Danıştay 8. Daire 2018/4161 Esas 2021/3409 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/4161
Karar No : 2021/3409

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- ...
2- ...
3- ...

VEKİLLERİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Defterdarlığı

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... gün ve E:..., K:... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Antalya İli, Aksu İlçesi, ... Mahallesi, ... Mevkii ... ada ... parselde bulunan taşınmazın 6292 sayılı Kanunun 7/a maddesi uyarınca hak sahiplerine iade edilmesine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… karar ile; … tarih ve … sayılı İnceleme Raporuna göre, ... ada ... parsel numaralı taşınmazın geldisi olan … parsel nolu taşınmazın 1941 yılında yapılan çalışmalarda Devlet Ormanı içinde olmasına rağmen şahıslara tescil ve tespitinin yapıldığı, 1976 yılında 2/B çalışmaları ile Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı, ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin … Esas ve … sayılı kararıyla 30.500 m2 'lik kısmının Hazine adına … parsel numarası ile tescilinin yapıldığı, … nolu parselin ise 3402 sayılı Kanunun 22/a uygulaması neticesinde ... ada … parsel numarası ile yeniden tescil edildiği, daha sonra yapılan kadastro güncelleme çalışmaları sırasında 30.161,74 m2 'lik taşınmazın 25.700,20 m2 sinin ifraz edilerek ... ada ... parsel olarak tescil edilmek üzere yeni bir parsel oluşturulduğu, her ne kadar davacılar ... tarafından 10/01/2013, ... tarafından 20/09/2013 ve ... tarafından 21/12/2012 tarihlerinde doğrudan satış talebinde bulunulmuşsa da dava konusu taşınmazın 1941 yılında yapılan çalışmalarda devlet ormanı vasfında olmasına rağmen tescil ve tespit yapılan şahıslardan …'in mirasçıları … tarafından 08/07/2013 ve … tarafından 15/07/2013 tarihinde iade başvusunda bulunulduğu, ayrıca … tarih ve …,…,… sayılı İnceleme Raporun'un incelenmesinden de dava konusu taşınmazın iade edilmesi gereken taşınmazlar arasında olduğunun anlaşıldığı, bu itibarla mirasçılar açısından işlemlerin devam ettiği ve ilgili
mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden … sıra sayılı tebliğ uyarınca da başvuru yapan kullanıcılara "iade hakkından yararlanabilecek kişilerin başvuru sürelerinin sona erdiği tarihten itibaren en geç altı ay içinde başvurarak doğrudan satın alma talebinde bulunabilecekleri" hükmüne istinaden iade işlemlerinin ardından doğrudan şatış işlemlerine ilişkin başvuruların idare tarafından değerlendirileceği anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacılar tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacılar tarafında, dava konusu taşınmazda zilyet oldukları ve anılan taşınmazın 6292 sayılı Kanun uyarınca iade edilecek taşınmazlardan olmadığı, dava konusu taşınmazın 7. madde uyarınca eski maliklerine iade edilmesine ilişkin dava konusu işlem ile temyize konu kararın hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacılar tarafından, zilyetliklerinde bulunan Antalya İli, Aksu İlçesi, ... Mahallesi, ... Mevkii ... ada ... parselde bulunan taşınmazın 6292 sayılı Kanunun 6. maddesi uyarınca doğrudan satışının yapılması istemiyle davalı idareye başvuruda bulunulmuştur.
Davacıların başvurusu, dava konusu taşınmazın 6292 sayılı Kanun'un 7. maddesi uyarınca ilgililerine iade edilecek taşınmazlardan olduğu ve öncelikli olarak 2/B iade kapsamındaki işlemlerin yapıldığı, iade işlemleri tamamlandıktan sonra satın alma taleplerinin değerlendirileceği gerekçesiyle reddedilmiştir.
Davacı tarafından ise; dava konusu taşınmazın 6292 sayılı Kanunun 7/a maddesi uyarınca eski maliklerine iade edilmesine ilişkin işleminin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
6292 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi ile Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanunun "Amaç ve Kapsam" başlıklı 1. maddesinde; "...bu Kanun ile 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun 2 nci maddesi gereğince Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan yerlerin değerlendirilmesinin amaçlandığı ve Kanunun, 6831 sayılı Kanunun 2 nci maddesine göre Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan yerler hakkında uygulanacağı..." belirtilmiştir.
Aynı Kanunun "2/A veya 2/B Belirtmelerinin Terkini ve İade Edilecek Taşınmazlar" başlıklı 7. maddesinin 1. fıkrasında ise; İlgililer tarafından idareye başvurulması ve idarece bu başvuru üzerine veya resen yapılan inceleme ve araştırma sonucunda doğruluğu tespit edilmesi hâlinde;
