Danıştay 12. Daire 2021/1244 Esas 2021/4254 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/1244
Karar No : 2021/4254

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... mirasçıları;
1- …
2- …
3- …
4- …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF(DAVALILAR): 1- … Bakanlığı
2- … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Nevşehir İl Emniyet Müdürlüğünde emniyet amiri olarak görev yapan davacının, 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55. maddesinin 19. fıkrası uyarınca re'sen emekliye sevk edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Değerlendirme Kurulu kararının iptali ile bu işlemden dolayı yoksun kalınan parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenilmesine, özlük haklarının iadesine ve 3201 sayılı Kanun'un 6638 sayılı Kanun'un 22.maddesi ile değişik 55.maddesinin 19.fıkrasının iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurulmasına karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… kararla; 6638 sayılı Kanun uyarınca 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanununda terfi ve atamalara ilişkin Kanun maddesinde değişikliklere gidildiği, Emniyet Teşkilatında her amir rütbesinde bulunması gereken azami kadro sayısının belirlendiği, söz konusu değişikliklerin bir an önce hayata geçirilmesi amacıyla geçici 27. madde ile 6 ay içerisinde idareye resen emeklilik işlemlerini değerlendirme konusunda yükümlülük verildiği, bunun neticesinde idarenin emniyet amirlerini kendi aralarında değerlendirerek davacının da aralarında bulunduğu bir kısım personelin, mevzuat hükümleri ile idareye verilen takdir yetkisi çerçevesinde ilgilinin temsil ve yöneticilik yetenekleri, özgüveni, verimlilik ve benzeri özellikleri dikkate alınarak yapıldığı; bu durumda dava konusu işlemin dayanağının 6638 sayılı Kanun'un 3201 sayılı Kanunda meydana getirdiği değişiklikler neticesinde ortaya çıktığı, mevcut durum itibarıyla söz konusu kanunun yürürlükte olduğu da göz önüne alındığında; yürürlükteki kanun hükümleri uyarınca kadrosuzluk tazminatı da ödenmek suretiyle davacı hakkında tesis edilen resen emekliliğe sevk işleminde taktir yetkisinin emniyet hizmetlerinin önem ve özelliğine uygun kullandığı bu taktir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleri dışında subjektif (öznel) nedenlerle kullandığına dair herhangi bir bilgi ve belge de bulunmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemde kamu yararına ve hizmet gereklerine aykırılık görülmediği, öte yandan Anayasa'nın 125.maddesi ile idarelerin kendi eylem ve işlemlerinden kaynaklanan zararları ödemekle yükümlü oldukları hükme bağlandığından, yapılan yargılama ile hukuka aykırı olmadığı saptanan işlem nedeniyle davacının yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte davalı idarece ödenmesine, özlük haklarının iadesine yönelik isteminin kabulüne hukuken olanak bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu işlemin 3201 sayılı yasanın 55. maddesinin 19. fıkrası uyarınca tesis edildiği halde mahkeme tarafından aynı kanunun geçici 27. maddesi uyarınca hüküm kurulduğu ve kararın temyizen incelenerek bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Kararın hukuka ve usule uygun olduğu belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince; Danıştay Başkanlık Kurulu'nun 18/12/2020 tarih ve 2020/62 sayılı "Danıştay Dava Daireleri Arasındaki İş Bölümü Kararı" üzerine Dairemize devredilen dosya incelendi ve tekemmül ettiği anlaşıldığından, davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Nevşehir Emniyet Müdürlüğünde emniyet amiri olarak görev yapan davacının, yargı kararı gereğince 07/12/2009 tarihinden geçerli olmak üzere emniyet amiri rütbesine terfi ettiği, bulunduğu rütbede zorunlu bekleme süresini 07/12/2013 tarihinde doldurduğu, bir üst rütbeye terfi durumunun ilk olarak 2014 Yüksek Değerlendirme Kurulunda görüşüldüğü ve davacı hakkında "terfi etmez" kararı verildiği, akabinde 2015 yıllında terfi sınavında başarısız olan davacı hakkında, 3201 sayılı Kanun'un 55. maddesinin 19. fıkrası uyarınca re'sen emekliye sevk edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Değerlendirme Kurulu kararının iptali ile bu işlemden dolayı parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine ve özlük haklarının iadesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3201 sayılı Yasa'nın 6638 sayılı Kanun ile değiştirilen 55. maddesinin birinci fıkrasında, polis amirlerinin rütbeleri sayılmış, ikinci fıkrasında polis amirlerinin rütbelerde ve meslek derecelerinde zorunlu en az bekleme süreleri gösterilmiş, üçüncü fıkrasında her amir rütbesinde bulunması gereken kadro sayısına esas alınacak oran azami olarak gösterilmiş, dördüncü fıkrasında bu rütbelere terfilerin yetkili kurullarda kıdem sırasına göre görüşüleceği ve maddede öngörülen sınav ve eğitim şartı saklı kalmak üzere liyakata göre yapılacağı belirtilmiş, beşinci fıkrasında kıdem sırasının tespitinde, bulunulan rütbeye terfi tarihinin esas alınacağı, aynı tarihte terfi edenlerden sicil notu yüksek, sicil notlarının eşitliği halinde ödül ve takdirnamesi fazla, ödül ve takdirnamelerin sayıca eşitliği halinde ise, sicil numarası daha küçük olanların diğerlerine göre kıdemli sayılacağı öngörülmüş, onbirinci fıkrasında rütbe terfiinin yetkili kurullarda görüşülebilmesi için gerekli koşullar hükme bağlanmıştır.
