20. Hukuk Dairesi 2019/4304 E. , 2019/7269 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi birleştirilen dosya davacıları ... ve ..., davalılar Hazine, Orman Yönetimi ve ... vekilince istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
BAŞLIK
Kadastro sırasında ....yüzölçümündeki taşınmaz, 1999 tarih 2 sıra no, 2005 tarih 2 sıra no, 1962 tarih 60 sıra no ve 1996 tarih 16 sıra nolu tapu kayıtlarına istinaden orman vasfıyla Hazine adına tespit edilmiştir.
Asıl dosya davacısı ... 05/03/2009 tarihli dilekçesi ile; dava konusu taşınmaz sınırları içerisinde kalan ancak adına tapuda kayıtlı olan bu taşınmazlardan ... 13.07.1988 tarih Cilt 170 sahife No: 44 ve 81 sırada kayıtlı taşınmazın babasından kaldığını ve davalı idare hasım alınmak suretiyle ..... Asliye Hukuk Mahkemesinin 1985/213 Esas sayılı dosyası ile tescil davası sonucu adına tescil edildiğini; ..... mevkii isimli taşınmazın babasından kaldığını ve tapuda 24.05.1995 tarih Cilt No: 4, Sayfa No: 27 ve 43 sıra noda kayıtlı olduğunu; .... mevkii isimli 2 parça taşınmazın babasından kaldığı ve 03/12/1972 tarih cilt no: 123, sayfa 28 ve 26 sıra no ile 15.08.1963 tarih Cilt 66. Sayfa 37 ve 93 sıra nosu ile tapuda kayıtlı olduklarını bu taşınmazların kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği, tapu kayıtları ve irsen intikal iddiası ile kendisine ait olduklarını ve adına tesciline karar verilmelerini talep ve dava etmiştir.
Birleştirilen dosya davacıları ... ve ... vekili 10.08.2005 tarihli asliye hukuk mahkemesine sunduğu dilekçe ile; dava konusu taşınmaz sınırları içinde kalan ve davacılar tarafından 70-80 yıldır kullanılan ve 25 yıl önce fındıklık haline getirilen taşınmazın zaman içinde orman vasfında olduğu ve mera olduğu iddiasıyla vaki müdahalelerin olduğu ancak davacıların bu iddiaları alınan raporlar ve mahkeme kararları ile çürüttükleri iddiasıyla tapusuz taşınmazın davacılar adına tapuya tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Dosya görevsizlikle ..... Kadastro Mahkemesine gönderilmiş ve daha sonra işbu dosya ile birleştirilmiştir.
Mahkemece yapılan yargılama neticesinde asıl dosya davacısı ..."in talep ettiği taşınmazların (B, C, D) harfleri ile birleştirilen dosya davacılarının talep ettiği taşınmazın ise (A) harfi ile gösterilen kısım olduğu belirlenerek;
1) Davacı ... mirasçıları dahili davacıların davasının kısmen kabul, kısmen reddine,
2) Davacılar ... ve ... "in davasının reddine,
Dava konusu....sayılı parsel içerisinde ....bölümün (A) harfi ve fen bilirkişisi raporunda (C) harfi olarak gösterilen 757,30 m²"lik bölümün Devlet ormanı vasfıyla Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline,
Dava konusu.....mahallesi, 101 ada 1 sayılı parsel içerisinde .... mevkii olarak geçen fen bilirkişisi raporunda (B) harfi ile gösterilen 17545,52 m²"lik yerin fındık bahçesi olarak Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline,
3) Taşınmazın 6831 Kanunun 2/B maddesi gereğince Hazine adına orman sınırları dışına çıkartıldığının belirtilmesi sureti ile kullanıcı hanesine ..."in veraset ilamındaki hisse durumuna göre 28 pay kabul edilerek mirasçılarının kullanımındadır şerhi yazılması sureti ile kütüğün beyanlar hanesinde gösterilmesine,
Dava konusu ..... mahallesi, 101 ada 1 sayılı parsel içerisinde fen bilirkişisi raporunda (D) harfi ile gösterilen 3548,42 m²"lik bölümün fındık bahçesi olarak Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş, hüküm birleştirilen dosya davacıları ... ve ..., davalılar Hazine, Orman Yönetimi ve ... vekilince temyiz edilmiştir.