a) Tapu ve kadastro veya imar mevzuatına göre ilgilileri adına oluşturulan ve tapuda halen kişiler adına kayıtlı olan taşınmazlardan Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı gerekçesiyle tapu kütüklerine 2/A veya 2/B belirtmesi bulunan veya konulan taşınmazların tapu kayıtları bedel alınmaksızın geçerli kabul edilir ve tapu kütüklerindeki 2/A veya 2/B belirtmeleri terkin edilerek tescilleri aynen devam eder, aynı gerekçeyle bu nitelikteki taşınmazlar hakkında dava açılmaz, açılan davalardan vazgeçilir, açılan davalar sonucunda tapularının iptaliyle Hazine adına tesciline karar verilen, kesinleşen ve tapuda henüz infaz edilmeyen taşınmazlar hakkında da aynı şekilde işlem yapılır. Ancak bu kararlardan infaz edilerek tapuda Hazine adına tescil edilen taşınmazlar ise, ilgilileri tarafından bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde idareye başvurulması hâlinde, bedelsiz olarak önceki kayıt maliklerine veya kanuni mirasçılarına iade edilir.
b) Özel kanunları gereğince Devlet tarafından kişilere satılan, dağıtılan, trampa edilen, bedelli veya bedelsiz olarak devredilen veya iskânen verilen ya da özelleştirme suretiyle satılanlar ile hisseleri devredilen özel hukuk tüzel kişileri adına kayıtlı olan ancak daha sonra Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı gerekçesiyle tapu kütüklerine 2/A veya 2/B belirtmesi konulan taşınmazların tapu kayıtları geçerli kabul edilir, aynı gerekçeyle bu nitelikteki taşınmazlar hakkında dava açılmaz, açılan davalardan vazgeçilir, açılan davalar sonucunda Hazine adına tescil edilenler ise, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde ilgilileri tarafından idareye başvurulması hâlinde önceki maliklerine veya kanuni ya da akdî haleflerine bedelsiz olarak iade edilir. Ancak, bu kişilerden taşınmazlarına karşılık daha önce yer verilenlere veya bedeli ödenenlere iade işlemi yapılmaz.
c) Bu fıkra kapsamında kalan taşınmazların kullanıcılarının kayıt maliklerinden farklı kişiler olmaları ve kayıt maliklerinin bu fıkradan yararlanmak istemeleri hâlinde, kullanıcılar bu Kanunda belirtilen şartları taşısalar dahi doğrudan satış hakkından yararlanamazlar." kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda metnine yer verilen 6292 sayılı Kanunun 7.maddesi uyarınca bedelsiz iade hakkının doğabilmesi için herşeyden önce tapu ve kadastro veya imar mevzuatına göre ilgilileri adına usulüne uygun oluşturulmuş ve tapuda tescil edilmiş bir taşınmazın bulunması ve bu taşınmazın Hazine adına orman sınırı dışına çıkarılarak tapu kütüğüne 2/A veya 2/B belirtmesinin konulması gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta, Antalya İli, Aksu İlçesi, ... Mahallesi, ... Mevkii ... ada ... parselde bulunan dava konusu taşınmazın geldisi olan … parsel sayılı taşınmazın 1942 yılında yapılan ve kesinleşen orman tahdit sınırlarında iken kadastro çalışmaları kapsamında iyi niyetle zilyedinde(tasarrufunda) bulundurduğundan müteveffa … ile toplam 26 kişi adına adına tespit gördüğü, 1976 yılında ise 2/B maddesi uygulaması yapılarak Hazine adına orman sınırları dışına çıkarıldığı, Maliye Hazinesince açılan tapu iptal davasında ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararı ile dava konusu edilen … parselin "B" ile işaretli 26.900,00 m2 lik kesiminin 1953 yılında Maki Tefrik Komisyonunca makilik alan olarak tefrik edildiği, Devlet ormanlarının bir kesiminin makilik alan olarak tefrik edilmesinin o yerin Devlet ormanı olmadığını göstermeyeceği, Devlet orman sahası dışına çıkarılmadığı sürece makilik alan olarak tefrik edilen yerlerin Devlet ormanı sayılmaya devam edeceği, bu yerlerin zilyetlikle kazanılmasının mümkün olmayacağı, bu yerlerde hak düşürücü süreninin de geçerli olmayacağı, anılan parselin "C" ile işaretli 3.600,00 m2 lik kesiminin dayandığı tapunun kapsamında kalmadığı gerekçesiyle … parselin toplam 30.500,00 m2 lik kesminin tapu kaydının iptal edildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu taşınmazın geldisi olan taşınmazın zilyetlikle ve zamanaşımı ile kazanılabilecek yerlerden olmadığı dolayısıyla usulüne uygun olarak tespit ve tescil edilmediği gerekçesiyle tapu kaydının iptal edildiği görüldüğünden, dava konusu taşınmazında eski maliklerin 6292 sayılı Kanunun 7. maddesi uyarınca bedelsiz iade hakkı bulunmadığından dava konusu taşınmazın eski maliklerine iade edilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık, aksi yönde verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, iş bu davada 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ile Vergi Usul Kanununun uygulanacağı haller" başlıklı 31. Maddesinde sayılan davanın ihbarı için gerekli koşulların oluştuğu anlaşıldığından İdare Mahkemesince davalı idare tarafından dava konusu taşınmazın eski maliklerine iade edilmesine karar verilen kişilere resen davayı ihbar etmesi gerektiği de açıktır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... gün ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 24/06/2021 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.