Danıştay 2. Daire 2021/14781 Esas 2021/2280 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/14781
Karar No : 2021/2280

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E: ..., K: ... sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem :Dava; Antalya Büyükşehir Belediyesinin mülkiyetinde bulunan Antalya Toptancı Hal Kompleksinde ... ve ... numaralı iş yerlerinde kiracı olan davacının kira sözleşmesi sona erdiğinden bahisle tahliye edilmesi nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen toplam 382.592,00 TL maddi zararın ihale tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E: ..., K: ... sayılı kararla; olayda, belediyenin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazın kiracısı olan davacı ile davalı idare arasında yapılan kira sözleşmesi yoluyla Borçlar Kanunu uyarınca kiracı-kiralayan ilişkisinin bulunduğu, dolayısıyla tahliyeden kaynaklanan zarar isteminin bu sözleşme ilişkisi kapsamında incelenebileceği anlaşıldığından taraflar arasındaki kira sözleşmesinin uygulanmasından doğan davanın, özel hukuk hükümlerine göre adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği gerekçesiyle davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 15/1-a maddesi uyarınca görev yönünden reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... günlü, E: ..., K: ... sayılı temyize konu kararıyla; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu, kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı belirtilerek, istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; kesin ve icrai nitelikteki bir işlemle 5393 ve 2886 sayılı kanunlara dayanarak işlemin tesis edildiği ve idari yargının görevli olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Antalya Büyükşehir Belediyesine ait Toptancı Hal Kompleksi Zirai İlaç Bayileri Sitesinde bulunan ... ve ... numaralı dükkanların davalı idare tarafından ilk olarak 01/01/1998 tarihinde kira sözleşmesiyle davacıya kiraya verildiği, bundan sonra taraflarca değişik tarihlerde yapılan sözleşmenin yenilendiği, en son 06/01/2015 tarihinde 31/12/2015 bitiş tarihli kira sözleşmesinin imzalandığı, bu sözleşme devam ederken kiraya verilen dükkanların da aralarında bulunduğu toplam 97 adet dükkanın Antalya Büyükşehir Belediye Encümeninin ... günlü, ... sayılı kararı ile oluşturulan komisyon tarafından hazırlanan şartname esasları doğrultusunda 1 yıl süreyle kiraya verilmek üzere 2886 sayılı Kanun'un 51. maddesinin (g) bendine göre ihaleye çıkarılmasına karar verildiği, kararın uygulanmasına yönelik olarak 28 (414) ve 27 (463) nolu dükkanların muhammen bedel üzerinden 1 (bir) yıl süreyle 2886 sayılı Kanun'un 51/g maddesi uyarınca 13/07/2016 tarihinde ihaleye çıkarıldığı, davacının ihale idari şartnamesini kabul etmediği ve bu nedenle imzalamayacağını bildirdiğinden anılan taşınmazlara ilişkin ihalelerin yapılamadığı, bunun üzerine bu iki dükkanın 2886 sayılı Kanun'un 45. maddesi uyarınca açık teklif usulü ihale edileceğinden tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde elektrik, su ve kira bedellerinin ödenerek boş olarak Belediyeye teslim edilmesi, aksi takdirde 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 15. maddesi ve 2886 sayılı Kanunun 75. maddesi gereğince tahliyenin sağlanacağının 23/08/2016 günlü yazı ile davacıya bildirildiği, davacı tarafından tahliyenin gerçekleştirilmemesi üzerine davalı idarece 26/09/2016 günlü yazı ile Kepez Kaymakamlığından 2886 sayılı Kanun'un 75. maddesi uyarınca tahliyenin sağlanarak dükkanların Belediyeye tesliminin sağlanmasının talep edildiği, 01/03/2017-03/03/2017 tarihleri arasında davacının dükkanlardan tahliye edildiği ve bu işlem nedeniyle zara uğranıldığından bahisle temyizen bakılmakta olan işbu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 14/3. maddesinde açılan davanın görev ve yetki yönünden öncelikle inceleneceği, 15/1-(a) maddesinde ise; idari yargının görevine girmeyen davaların görev yönünden reddedileceği kuralına yer verilmiştir.
2576 sayılı Kanun’un "İdare Mahkemelerinin Görevleri" başlığını taşıyan 5. maddesi ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinde; idari yargının idari işlem ve eylemler ile tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklardan doğan davaları çözümleyeceği hükme bağlanmıştır.
Danıştay ve Uyuşmazlık Mahkemesi'nin yerleşik içtihatlarına göre, ihale kararının kesinleşip sözleşmenin imzalanması aşamasına kadar tesis edilen işlemler nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlıklar idarî yargı; ihale safhası tamamlanıp, taraflar arasında sözleşme imzalandıktan sonra sözleşmenin uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlıkların ise adlî yargı mercilerince çözümlenmesi gerekmektedir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Olayda; Antalya ili Güneş Mahallesi Yeni Toptancı Hal Kompleksi zirai ilaç bayileri sitesinde yer alan ... ve ... nolu dükkanlara ilişkin Antalya Büyükşehir Belediyesi tarafından 13/07/2016 tarihinde yapılan ihalenin iptali istemiyle açılan davada, ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E: ..., K: ... sayılı davanın reddine ilişkin kararının temyiz edilmesi üzerine Danıştay Onüçüncü Dairesinin 02/04/2018 günlü, E:2017/198, K:2018/1225 sayılı kararı ile bozulmasına, dava konusu işlemin iptaline kesin olarak karar verildiği, bunun üzerine davacı tarafından idareye ibraz edilen 11/06/2018 tarihli dilekçe ile Danıştay Onüçüncü Dairesinin kararına istinaden söz konu dükkanların tarafına iadesi istendiği, Hukuk Müşavirliğince dükkanların davacıya teslimine ilişkin aleyhe bir mahkeme kararı olmadığından tavzih talebinde bulunduğu, Danıştay Onüçüncü Dairesinin 27/09/2019 tarihli kararı ile açıklama isteminin reddedildiği, bunun üzerine davacının tekrar 02/11/2018 tarihli dilekçeyle idareye başvurduğu, Antalya Büyükşehir Belediye Encümeninin ... günlü, ... sayılı kararı ile söz konusu dükkanların Danıştay Onüçüncü Dairesinin 02/04/2018 günlü, E:2017/198, K:2018/1225 sayılı kararının uygulanması amacıyla davacıya teslim edilmesine karar verildiği ve söz konusu karar doğrultusunda da 23/11/2018 tarihinde Toptancı Hal Kompleksi Zirai İlaç Bayileri Sitesinde bulunan ... ve ... numaralı dükkanların davacıya teslim edildiği görülmektedir.
Bu durumda, davalı idarece 5393 sayılı Kanunun 15. maddesi ve 2886 sayılı Kanunun 75. maddesi uyarınca, sahip olduğu kamu gücü kullanılmak suretiyle tek yanlı olarak tesis edilen haksız tahliye işlemi nedeniyle davacının uğramış olduğu maddi zararların giderilmesi maksadıyla açılan işbu maddi tazminat davasının görüm ve çözümünün idari yargının görev alanı içerisinde bulunduğu sonucuna varıldığından, davanın görev yönünden reddi yolundaki Mahkeme kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin temyize konu kararında yasal isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E: ..., K: ... sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin 2/c fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı Kanun'un 6545 sayılı Kanun'la değişik 50. maddesinin 2. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın, kararı veren ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 23/06/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.