Sanık             :E.Ü. 

            OLAY             :Trabzon İl Jandarma Komutanlığı emrinde görevli sanık J.Astsb.Kd.Üçvş. E.Ü."ün, 27.3.2001 günü evinde yapılan aramada, çok sayıda patlayıcı madde bulunduğu ileri sürülerek, eylemine uyan Türk Ceza Kanunu"nun 264/5-2. maddesi uyarınca cezalandırılması istemiyle Trabzon Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 5.6.2001 gün ve E:2001/1661, K:2001/108 sayılı iddinamesiyle kamu davası açılmıştır.

             TRABZON AĞIR CEZA MAHKEMESİ : 21.6.2001 gün ve E:2001/198, K:2001/179 sayıyla, asker kişi sanığın evinde bulunan bombaların askeri malzeme olduğu, bu durumda sanığı yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, 48. İç Güvenlik Tugay Komutanlığı Askeri Mahkemesi"ne gönderilmiştir.

             48. İÇ GÜVENLİK TUGAY KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ : 22.1.2002 gün ve E:2002/475, K:2002/15 sayıyla; bilirkişi raporları, Jandarma Genel Komutanlığı mütalaası ve sanığın beyanından, olay günü sanığın evinde yakalanan suça konu bombaların askeri malzeme olmadığı sonucuna varıldığı, bu nedenle yüklenen suçun iddianamede belirtilen yasa maddesi kapsamında bulunduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, 48. İç Güvenlik Tugay Komutanlığı Askeri Savcılığı"nca, Mahkememize gönderilmiştir.

             İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER"in Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Ahmet ALKIŞ, Tamer KORKMAZ"ın  katılımlarıyla yapılan 18.11.2002 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN’ in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Haluk ULUGÖL"ün, davanın çözümünün adli yargı yerinin görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

 USULE İLİŞKİN İNCELEME:

            Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun’da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Adli ve askeri yargı yerleri arasında Yasa"nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

             ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu"nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

 "Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu"nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu"nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Kanunu"na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalâa edilmektedir.       

             Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında, görevsizlik kararı veren adli yargı yerince, suça konu eşyaların askeri malzeme olduğu gerekçesine yer vermiş ise de, dosyada mevcut, Jandarma Genel Komutanlığı"nın Aralık 2001 gün ve LOJ:6003-01/Ord.D.Müht.Aky.Ş.(Müht) (450731) sayılı yazısından, suça konu bir kısım patlayıcı maddenin Türk Silahlı Kuvvetleri envanterinde kaydının bulunmadığı, bir kısmının modeli, kafile numarası ve imal yılı bulunmadığından envanterde kaydı olup olmadığının tespit edilemediği, bir kısmının ise piyasada herkes tarafından temin edilebileceğinin bildirildiği görülmektedir.

           Ayrıca, sanığın, aşamalarda alınan beyanlarında suça konu bombaları, güneydoğuda görev yaptığı yerden getirdiğini, teröristlerden elde edilen malzemeler olduğunu söylediği, bunun üzerine görev yaptığı Pervari İlçe Jandarma Komutanlığına gönderilen yazı cevabından ise, suça konu malzemelerden sadece MKE yapımı savunma el bombasının envanterde mevcut olduğu ancak zimmet açığı bulunmadığının bildirildiği, dosya içinde aksine bir belge ve kanıt da olmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda suça konu eşyaların askeri malzeme olarak kabulü mümkün bulunmadığından, yüklenen eylemin Askeri Ceza Kanunu"nun 131. maddesinde yazılı suç kapsamında olmayıp, Türk Ceza Kanunu"nun 264. madde kapsamında kaldığı, bu suçun da askeri bir suç olmadığı gibi atıf suretiyle de askeri suç kapsamına alınan suçlardan bulunmadığı açıktır.

           Biran için, suça konu malzemenin sanığın asker kişi olduğu ve birliğinde bulunduğu sırada yani asker kişi tarafından, askeri mahalde, askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işlendiği düşünülse bile, dosya içinde mevcut bilgi ve belgelerden sanığın 18.4.2001 tarihinden itibaren Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiğinin kesildiği anlaşıldığından, bu durumda da 353 sayılı Yasa"nın 17. maddesi hükmü uyarınca davanın çözümü adli yargı yerine aittir.

 Açıklanan nedenlerle, davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Trabzon Ağır Ceza Mahkemesi"nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

 SONUÇ         : Davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Trabzon Ağır Ceza  Mahkemesi"nin 21.6.2001  günlü,  E:2001/198,  K:2001/179 sayılı görevsizlik KARARININ kaldırılmasına, 18.11.2002 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ   ile karar verildi.