Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/1533 Esas 2021/1281 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1533
Karar No : 2021/1281

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onüçüncü Dairesinin 28/11/2019 tarih ve E:2019/707, K:2019/3930 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Otogaz bayiliği faaliyetinde bulunduğundan bahisle, 5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 16. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendi uyarınca 219.600,00 TL idarî para cezası verilmesine ilişkin Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun (Kurul) … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onüçüncü Dairesinin 28/11/2019 tarih ve E:2019/707, K:2019/3930 sayılı kararıyla;
Dairelerinin 05/11/2013 tarih ve E:2009/4018, K:2013/2774 sayılı dava konusu işlemin iptaline ilişkin kararının davacı tarafından temyiz edildiği, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 22/03/2017 tarih ve E:2014/2922, K:2017/1325 sayılı kararıyla;
"5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 1. maddesinin 1. fıkrasında, Kanun'un amacının, yurt içi ve yurt dışı kaynaklardan temin olunan sıvılaştırılmış petrol gazlarının güvenli ve ekonomik olarak rekabet ortamı içerisinde kullanıcılara sunumuna ilişkin piyasa faaliyetlerinin şeffaf, eşitlikçi ve istikrarlı biçimde sürdürülmesi için gerekli düzenleme, yönlendirme, gözetim ve denetim faaliyetlerinin yapılmasının sağlamak olduğu; 2. maddesinin 1. fıkrasının (h) bendinde, lisansın, bu Kanuna göre gerçek ve tüzel kişilere (tüplü LPG bayileri hariç) piyasada faaliyet gösterebilmeleri için Kurul tarafından izin verildiğini gösteren belgeyi; (m) bendinde, dağıtımın, LPG' nin tüplü ve otogaz olarak kullanıcılara ve bayilere; dökme olarak kullanıcılara satış ve ikmal faaliyetlerinin bütününü; (ö) bendinde, otogaz istasyonunun, dağıtıcı veya bunlarla tek elden satış sözleşmesi yapmış bayilerce ilgili mevzuata uygun (teknik, kalite ve güvenlik) olarak kurulup, dağıtıcının tescilli markası ve amblemi altında faaliyette bulunan ve esas itibarıyla motorlu araçların otogaz LPG, madeni yağ, temizlik ve ihtiyari olarak bakım ile kullanıcıların, tüplü LPG hariç, diğer asgari ihtiyaçlarını karşılayacak imkânları sunan akaryakıt istasyonu içinde veya müstakil olarak hizmet veren tesisleri ifade edeceğinin belirtildiği;
Kanunun "Lisansların tâbi olacağı usul ve esaslar" başlığını taşıyan, 3. maddesinin birinci fıkrasında, LPG'nin dağıtımı, taşıması ve otogaz bayilik faaliyetlerinin yapılması (tüplü LPG bayiliği hariç), depolanması, LPG tüpünün imalâtı, dolumu, muayenesi, tamiri ve bakımı ile bu amaçla tesis kurulması ve işletilmesi için lisans alınmasının zorunlu olduğu; "Otogaz bayileri" konusunu düzenleyen 7. maddesinin birinci fıkrasında, otogaz bayilerinin, dağıtıcıları ile yapacakları tek elden satış sözleşmesine göre bayilik faaliyetlerini yürütecekleri; altıncı fıkrasında ise, bayiler ve dağıtıcıların, lisanslarına göre kurdukları akaryakıt istasyonlarını Kuruma bildirerek işletmeye başlayacaklarının belirtildiği;
Kanunun 12. maddesinin dördüncü fıkrasında; Kurumun piyasa faaliyetlerini kendi personeli veya kamu kurum ve kuruluşları ile özel denetim kuruluşlarından hizmet alımı yoluyla denetime tabi tutacağı; lisans başvurusunu yapmış ancak işlemlerini tamamlayamamış olanların faaliyetlerinin devamı için üç aya kadar ek süre verilebileceğini düzenleyen Kanun'un geçici 2. maddesinin Kuruma verdiği yetki uyarınca, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun 09/03/2006 tarih ve 683/141 sayılı kararı ile lisans başvurusunu yapmış, ancak işlemlerini tamamlayamamış olanlara faaliyette bulunmaları için 13/06/2006 tarihine kadar ek süre tanındığı, bu tarihten sonra hiçbir LPG otogaz istasyonunun LPG piyasasında faaliyette bulunamayacağına karar verildiği;
