Danıştay 8. Daire 2017/4408 Esas 2021/3341 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/4408
Karar No : 2021/3341

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Üniversitesi Rektörlüğü
VEKİLİ : …

DAVALI YANINDA MÜDAHİL : …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi … Fakültesi … Bölümü, … Anabilim Dalında araştırma görevlisi olan davacı tarafından, bu kadroya atanmasına ilişkin işlemin iptal edilmesine ilişkin … tarih ve E… sayılı davalı idare işleminin iptali ve geri alınan maaşları ile diğer mali haklarının yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacının doktora öğrenimi müstakilen "İslam Felsefesi Anabilim Dalı" bünyesinde değil de "Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü" bünyesinde yürütse de ilanda yer verilen şartı sağladığı hususunun açık olduğu, bu sebeple; davacının ilan şartını sağladığının kabulü gerekeceği, zira; aksine bir düşüncenin yeterli öğretim üyesi olduğu için müstakilen Anabilim Dalı bünyesinde doktora programı açan yükseköğretim kurumu mezunlarına ayrıcalık tanımak anlamına geleceği, bu durumun da aynı öğrenim ve uzmanlığa haiz olup, aynı nitelikte bulunan kişiler arasında eşitsizliğe yol açacağı anlaşılmakla, yerine bir diğer kişinin atanması sonucunu doğuracak şekilde davacının atamasının iptal edilmesi yönünde tesis olunan dava konusu işlemde sebep yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçeleriyle dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak iptaline ve davacının işlem sebebi ile uğramış olduğu mali haklarının dava açma tarihinden (26/05/2016) itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi tarafından, … Fakültesi, … Bölümü, "…" Ana bilim Dalı araştırma görevlisi kadrosu için … numarası ile yapılan ilanda, özel şart olarak; "Felsefe ve Din Bilimleri veya İslam Felsefesi Ana bilim Dalında yüksek lisans yapmış olmak ve İslam Felsefesi Ana bilim Dalında doktora yapıyor olmak" şartının yer aldığı, davacının Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalında doktora yapması nedeniyle bu özel şartı taşımadığı, dolayısıyla davacının araştırma görevlisi kadrosuna atanmak için gerekli olan doktorasını "İslam Felsefesi" Ana bilim dalında yaptığına ilişkin belgeyi sunamaması ve bu özel şartı taşımadığının sonradan anlaşılması üzerine bu kadroya atanmasına ilişkin işlemin iptal edilmesine ilişkin davalı idare işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle Çanakkale İdare Mahkemesinin iptal kararı kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, doktorasını Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı'nda İslam Felsefesi alanında yaptığı, yeterli araştırma görevlisi bulunmadığı için çalıştığı üniversitede İslam Felsefesi bölümünün açılmadığı ancak kendisinin fiili olarak İslam Felsefesi alanında çalışmalar yaptığı, İslam Felsefesi bölümünün Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı altında yer aldığını, Türkiye genelinde açılan bir kadroyu İslam Felsefesi alanında çalışan ancak yeterli kadro bulunmadığı için müstakil anabilim dalı açılamayan üniversitelerin öğrencileri yok sayılarak sadece birkaç üniversite öğrencisine hasretmenin fırsat eşitliğine aykırı olacağı, dolayısıyla tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından davacının atanmış olduğu araştırma görevlisi kadrosuna yönelik işleme diğer aday tarafından itiraz edildiği, konunun Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından incelendiği, bu bağlamda idarelerinden de inceleme talep edildiği, sonrasında dosya kapsamında adı geçen diğer kişinin atamasının yapılması yönünde yazı kaleme alınarak kendilerine gönderildiği, ilan edilen araştırma görevlisi kadrosuna atanmak için aranan "İslam Felsefesi Anabilim Dalında doktora yapıyor olmak" şartını taşımadığı için davacının atamasının iptal edildiği, bu nedenle dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DAVALI YANINDA DAVAYA KATILANIN BEYANI: Davalı yanında davaya katılan tarafından, davalı idarece açılan ilana davacı ile birlikte başvurduğunu, davacının ilanda yer alan İslam Felsefesi alanında doktora yapıyor olmak şartını taşımadığını, kendisinin İslam felsefesi alanında doktora yaptığını, herhangi bir bilim dalında doktora yapan bir öğrencinin o bilim dalının altında bulunan herhangi bir bilim dalında doktora yapan bir öğrencinin o bilim dalının altında bulunan anabilim dallarından herhangi birinde müstakil olarak açılmış doktora programındaki öğrenci ile aynı olamayacağı, dolayısıyla davacının ilanda belirtilen İslam