak; aracı kendisinin kullandığını söylediğinden alkolsüz olması sebebiyle trafik güvenliğini tehlikeye sokmak suçundan herhangi bir soruşturma veya kovuşturmaya maruz kalmayacak ise de; araç sürücüsü olduğunu belirtmesi nedeniyle taksirle yaralama suçundan soruşturma veya kovuşturmaya maruz kalacağından, eyleminin 5237 sayılı TCK"nın 270. maddesinde düzenlenen suç üstlenme suçunu oluşturacağı anlaşılmaktadır,
Açıklanan nedenlerle; Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Ceza Dairesinin ve Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesinin kararları usul ve yasaya uygun olup kararlar arasında uyuşmazlık bulunmadığından uyuşmazlık giderilmesine yer olmadığına. 28.05.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.