5307 sayılı Kanunun maddi olay tarihinde yürürlükte bulunan 16. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin 1 numaralı alt bendinde, 5, 6 ve 7. madde hükümlerinin ihlâlinin birinci derece kusur sayılarak, sorumluları hakkında idari para cezası uygulanacağının kurala bağlandığı;
LPG piyasasındaki 5307 sayılı Kanun ile yürürlüğe giren yeni hukuksal durum açısından geçiş dönemi hükümlerini düzenleyen geçici 2. maddesinin birinci fıkrasında, bu Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihte fiilen, bu Kanun uyarınca lisans alınması gereken faaliyetleri yürüten kişilerin, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra bir yıl içinde durumlarını bu Kanuna uygun hale getirerek, Kurum tarafından istenecek bilgi ve belgelerle Kuruma başvurmak zorunda oldukları; başvurusunu yapmış, ancak işlemleri tamamlayamayan kişilerin faaliyetlerinin devamı için üç ayı aşmamak üzere ek süre verilmesinde Kurum'un yetkili olduğu; ancak bu Kanun'un yürürlüğe girmeden önce, kurulduğu dönemdeki mevzuata göre gayrisıhhî müessese, iş yeri açma ve çalışma ruhsatlı olarak faaliyetlerini sürdüren otogaz istasyonlarının, bu Kanun gereği belirlenen güvenlik önlemlerine uymak kaydıyla faaliyetlerine devam edecekleri; fiilen faaliyette bulunanlar açısından Kanunda öngörülen süre içerisinde başvuru yapmayan veya süresinde başvurusu yapmış, ancak süresinde durumunu bu Kanuna uygun hale getirmeyenlerin durumunu düzenleyen ikinci fıkrasında ise, bu durumda olanların faaliyetlerinin sürenin bitim tarihinde durdurulacağı kuralına yer verildiği;
Bu kuralların birlikte değerlendirilmesinden; LPG piyasasında faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişiler açısından Kanun'un yürürlüğe girdiği 13/03/2005 tarihi itibariyle fiilen lisans alınması gereken bir faaliyeti yürüten kişiler tarafından, bir yıl içinde (13/03/2006 tarihine kadar), Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca lisans için istenecek bilgi ve belgeler ile Kuruma başvurmaları gerektiği, bu süre içerisinde başvurusunu yaptığı halde işlemleri tamamlanamayan kişilerin faaliyetlerini 13/06/2006' tarihine kadar sürdürebilmelerine Kurul kararıyla olanak tanındığı, dolayısıyla bu kapsamda, lisans alınmaksızın faaliyette bulunabilmenin son gününün 13/06/2006 tarihi olduğu, Kanun'un yürürlüğe girdiği 13/03/2005 tarihinden önce gayrisıhhî müessese, iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alarak faaliyetlerini sürdüren otogaz istasyonlarının ise, Kanun gereği belirlenen güvenlik önlemlerine uymak kaydıyla faaliyetlerine devam edeceklerinin kurala bağlandığı, bu durumda olanlar için lisans alınmadan faaliyet gösterilebilmesi için Kanun'da bir süre öngörülmediği, ancak bu Kanun gereğince belirlenen güvenlik kurallarına uyulmadığının idare tarafından tespit edilmesi halinde faaliyetin durdurulabileceğinin anlaşıldığı;
5522 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun'un 1. maddesi ile 5307 sayılı Kanunun Geçici 2. maddesinin birinci fıkrasının son cümlesi, “Ancak bu Kanun yürürlüğe girmeden önce kurulduğu dönemdeki mevzuata göre gayrisıhhî müessese veya iş yeri açma ve çalışma ruhsatlı olarak bu Kanun gereği güvenlik ve lisans gereklerini yerine getirerek faaliyetlerini sürdüren otogaz istasyonları, lisans almak şartıyla faaliyetlerine devam ederler. Bu Kanun gereği güvenlik ve lisans gereklerine uyduğu TSE tarafınca belirlendiği halde, imar plânlarının henüz yapılamamasından dolayı iş yeri açma ve çalışma ruhsatlandırma işlemleri sonuçlandırılamıyorsa, imar plânlarının tamamlanması ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alabileceklere 31/12/2007 tarihine kadar geçici faaliyet lisansı verilir. Diğerleri faaliyetten men edilir." şekilde değiştirildiği;
