MAHKEMESİ: ..... Bölge Adliye Mahkemesi 37. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca duruşmalı olarak incelenmesi davacı ... vekili tarafından istenilmekle, tayin olunan 10/12/2019 günü için yapılan tebligat üzerine, temyiz eden davacı ... vekili ...ve davalı Hazine vekili ....geldiler, başka gelen olmadı, açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, gelenlerin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı. Daha sonra dosya içindeki tüm belgeler incelenip, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin .... parselin maliki iken ....ayılı dosyasında verilen karar ile eylemli orman olduğu gerekçesiyle tapusu iptal edilerek Hazine adına tesciline karar verildiği, .....Mahkemesinin 2005/352 Esas sayılı dosyasında verilen kararın kesinleştiğini, müvekkilinin oluşan zararından Devletin kusursuz sorumlu olduğunu ileri sürerek şimdilik 10.000,00 TL"nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davacı vekili 28/12/2016 tarihli harçlandırılmış ıslah dilekçesiyle talebini 163.504,63 TL"ye yükselterek, tapu iptal kararının kesinleştiği tarihten itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde davanın zamanaşımından ve esastan reddini savunmuştur. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne:10.000 TL"nin tapu iptal kararının kesinleşme tarihinden, 153.504,63 TL"nin ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiş, tarafların istinaf başvuru üzerine ..... Hukuk Dairesinin 05/04/2017 gün ve 2017/614 E. - 2017/613 K. sayılı kararıyla; "...Dava konusu taşınmazın niteliğinin ve değerinin tapu iptal tarihi 2007 yılı itibariyle yöntemine uygun şekilde belirlenmesi gerektiği..." gerekçesiyle HMK"nın 353/1-a maddesi gereği ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için dosyanın mahkemesine iadesine karar verilmiştir.
Dosya kendisine gelen ilk derece mahkemesince yeniden yapılan yargılama neticesinde; Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile 10.000,00 TL"nin tapu iptali ve tescil davasının karar kesinleşme tarihi olan 04/04/2007 tarihinden itibaren, 151.952,73 TL"nin ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş, hükmün taraflarca istinaf edilmesi üzerine 24/04/2019 gün ve 2018/2773 E. - 2019/1184 K. sayılı kararıyla Bölge Adliye Mahkemesi 37. Hukuk Dairesince davalı Hazine vekilinin istinaf itirazlarının reddine,
Davacı vekilinin istinaf itirazlarının kısmen kabul kısmen reddine,
.... kararının HMK"nın 353/1-b.2 maddesi uyarına kaldırılmasına,
Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile 161.952,73 TL"nin tapu iptali ve tescil davasının karar kesinleşme tarihi olan 04/04/2007 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Dava tapu kaydının mahkeme kararıyla iptal edilmesi nedeniyle TMK"nın 1007. maddesine dayalı tazminat istemine ilişkindir.
Dosya kapsamından, .... yılında tapulama komisyonu kararı ile 10.900 m² yüzölçümü ve koruluk vasfıyla ....adına tapu kaydı uygulanarak tescil edildiği, tapu kaydına 1991 tarihinde "orman sınırları içindedir" şerhi yazıldığı, intikal yoluyla 1997 tarihinde davacıya geçen taşınmazın yenileme kadastrosu ile 2003 yılında 105 ada 21 sayılı parsel olarak 11.085 m² yüzölçümü ile davacı adına tescil edildiği, Orman Yönetimi tarafından tapu maliki ..."e açılan tapu iptal davası sonucu..... 2005/352 E. - 2007/72 K. sayılı 04/04/2007 tarihinde kesinleşen kararıyla taşınmazın tamamının tapusunun iptal edilerek orman olarak tesciline karar verildiği ve eldeki davanın 02/06/2015 tarihinde açıldığı anlaşılmıştır.
4721 sayılı Türk Medenî Kanununun 1007. maddesi gereğince, tapu sicilinin yanlış tutulması nedeniyle zarara uğrayan kişinin bütün zararlarından Devlet sorumludur. Tapu kaydının iptali nedeniyle, tapu sahibinin oluşan gerçek zararı neyse, tazminatın miktarı da o kadar olmalıdır. Gerçek zarar; tapu kaydının iptali nedeniyle, tapu malikinin mal varlığında meydana gelen azalmadır. Tazminat miktarı, zarar verici eylem gerçekleşmemiş olsaydı, zarar görenin mal varlığı ne durumda olacak idiyse, aynı durumun tesis edilebileceği miktarda olmalıdır (Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 05.03.2003 gün ve 2003/19-152 E. - 2003/125 K.; 29.09.2010 gün ve 2010/14-386 E. - 2010/427 K.; 15.12.2010 gün ve 2010/13-618 E. - 2010/668 K. sayılı kararı). Zarara uğrayan kişinin gerçek zararı ise, tazminat miktarının belirlenmesinde esas alınacak değerlendirme tarihine göre belirlenecek olup, bu tarih ise zararın meydana geldiği tarihtir.
