MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Ecrimisil

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.

K A R A R
Davacı vekili, ... ilçesi ... Mahallesi 143 ada 26 parsel, ... Köyü 884 parsel ve ... Köyü 1502 parsel sayılı taşınmazların vekil edenine ait olduğunu, bu taşınmazların davacı tarafından ekilip biçildiğini, ... Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu 13.08.2007 tarihli kararı ile ... ili ... İlçesi ..."nün sit alanı olarak ilan edildiğini, karar ile toprağın sürülmesine dayalı tarımsal faaliyetlerinin kesinlikle yasaklandığını, ağaçlandırmaya gidilememesine karar verildiğini, tüm bu nedenlerle son beş yıllık ecrimisil bedeli olan 2.500,00 TL her yıl için ayrı ayrı hesaplanacak yasal faizi ile birlikte davalı kurumdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... İl Müdürlüğü, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davacıya ait olan bu taşınmazları yaklaşık 10-15 senedir kullanamadığı, taşınmazların etrafının tel örgülerle çevrildiği ve taşınmazlara girilmesine izin verilmediği, davalı Kurum tarafından herhangi bir kamulaştırmaya tabi tutulmadığı gibi trampa kapsamına da alınmadığı gerekçesiyle davanın kabulü ile 17.771,94 TL ecrimisil bedelinin 15.271,94 TL"sinin ıslah tarihi olan 08.09.2014 tarihinden itibaren, geriye kalan kısmının 2009 yılı için 500,00 TL, 2010 yılı için 500,00 TL, 2011 yılı için 500,00 TL, 2012 yılı için 500,00 TL, 2013 yılı için 500,00 TL ecrimisil bedelinin her yıl için hesaplanan miktarlar yönünden ayrı ayrı olmak üzere her yılın birinci gününden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir. Hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, ecrimisil isteğine ilişkindir.
Öğretide ve yargısal uygulamalarda ifade edildiği üzere ecrimisil, diğer bir deyişle haksız işgal tazminatı, zilyet olmayan malikin, malik olmayan kötüniyetli zilyetten isteyebileceği bir tazminat olup, 08.03.1950 tarihli ve 22/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında; fuzuli işgalin tarafların karşılıklı birbirine uygun iradeleri ile kurduğu kira sözleşmesine benzetilemeyeceği, niteliği itibarı ile haksız bir eylem sayılması gerektiği, haksız işgal nedeniyle oluşan zararın tazmin edilmesi gerekeceği vurgulanmıştır. Ecrimisil, haksız işgal nedeniyle tazminat olarak nitelendirilen özel bir zarar giderim biçimi olması nedeniyle, en azı kira geliri karşılığı zarardır. Bu nedenle, haksız işgalden doğan normal kullanma sonucu eskime şeklinde oluşan olumlu zarar ve kullanmadan kaynaklanan olumlu zarar ile malik ya da zilyedin yoksun kaldığı fayda (olumsuz zarar) ecrimisilin kapsamını belirler. Haksız işgal, haksız eylem niteliğindedir (YHGK"nin 25.02.2004 tarihli ve 2004/1-120-96 sayılı kararı).
25.05.1938 tarihli ve 29/10 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ile Yargıtay"ın aynı yoldaki yerleşmiş içtihatları uyarınca ecrimisil davaları beş yıllık zamanaşımına tabi olup, bu beş yıllık süre dava tarihinden geriye doğru işlemeye başlar.
Hemen belirtelim ki, ecrimisil hesabı uzmanlık gerektiren bir husus olup, taşınmazın niteliğine uygun bilirkişi marifetiyle keşif ve inceleme yapılarak ve taleple bağlı kalınarak haksız işgal tazminatı miktarı belirlenmelidir. Alınan bilirkişi raporu, somut bilgi ve belgeye dayanmalı, tarafların ve hakimin denetimine açık olmalı ve değerlendirmenin gerekçelerinin bilimsel verilere uygun şekilde HMK"nin 266 vd. maddelerine uygun olarak açıklanması gereklidir.