Felsefesi alanında doktora yapıyor olma şartını taşımadığı açık olduğundan temyiz isteminin reddi ile istinaf kararının onanması gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile temyiz istemine konu Bölge Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacının, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Öğretmenliği Bölümü'nde lisans eğitimini tamamladığı, aynı Yükseköğretim Kurumu bünyesinde bulunan Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı'nda yüksek lisans eğitimini bitirmesinden sonra Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalında doktora programına başladığı, bu programı 2015-2016 Bahar Dönemi'nde tamamlamak üzere iken, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü "İslam Felsefesi" Anabilim Dalı için ilan edilen araştırma görevlisi kadrosuna başvurduğu, davacıyla birlikte araştırma görevlisi kadrosuna başvuran ...'ın başarı durumunun jüri tarafından değerlendirilmesi sonucunda davacının, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü, İslam Felsefesi Anabilim Dalına araştırma görevlisi olarak atandığı, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nın … günlü ve … sayılı yazısı uyarınca davacının doktorasını "İslam Felsefesi" Anabilim dalında yaptığına ilişkin belge sunamadığı, atanmak için gerekli şartları taşımadığı gerekçesiyle bu kadroya atanmasına ilişkin işlemin iptal edilmesine ilişkin … günlü ve E… sayılı davalı idare işleminin tesis edilmesi üzerine araştırma görevlisi kadrosu ile ilişiğinin kesilmesine karar verilmiştir.
Bu işlemin iptali ile geri alınan maaşların yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan 31.07.2008 Tarih ve 26953 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Kadrolarına Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi Sınav ile Giriş Sınavlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliği'nin 6. maddesinde; "(1) Bu Yönetmelik kapsamındaki öğretim elemanı kadrolarına yapılacak atamalarda; a) 657 sayılı Kanunun 48'inci maddesinde belirtilen şartları taşımak, b) Öğretim üyesi dışındaki öğretim elemanı kadrolarına yapılacak atamalarda ALES’ten en az 70, Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen merkezi yabancı dil sınavından en az 50 puan veya eşdeğerliği kabul edilen bir sınavdan bu puan muadili bir puan almış olmak, gerekir. Merkezi sınav muafiyetinden yararlananların ön değerlendirme ve değerlendirme aşamalarında ALES puanı 70 olarak kabul edilir. (2) Üniversite ve yüksek teknoloji enstitüleri senato kararıyla, bu Yönetmelikte belirlenen ALES ve yabancı dil puan barajlarının üzerinde bir puanı asgari puan olarak belirleyebilirler. (3) Ön değerlendirme ve değerlendirme aşamalarında lisans mezuniyeti notunun hesaplanmasında kullanılacak, not sistemlerinin 100’lük not sistemine eşdeğerliği Yükseköğretim Kurulu kararıyla belirlenir. (4) Yabancı dille eğitim-öğretim yapılan programlardaki öğretim görevlisi kadrolarına yapılacak atamalarda, Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen merkezi yabancı dil sınavından atama yapılacak programın eğitim dilinde en az 80 puan veya eşdeğerliği kabul edilen bir sınavdan bu puan muadili bir puana sahip olmak şartı aranır. (5) Yükseköğretim kurumları, bu Yönetmeliğe tabi öğretim elemanı kadro ilanlarında lisans veya lisansüstü mezuniyet alanları ile ilan edilen alana ait bilimsel, nesnel ve denetlenebilir koşullar dışında adayı tanımlayan özel şartlar koyamazlar. (6) Alanında tecrübe sahibi olmak şartının, hangi öğrenim düzeyinden sonrasına ait olduğu ilanlarda belirtilir.", 7. maddesinde; " (1) Araştırma görevlisi kadrosuna başvurabilmek için en az lisans mezunu olmak ve ilana ilk başvuru tarihi itibariyle otuz beş yaşını doldurmamış olmak gerekir..." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi tarafından, … Fakültesi, … Bölümü, "…" Ana bilim Dalı araştırma görevlisi kadrosu için ilana çıkıldığı ve bu ilanda özel şart olarak; "Felsefe ve Din Bilimleri veya İslam Felsefesi Ana bilim Dalı'nda yüksek lisans yapmış olmak ve İslam Felsefesi Anabilim Dalı'nda doktora yapıyor olmak" şartlarının yer aldığı, ilana davacı ile birlikte davaya katılanın başvurduğu ve yapılan ön değerlendirme işlemi neticesinde her iki adayın da başvuru şartlarını taşıdığı, yapılan bilim sınavı sonucunda da davacının anılan kadroya atanmaya hak kazandığı, dava konusu işlem ile de davacının, ilanda yer alan İslam Felsefesi Anabilim Dalı'nda doktora yapıyor olmak" şartını sağlamadığı gerekçesiyle atamasının iptal edildiği görülmektedir.