Aynı maddenin diğer fıkralarında da, rütbeler, bu rütbelere terfi esasları, terfi ve atama zamanı gibi hususlarda doğrudan Kanun hükümleriyle belirlen çerçeve dahilinde kalmak koşuluyla, liyakat koşullarını belirlemek, üst rütbedeki boş kadro sayısına göre terfileri önermek ya da ikinci meslek derecesindeki görev unvanlarına ataması yapılacak personeli değerlendirmek ve öneride bulunmak üzere Genel Müdürlük Merkez Değerlendirme ve Yüksek Değerlendirme Kurullarının oluşturulması öngörülmüştür.
Anılan maddenin ondokuzuncu fıkrasında ise; "Bulundukları rütbelere terfi ettikleri tarihten itibaren beş yıl içinde bir üst rütbeye terfi edemeyen Emniyet Amirleri ile Dördüncü, Üçüncü ve İkinci Sınıf Emniyet Müdürleri, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için gerekli şartları haiz olmaları kaydıyla, Yüksek Değerlendirme Kurulunun teklifi ve Bakan onayı ile emekliye sevk edilirler" hükmüne yer verilmiş, yirmibirinci fıkrasında ; ondokuzuncu fıkra hükümlerine göre emekliliğe sevk edilen emniyet amirlerine, emekliye sevk edildikleri tarihi takip eden ay başından itibaren, en yüksek devlet memuru aylığının %110'u oranında altmış yaşına kadar Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kadrosuzluk tazminatı ödeneceği hüküm altına alınmıştır.
3201 sayılı Kanun'un geçici 27. maddesinde, "Polis amirlerinin rütbe terfilerinde, tüm çağdaş ülkelerin aksine kıdeme dayalı bir sistem benimsenmiş, liyakat ikinci plana bırakılmıştır. Polis amirleri bulundukları rütbede zorunlu en az bekleme süresini tamamlamaları ve herhangi bir ceza almamaları halinde mesleki yeterliliklerine bakılmaksızın otomatik olarak bir üst rütbeye terfi etmeye başlamışlardır. Bu sistem, ihtiyaç duyulan amir rütbelerinde sayısal azlığa ve ihtiyaç duyulmayan rütbelerde ise aşırı yığılmalara neden olmuştur.
Yapılan düzenleme ile bozulan personel piramidinin görev ve hizmet gereklerine uygun hale getirilmesi amacıyla; her rütbede yer alacak amir sayısı/oranı belirlenmekte, her rütbe terfiinde yazılı ve sözlü sınav şartı getirilmekte ve terfi için öngörülen asgari şartlara sahip personel arasından en kıdemli olanın değil en liyakatli olanın terfi etmesi öngörülmektedir. Ayrıca ihtiyaçtan fazla sayıdaki Birinci, İkinci, Üçüncü, Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürlerine ve emniyet amirlerine belli bir miktar ek ödeme yapılmak suretiyle resen emeklilik sistemi getirilmektedir." hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bakılan davada, davanın, Nevşehir İl Emniyet Müdürlüğünde emniyet amiri olarak görev yapan davacının, 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu'nun 6638 sayılı Kanunla değişik 55. maddesinin 19. fıkrası uyarınca re'sen emekliye sevk edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Emniyet Genel Müdürlüğü işleminin iptali ve bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine ve özlük haklarının iadesine karar verilmesi istemiyle açıldığı, davacı tarafından; 09/10/2015 tarihli dava dilekçesinin, “Dava Konusu” başlıklı kısmında “re'sen emekliye sevk edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Emniyet Genel Müdürlüğü işleminin" iptalinin istenildiği ve dava dilekçesi ile dosya içeriğinden de; davacının re'sen emeklilik işleminin geçici 27. madde uyarınca değil, 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55. maddesinin 19. fıkrası uyarınca tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, dava konusu işlemin, davacının 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu'nun 55. maddesinin 19. fıkrası uyarınca re'sen emekliye sevk edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Emniyet Genel Müdürlüğü işlemi olduğu ve uyuşmazlığın bu madde kapsamında incelenmesi gerektiği halde, İdare Mahkemesince davanın konusunun, "3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun geçici 27. maddesi uyarınca re'sen emekliye sevk edilmesi işlemi" olarak değerlendirilmek suretiyle hüküm kurulmasında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacıların temyiz istemlerinin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
4. Kullanılmayan … TL yürütmenin durdurulması harcının istem halinde davacılara iadesine,
5. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 24/06/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.