Bu nedenle, özellikle tarım arazilerin haksız kullanımı nedeniyle ürün esasına göre talep varsa, bu konudaki resmi veriler getirtilmeli, taşınmazın bulunduğu bölgede ekilen tarım ürünlerinin neler olduğu tarım il veya ilçe müdürlüğünden sorulmalı, ekildiği bildirilen ürünlerin ecrimisil talep edilen yıllara göre birim fiyatları ve dekara verim değerleri, hal müdürlüğünden ilgili dönem için birim fiyatlar getirtilmeli, bölgede münavebeli ekim yapılıp yapılmadığı, taşınmazın nadasa bırakılıp bırakılmadığı tespit edilmelidir.
Somut olaya gelince, davacı adına kayıtlı ... Mahallesi 143 ada 26 parsel, ... Köyü 884 ve 1502 parseller için ecrimisil talebinde bulunmuştur. Dava konusu parsellerin eski ve toplulaştırmadan sonra korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı şerhinin ilk kez 20.07.1995 tarihinde 1943 yevmiye ile tapuya şerh konulduğu, dava konusu taşınmazlardan 1502 parselin 09.09.2013 tarihli yenileme çalışması ile 139 ada 8 parsel, 884 parselin 09.09.2013 tarihinde yenileme çalışması ile 139 ada 12 parsel olduğu, parsellerin üzerindeki korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı şerhlerinin devam ettiği, davacının her üç taşınmazı 23.07.2003 tarihinde satın aldığı, satın alma tarihinde şerhlerin mevcut olduğu, ... ... Kültür ve Tabiat Varlıklarının Bölge Kurulu"nun 13.08.2007 tarihli kararında ... İli, ... İlçesinde bulunan, ... I. Derece Sit sınırlarının düzeltilmesine yönelik tevhit, ifraz işlemlerinin yapılmasının uygun olduğuna, I. Derece Arkeolojik Sit Sınırları içerisinde kalan parsellere I. Derece Arkeolojik Alanı şerhi konulması gerektiğine, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunun 05.11.1999 tarihli ve 658 sayılı İlke Kararlarının 1-c maddesi gereğince, höyük üzerinde toprağın sürülmesine dayanan tarımsal faaliyetlerin kesinlikle yasaklanmasına, ağaçlandırmaya gidilmemesine, yalnızca mevcut ağaçlardan ürün alınabileceğine, I. Derece Arkeolojik Sit Alanı içerisinde kalan özel mülkiyetine ait parsellerin ivedilikle koruma altına alınması gerektiği kararının alındığı anlaşılmaktadır. Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya elverişli değildir. Dava konusu taşınmazın ilk kez ne zaman sit alanı içerisine alındığı ya da korunması gerekli kültür varlığı niteliği verildiği kararının ayrıntısı sorulup belirlenmeli, ayrıca Kültür ve Tabiat varlıkları Koruma Yüksek Kurulu"nun 05.11.1999 tarihli ve 658 sayılı kararı getirtilmeli, bundan sonra davacımızın dava konusu taşınmazları tapudan satın aldığı 23.07.2003 tarihinde taşınmazlar üzerinde söz konusu kullanım kısıtlamasının bulunup bulunmadığı belirlenmeli, davacının taşınmazları satın aldığı tarihte Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu kararında da belirtildiği gibi toprak sürümüne dayalı tarımsal faaliyetlerin yasaklanıp yasaklanmadığı tespit edildikten sonra karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme ile davanın kabulüne karar verilmesi doğru değildir.
SONUÇ: Davalı vekilinin temyiz itirazları yukarıda açıklanan nedenle yerinde olduğundan kabulüyle, usul ve yasaya uygun bulunmayan hükmün 6100 sayılı HMK"nin Geçici 3.maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK"un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, HUMK"un 440/III-1, 2, 3 ve 4. bentleri gereğince ilama karşı karar düzeltme yolu kapalı bulunduğuna,
13.01.2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.