Davacının, "Felsefe ve Din Bilimleri veya İslam Felsefesi Ana Bilim Dalı'nda yüksek lisans yapmış olmak" şartını sağladığı konusunda bir tartışma bulunmamakta olup, uyuşmazlık ilandaki ikinci şart olan "İslam Felsefesi Ana Bilim Dalı'nda doktora yapıyor olmak" şartını taşıyıp taşımadığı yönünden kaynaklanmaktadır. Bu sebeple uyuşmazlığın bu açıdan çözümlenmesi gerekmektedir.
Davalı Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Rektörlüğü'nce savunma dilekçesinde, dava konusu işlem ile ilgili İlahiyat Fakültesi'ne yazı yazıldığı ve davacıya ait tüm bilgi ve belgelerin istenildiği belirtilmiştir. Bu yazı üzerine İlahiyat Fakültesi Dekanlığı'nca Rektörlüğe gönderilen … tarih ve E:… sayılı yazıda özetle, davacının Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü'nde doktora programına devam ettiği ve ilgili bölümde yeterli öğretim üyesi bulunmadığından, Anabilim Dalları temelinde "müstakil" lisansüstü programların uygulanmadığı, ancak ilgili bölümlerin doktora öğrencisi kabul ettiği ve halıhazırda Dinler Tarihi Anabilim Dalı'nda 4, Din Felsefesi Anabilim Dalı'nda 4, Din Felsefesi Anabilim Dalında 2, ve dava konusu olay ile alakalı olan İslam Felsefesi Anabilim Dalı'nda 1 öğrencinin doktora programına devam ettiği ve davacının da bölüm öğretim üyesi ve aynı zamanda … olan Prof. Dr. ... ve … Üniversitesi … Anabilim Dalı öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. ...'ın danışmanlıkları gözetiminde, İslam Felsefesi alanınında doktora çalışmasını sürdürdüğü ve bu danışmanlar nezdinde doktora tezini İslam Felsefesi alanında hazırlayacağı ifade edilmiştir.
Bu kapsamda; İlahiyat Fakültesi'nde yeterli öğretim üyesi bulunmadığından müstakil olarak İslam Felsefesi Anabilim Dalı doktora programı olarak yürütülmese de, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı bünyesinde doktora öğrencisi kabul ettiği ve davacının da bu alanda çalışmalarını yürüttüğü ve doktora tezini de İslam Felsefesi alanında hazırlayacağının belirtildiği görüldüğünden, davacının İslam Felsefesi alanında çalışma yapıp yapmadığı hususunun netlik kazanması için, davacının doktora programında almış olduğu dersler ve yürüttüğü çalışmaların İslam Felsefesi alanıyla ilgili olup olmadığının araştırılarak, gerekirse bilirkişi incelemesi yaptırılarak bir karar verilmesi gerekirken, salt doktorasını Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü'nde yaptığı ve ilandaki özel şartta yer alan "İslam Felsefesi Anabilim Dalı'nda doktora yapıyor olmak" şartını sağlamadığı gerekçesiyle davanın reddedilmesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan, davacının mali haklarının yasal faiziyle birlikte tarafına ödenmesi talebi hakkında dava konusu işlem ile ilgili Bölge İdare Mahkemesince yapılacak yeniden değerlendirme sonrasında yeni bir karar verileceğinden, bu aşamada incelenmesine hukuken olanak bulunmamaktadır.
Bu itibarla, eksik inceleme suretiyle verilen davanın reddi yönündeki temyize konu Bölge Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 23/06/2021 tarihinde kesin olarak oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY :

(X)- Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmediğinden, temyize konu kararın onanması gerektiği görüşü ile aksi yönde oluşan çoğunluk kararına katılmıyorum.