Anılan kural gereğince, 5307 sayılı Kanun'un yürürlüğe girdiği 13/03/2005 tarihi itibarıyla gayri sıhhî müessese veya iş yeri açma ve çalışma ruhsatlı olarak 5307 sayılı Kanun gereği güvenlik ve lisans gereklerini yerine getirerek faaliyetlerini sürdüren otogaz istasyonlarının, lisans almak şartıyla faaliyetlerine devam edebilecekleri, dolayısıyla 5522 sayılı Kanun'un Resmi Gazete'de yayımlandığı ve yürürlüğe girdiği 24/06/2006 tarihinden sonra lisanssız olarak faaliyetin sürdürülmesine olanak bulunmadığı;
Dosyanın incelenmesinden, LPG otogaz ticaretiyle uğraşan davacıya ait işyerinde 29/02/2008 tarihinde yapılan denetimde; davacının 13/06/2006 tarihi itibariyle LPG otogaz bayilik lisansının sona erdiği, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun … tarih ve … sayılı kararıyla davacıya yeniden bayilik lisansı verildiği, anılan tarihler arasında lisanssız faaliyette bulunduğundan bahisle dava konusu işlemin tesis edildiği;
Uyuşmazlık konusu olayda; davacıya ait işyerinde 09/08/2006 tarihinde denetim yapıldığı; yapılan denetimde, 12/06/2006 tarihinden sonra LPG satışı yapılmadığının tespit edildiği; işletmenin LPG otogaz bayilik lisansı bulunmadığından mühürlendiği anlaşılmış olup; dosyada yer alan Z raporlarının incelenmesinden, LPG adı altında satış yapıldığı görülmekte ise de, anılan tarihte davacıya ait işyeri mühürlenmiş olduğundan, söz konusu satışın sehven akaryakıt satışı olarak gösterildiği sonucuna ulaşıldığı'' gerekçesiyle, Dairelerinin anılan kararının bozulmasına karar verildiği belirtilerek;
Danıştay dava dairelerince ilk derece mahkemesi olarak verilen kararların Danıştay İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurullarınca bozulması hâlinde Danıştay dava dairelerine ısrar imkânı tanınmadığından, bozma kararına uyularak Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu kararında belirtilen gerekçelerle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, 5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 3. maddesi uyarınca, "otogaz bayilik" adı altında yürütülecek olan piyasa faaliyeti için lisans alınmasının zorunlu olduğu, olayda, Kanun'un 12. maddesinin verdiği yetki çerçevesinde yapılan denetimlerde davacının lisanssız piyasa faaliyetinde bulunduğunun tespit edildiği, bu tespite dayanılarak verilen idarî para cezasında mevzuata aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'ÜN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkün olduğu belirtilmiş; dördüncü fıkrasında, "Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50. madde hükümleri kıyasen uygulanır." denilmiş; 50. maddesinin dördüncü fıkrasında ise, Danıştayın bozma kararına uyulduğu takdirde, bu kararın temyiz incelemesinin, bozma kararına uygunlukla sınırlı olarak yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Danıştay Onüçüncü Dairesinin temyize konu kararı; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 22/03/2017 tarih ve E:2014/2922, K:2017/1325 sayılı bozma kararında belirtilen gerekçeler göz önüne alınarak verilmiş bir karar olduğundan, usul ve hukuka uygun bulunmakta ve bozulmasını gerektirecek bir hukuka aykırılık taşımamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Onüçüncü Dairesinin temyize konu 28/11/2019 tarih ve E:2019/707, K:2019/3930 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23/06/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.