Dava ve birleştirilen dava kadastro tespitine itiraz istemine ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazın bulunduğu yörede; 6831 sayılı Kanunun 3302 sayılı Kanunla değişik hükümlerine göre 155 nolu Orman Komisyonunca yapılıp 22/03/2011 tarihinde kesinleşen orman kadastrosu ve 2/B madde uygulama çalışmaları vardır.
Mahkemece dava konusu 101 ada 1 sayılı parsel içerisinde kalan (A) harfi ve (C) harfi olarak gösterilen taşınmazların orman vasfıyla Hazine adına tapuya tesciline; (B) harfi ile gösterilen taşınmazın fındık bahçesi olarak Hazine adına tapuya tesciline ve davacı ... mirasçıları lehine kullanım şerhi verilmesine; (D) harfi ile gösterilen taşınmazın ise fındık bahçesi vasfıyla Hazine adına tapuya tesciline karar verilmiş olup verilen bu karar usul ve kanuna aykırıdır, şöyle ki;
Dava gerçek kişiler tarafından orman olarak tespit gören taşınmazın kadastro tespitine itiraza ilişkin olup dava aşamasında 6831 sayılı Kanunun 3302 sayılı Kanunla değişik hükümlerine 2/B çalışması da yapıldığından mahkemece bu durum yanlış değerlendirilmiş, taşınmaz hakkındaki kadastro tespiti ve 2/B çalışmaları kesinleşmiş gibi hüküm kurulmuş; henüz kadastro tespiti kesinleşmeyen dava konusu olan 101 ada 1 sayılı parsel hakkında tescil hükmü kurulmamış, zaten orman parseli olarak kadastro sırasında tespit gören 101 ada 1 sayılı parsel sınırları içerisinde kalan (A) ve (C) kısımları hakkında mükerrer tapu oluşacak şekilde orman vasfıyla Hazine adına tescil hükmü kurulmuş, Hazinenin bir talebi olmadığı halde talep aşılarak Hazine lehine tescil hükümleri kurulmuştur. Davaya konu (A) harfi ile gösterilen taşınmaz sınırında dere olduğu halde, jeoloji mühendisi keşfe götürülmemiş, derenin karşısında "".... köyü"" bulunmakta olup .... köyü ile .... köyü kenarlaştırılmış krokisi hazırlanmamış ve taşınmazın orman içi açıklıkta kalıp kalmadığı değerlendirilmemiştir. Hükme dayanak yapılan ziraat ve orman bilirkişi raporlarında dava konusu taşınmazların genel eğiminden bahsedilmiş ise de eğimin neye göre belirlendiği, klizimetre ile ölçülüp ölçülmediği açıklanmamış, taşınmazların niteliğinin saptanması bakımından taşınmazların bulunduğu yeri kapsar en eski tarihli ve tespit tarihinden 15- 20 yıl öncesini gösteren resmî belgeler getirtilerek keşifte usûlünce uygulanmamış ve raporlar denetime elverişli olmadığından taşınmazların evveliyatının orman olup olmadığı ve gerçek kişiler lehine zilyetlikle kazanma koşullarının oluşup oluşmadığı hususunda tereddüt oluşmuştur.
O halde, mahkemece, dava konusu taşınmaza bitişik ya da yakın komşu parsellerin kadastro tespit tutanak örnekleri ve bu parsellere uygulanan tapu ve vergi kayıtları ile davalı iseler dava dosyaları; ..... çalışma paftası getirilmeli; çekişmeli taşınmazı kapsayan en eski tarihli memleket haritası ve hava fotoğrafları ile tespit tutanağının düzenlendiği tarihten 15-20 yıl önce iki ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları ve bu fotoğraflara dayanılarak üretilmiş orijinal renkli memleket haritaları bulunduğu yerlerden istenerek, önceki bilirkişiler dışında halen bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman orman yüksek mühendisleri arasından seçilecek bir orman mühendisi, bir harita mühendisi, bir jeoloji mühendisi ve bir ziraat mühendisi marifetiyle yeniden yapılacak inceleme ve keşifte, çekişmeli taşınmaz ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazın öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı kanunlar karşısındaki durumu saptanmalı; kesinleşmeyen tahdit tutanaklarına göre taşınmazın durumu belirlenmeli; tapu ve zilyedlikle ormandan toprak kazanma olanağı sağlayan 3402 sayılı Kanunun 45. maddesinin ilgili fıkraları, Anayasa Mahkemesinin 01/06/1988 gün ve 31/13 E.K.; 14/03/1989 gün ve 35/13 E.K. ve 13/06/1989 gün ve 7/25 E.K. sayılı kararları ile iptal edilmiş ve kalan fıkraları da 3/3/2005 gününde yürürlüğe giren 5304 sayılı Kanunun 14. