15. Hukuk Dairesi 2016/1419 E. , 2017/1814 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
ukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalılar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış, eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmal edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan iş bedeli alacağıın tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece davanın 10.000,00 TL + KDV üzerinden kısmen kabulüne, ıslahla talep edilen alacağın zamanaşımı nedeniyle reddine dair verilen karar davalılar vekilince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Taraflar arasında yazılı sözleşme bulunmamaktadır. Davalıların murisi Muhittin Yurtsever ve ölümünden sonra mirasçıları olan davalıların muvafakatname vermeleri ve davacıyı yapılacak işlemler konusunda vekâletname vermek suretiyle eski eser niteliğinde olan İstanbul ili Eminönü ilçesi Sultanahmet mahallesi, Kupacılar sokak ve tapunun 80 ada 38, 39, 40 – 41 parseller ile 90 ada 1, 2 parsellerin mimarı rölöve proje, mimarı restitüsyon ile restorasyon projeleri ve tadilatların hazırlanması ve vekâletnameyle yetkilendirilen işlerin yapımı konusunda sözlü eser sözleşmesi ilişkisi kurulduğu anlaşılmaktadır. Davacı yüklenici davalılar iş sahibidir. Akdî ilişkinin de davalıların Bakırköy 18. Noterliği"nden keşide ettikleri 15.08.2008 gün 15559 yevmiye nolu azilname gönderilerek sonlandırıldığı anlaşılmaktadır.
Eser sözleşmelerinde yüklenicinin iş bedeline hak kazanabilmesi için eseri sözleşme ve ekleri, fen ve tekniği, varsa o işle ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak tamamlayıp teslim etmiş olması gerekir. Eser sözleşmesi ilişkisinin varlığı sabit olup, bedelin belli olmadığı ve tarafların bedelin miktarı konusunda anlaşamamaları halinde, akdî ilişkinin kurulduğu ve işin yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan 818 sayılı BK"nın 366. maddesi hükmünce iş bedeli, yapıldığı tarih ve yerdeki mahalli piyasa rayiçleri ile belirlenir.
Somut olayda yanlar arasında yazılı sözleşme bulunmadığı gibi, iş bedelinin nasıl belirleneceği ve hesaplanacağına dair bir anlaşma da bulunmamaktadır. Mahkemece hükme esas alınan raporu düzenleyen bilirkişi kurulu rapor ve ek raporunda özellikle Kültür Varlıkları Koruma Kurulu"nca onaylanmayan rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri ve silüetlerle ilgili davacı yüklenicinin TMMOB Mimarlar Odası Mimarlık Hizmetleri Yönetmelik ve Şartnameleri gereği
şartnamenin 4. bölüm 17.2 maddesi gereğince tarifedeki miktarın %60 oranında bedele hak kazandığı sonucuna ulaşarak hesaplama yapmışlardır. Az yukarıda belirtildiği üzere yazılı sözleşme olmadığı ve taraflarca sözleşme eki olarak kabul edilmediğinden bilirkişilerin dayandıkları Mimarlık Hizmetleri Teknik Şartnamesi"ne göre iş bedelinin hesaplanması mümkün olmadığı gibi kabul edilse dahi sözü edilen şartname maddesinden onaylanmayan proje bedeline oransal olarak hak kazanılacağı sonucunu çıkartmak da mümkün değildir. Eser sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlıklar sonucu verilen kararların temyiz incelemesini yapan Dairemizce eser tamamlanmadan sözleşmenin feshedilmesi, yüklenicinin işi eksik bırakması ya da somut olayda olduğu gibi onay işleminin yaptırılmaması ya da onay merciinin onaylamaması halinde yapılan iş ve imalâtın davalı iş sahibi yararına olup kullanılabilir olması halinde bedelinin istenebileceği aksi halde ekonomik değeri olmayacağından bedelinin istenemiyeceği kabul edilmektedir.
Davacı yüklenicinin 80 ada 38, 39, 40, 41 ve 90 ada 1 ve 2 parsellerin rölöve, restitüsyon projeleri ve restorasyon projelerini hazırlayarak İstanbul 1 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu"na sunduğu, koruma kurulunun 03.12.2003 999 toplantı tarih ve no 03.12.2013/15595 Karar tarih ve nolu kararı ile 80 ada 41 parsele ait güncel rölövenin uygun görüldüğü, 80 ada 38, 39, 40, 41 ve 90 ada 1 ve 2 parsellerin restitüsyon projelerinin uygun olmadığına karar verildiği dosya kapsamından anlaşılmaktadır.
Bu durumda mahkemece yeniden oluşturulacak konusunda ve eser sözleşmelerinde uzman bilirkişi kurulundan çizim tekniğine uygun olmaması nedeniyle onaylanmayan rölöve ve restitüsyon ve restorasyon projeleri de incelettirilerek, bunların ve bu projelerle ilgili davacının yaptığı çalışmaların projeler onaylanmamasına rağmen davalı iş sahipleri tarafından kullanılabilir, ekonomik değeri haiz ve yararına olup olmadıkları, yararlı ve ekonomik değeri haiz iseler yapıldıkları 2003 yılı mahalli piyasa rayiçleri ile ve piyasa rayiçleri içinde KDV"de dahil olacağından ayrıca KDV eklenmeksizin bedeli konusunda gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınıp, 80 ada 41 parselle ilgili daha önce alınan bilirkişi raporunda hesaplanan miktar eklenerek kullanılabilir ve yararlı değilse sadece 80 ada 41 parselle ilgili hesaplanan iş bedeline hükmedilmesi gerekirken bu husus üzerinde durulmadan eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, kararın bozulması uygun görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalıların diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulü ile hükmün davalılar yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalılara geri verilmesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 27.04.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.