4721 sayılı TMK’nın 705/2. maddesi uyarınca tapu iptali ve tescil istekli davaların kesinleştiği tarih itibariyle mülkiyet hakkı sona ereceğinden bu tarih itibariyle tapusu iptal edilen gerçek ve tüzel kişilerin zararı oluşacaktır. Dolayısyla mülkiyetin kaybedildiği tarih itibariyle taşınmazların değerlerinin tespit edilmesi gerekmektedir.
Zararın meydana geldiği tarihe göre de tapusu iptal edilen gayrimenkulün niteliği ve değeri belirlenmelidir. Değerlendirme tarihi itibariyle taşınmazın niteliği arazi ise, net gelir metodu yöntemi ile arsa vasfında ise değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması suretiyle gerçek değer belirlenmelidir.
Somut olaya gelince ormanlar özel mülkiyete konu olamayacak ise de genel arazi kadastrosu sırasında taşınmaz hakkında kadastro tespit tutanağı düzenlenerek tapu kütüğünün gerçek kişi adına oluşturulduğu, daha sonra intikal yoluyla davacıya geçtiği, bu şekilde tapu sicili hatalı olarak tutulduğundan, TMK"nın 1007. maddesi kapsamında Devletin kusursuz sorumluluğunun bulunduğu ve davacının gerçek zararlarının karşılanması gerektiği kuşkusuzdur.
Bu nedenle; mahkemece, davacının oluşan zararının Hazine tarafından karşılanması gerektiği yönündeki kabulünde ve arazi niteliğinde olan taşınmaza net gelir metodu ile tapunun iptaline ilişkin mahkeme kararının kesinleştiği tarihe göre değer biçilmeye çalışılmasında yöntem olarak bir isabetsizlik bulunmadığından taraf vekillerinin bu yönlerdeki temyiz itirazları yerinde değildir.
Ancak, Dairemizce ..... intikal eden dosyalarda kapitalizasyon faiz oranı % 4 kabul edilmektedir. Mahkemece çevre parsellere ilişkin emsal kararları araştırılmaması, kapitalizasyon faiz oranını % 5 kabul eden ve yine dava konusu taşınmazın konumu ve bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özellikleri dikkate alınarak, tespit edilen metrekare birim fiyatına ilave edilecek objektif değer artırıcı unsurun % 30"dan yüksek olması gerektiği halde, düşük objektif değer artış oranı kabul eden bilirkişi raporuna hüküm kurulmuş olması ve 2007 yılı esas ilçe tarım müdürlüğü verilerinin getirtilerek bilirkişi raporunun denetlenmesi gerekirken il tarım verilerinin getirtilmesi ile yetinilmesi doğru görülmemiştir.
Hal böyle olunca; çekişmeli taşınmaz arazi niteliğinde olduğundan çevrede yetiştirilen ürünlerin münavebesi, dekar başına ortalama verim, toptan satış fiyatı ve üretim maliyeti resmi verileri (2007 yılına ait) ilçe tarım müdürlüğünden getirtildikten sonra bilirkişilerden yeniden çekişmeli taşınmazın sulu-kuru olup olmadığı, yerleşim alanına uzaklığı, iklim şartları, toprak ve topoğrafik yapısı ve bölgesindeki konumu ve objektif değer artışı sağlayacak tüm özelliklerinin de araştırılarak elde edilen verilere uygun biçimde değerlendirme yapılıp net gelir yöntemiyle değerlendirme tarihi olan tapu iptali ve tescil davasının kesinleştiği tarihteki gerçek değerinin hesaplattırılması, taşınmazın varsa mütemmim cüzleri, muhdesat ve sökülemeyen teferruatlarının değerleri bayındırlık birim fiyatları ve yıpranma oranları gözetilerek değerlendirme tarihine göre tespit ettirilmesi, bu şekilde tapusu iptal edilen taşınmazın zemin değeri, var ise üzerindeki mütemmim cüz, muhdesat ve sökülemeyen teferruatlarının değerleri esas alınarak davacının zararının saptanması ve oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucu yetersiz bilirkişi raporuna dayalı verilen karar usûl ve kanuna aykırıdır.
SONUÇ: Yukarda açıklanan gerekçelerle; davacının ve davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, Yargıtaydaki duruşma tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari ücret Tarifesi uyarınca takdir edilen 2.037,00.-TL duruşma vekâlet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 6100 sayılı HMK"nın 373. madde hükümleri gözetilerek dosyanın Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesine, karardan bir örneğin ise ilk derece mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde iadesine 10.12.2019 günü oy birliğiyle karar verildi.