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olduğundan, bu yollarla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; 6831 sayılı Kanunun 17/2. maddesi uyarınca orman içi açıklık olup olmadığı değerlendirilmeli; keşifte, hâkim gözetiminde, taşınmazın dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmeli; taşınmazın konumunu gösteren orijinal-renkli (renkli fotokopi) memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de memleket haritası ölçeğine çevrildikten sonra, her iki harita komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazın konumu çevre parsellerle birlikte haritalar üzerinde gösterilmeli; en eski tarihli memleket haritası ve hava fotoğrafları ile dava tarihinden 15 - 20 yıl önce iki ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları ve dayanağı haritalar stereoskop aletiyle ve üç boyutlu olarak bilirkişilerce incelenip, taşınmazın niteliğinin bu belgelerde ne şekilde görüldüğü üzerindeki ağaçların yaşı, cinsi, kapalılık oluşturup oluşturmadıkları ve tasarruf sınırlarının bulunup bulunmadığı imar ve ihya ile zilyetliğin hangi tarihte başlanılıp tamamlandığını gösterir bilirkişilerin onayını taşıyan, duraksamaya yer vermeyecek nitelikte kroki düzenlettirilmelidir.
Dava konusu taşınmaz sınırları içinde kalan davalı taşınmazların orman sayılan yerlerden olmadığının anlaşılması halinde keşif sırasında, mahallinde yaşlı, tarafsız yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan bölgede ikamet eden şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle, aynı yöntemle gösterilecek taraf tanıkları, teknik bilirkişilerin huzurunda dinlenmeli, yerel bilirkişiler ve tanıklardan zilyetliğin ne zaman başladığı, kaç yıl süreyle ne şekilde devam ettiği sorulup, kesin tarih ve olgulara dayalı, açık yanıtlar alınıp; kadastro tespitine kadar (gerçek kişiler) yararına zilyetlikle kazanma koşullarının oluşup oluşmadığı belirlenmeli; taşınmazın ilk maliki, intikali ve tasarrufu hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, tarım uzmanı bilirkişi olarak ziraat mühendisine inceleme yaptırılıp, taşınmazın zilyetlikle kazanılabilecek kültür arazisi niteliğinde olup olmadığı belirlenip, bu yolda taşınmazın niteliğiyle ilgili ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeolog bilirkişiden (A) harfi ile gösterilen taşınmazın dere yatağında olup olmadığı, derenin aktif dere yatağı olup olmadığı, yatak değiştirip değiştirmediği, aktif olma özelliğini kaybetmiş ise tam olarak hangi tarihte kaybettiğine ilişkin duraksamaya yer vermeyecek şekilde rapor düzenlettirilmeli; teknik bilirkişiye keşfi takibe imkan verir kroki düzenlettirilmeli, Kuzköy köyü çalışma paftası ile ....kadastro çalışma paftası ölçeklerinin eşitlenerek kenarlaştırma yapılmalı, herbir taşınmazın konumu geniş çaplı kroki üzerinde gösterilmeli; taşınmazların eğimi klizimetre ile ölçülmeli yine topografik ve memleket haritalarından yararlanılarak taşınmazın gerçek eğim durumunu gösterir rapor alınmalıdır.
Ayrıca 3402 sayılı Kadastro Kanununun 14. maddesine göre tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40; kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir hükmü gereğince davalının belgesiz zilyetlik yoluyla kazandığı toprak olup olmadığı, varsa cinsi ve miktarı tapu ve ilgili kadastro müdürlüklerinden çekişmeli taşınmaz dışında, başka taşınmazlar için salt zilyetlik nedenine dayalı olarak açtığı başka tescil davalarının bulunup bulunmadığı mahkemeler yazı işleri müdürlüğünden sorulup tespit edilmeli şayet yasal sınırların geçildiği anlaşılırsa dava konusu taşınmaz yönünden davacılara tercih hakkı tanınmalı tüm kanıtlar toplanıp birlikte değerlendirilmeli oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmelidir.
Belirtilen hususlar gözetilmeksizin, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve kanuna aykırı görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle: temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde iadesine 09/12/2019 günü oy birliğiyle karar verildi.