Danıştay 6. Daire 2019/17286 Esas 2021/8845 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/17286
Karar No : 2021/8845

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ….

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı şirkete, 2872 sayılı Çevre Kanununun 8. maddesi ile Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerinin ihlal edildiğinden bahisle aynı Kanunun 20. maddesinin (r) bendi ve 23. maddesi uyarınca 243.816,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin, … günlü, … sıra sayılı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 07/02/2018 tarih ve E:2015/3416, K:2018/457 sayılı kararıyla 2872 sayılı Çevre Kanununun 23. maddesine ilişkin kısmının onanması, aynı Kanunun 20. maddesinin (r) bendine ilişkin kısmının ise bozulması üzerine bozma kararına uyularak, bozulan kısma ilişkin olarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : KİPTAŞ'ın yüklenici firması olarak İstanbul Güzeltepe Mahallesi, Alibeyköy mevkiinde inşaa edilecek konut ticaret ve eğitim alanı işinin yürütülmesi esnasında, bu faaliyet sonucu çıkarılan yüzeysel toprağın aynı parsel içindeki başka bir yere taşınması faaliyetini gerçekleştirdikleri, KİPTAŞ tarafından da; faaliyetin bilgileri dahilinde olduğu ve imar sınırı içindeki inşaat alanına geri alınmak şartıyla döküldüğü hususunun davalı idareye bildirildiği, bu bildirime karşı da davalı idarece, parsel sınırları içinde yapılan çalışmanın Hafriyat Yönetmeliği gereği herhangi bir sorun teşkil etmeyeceği görüşünün bildirildiği belirtilerek dava konusu işlemin usul ve hukuka aykırı olduğu, Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyize konu Mahkeme kararında 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 2. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisinin bulunmadığı, temyiz isteminin reddi ile usul ve hukuka uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği ileri sürülmektedir

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ…'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı çevre denetim ekiplerince gerçekleştirilen 19/11/2013 tarihli denetimde, "İstanbul ili, Eyüp ilçesi, … Mahallesi, …pafta, … ada, … sayılı parselde yer alan taşınmaz üzerinde Avrupa Yakası zabıta ekiplerince … tarihli, … sayılı tutanakla idarelerinden izin alınmadan davacı şirket tarafından hafriyat toprağı dökülerek dolgu ve tesviye faaliyetinde bulunulduğunun tespit edildiği, bu durumun Çevre Kanununun 8.maddesi ile Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinin 12. maddesi hükümlerine aykırı olduğu topografik alım sonucu" tespit edilerek tutanak düzenlenmiş ve bu tutanak dayanak yapılmak suretiyle davacı belediyeye İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nın … tarihli, … sayılı işlemiyle para cezası verilmesinin üzerine bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2872 sayılı Çevre Kanununun ''Tanımlar'' başlıklı 2. maddesinde; ''Atık: Herhangi bir faaliyet sonucunda oluşan, çevreye atılan veya bırakılan her türlü maddeyi'' ifade edeceği, ''Kirletme yasağı'' başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasında; ''Her türlü atık ve artığı, çevreye zarar verecek şekilde, ilgili yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı olarak doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek, depolamak, taşımak, uzaklaştırmak ve benzeri faaliyetlerde bulunmak yasaktır.''; ''İdari nitelikli para cezaları'' başlıklı 20. maddesinin ''r'' bendinde de; ''Bu Kanunda ve yönetmeliklerde öngörülen usûl ve esaslara, yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak atık toplayan, taşıyan, geçici ve ara depolama yapan, geri kazanan, geri dönüşüm sağlayan, tekrar kullanan veya bertaraf edenlere 24.000 Türk Lirası, ithal edenlere 60.000 Türk Lirası idari para cezası verilir.''; aynı maddenin 2. fıkrasında ise; "Bu maddenin (k), (l), (r), (s), (t), (u), (v) ve (y) bentlerinde öngörülen idarî para cezaları kurum, kuruluş ve işletmelere üç katı olarak verilir." hükümlerine yer verilmiş bulunmaktadır.
Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinin 8. maddesinde; İl belediye mücavir alanı içerisinde il ve ilçe belediyelerinin, büyük şehirlerde büyükşehir belediyelerinin, büyükşehir belediyeleri dışında ise ilçe belediyelerinin, hafriyat toprağı, inşaat/yıkıntı atıkları ile doğal afet atıklarının toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması, geri kazanılması ve bertarafı ile ilgili yönetim planı hazırlamakla; hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması ve bertarafı faaliyetlerini denetlemekle; belediye sınırları içindeki hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri ile depolama sahalarına izin vermek ve gerektiğinde bu izni iptal etmekle, hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri sahaları ile depolama sahalarını belirlemek, kurmak/kurdurtmak ve işletmek/işlettirmekle yükümlü oldukları, 13. maddesinde; hafriyat toprağı ile inşaat yıkıntı atıklarının üretici ve taşıyanları tarafından belediyelerin veya mahallin en büyük mülki amirinin gösterdiği ve izin verdiği geri kazanım ve depolama tesisleri dışında, denizlere, göllere, akarsulara veya herhangi bir yere dökülmesi ve dolgu yapılmasının yasak olduğu, faaliyetleri sonucu hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının üretimine neden olacak özel veya resmi kişi, kurum ve kuruluşların bu atıkların üretilmesinden önce ilgili belediyeye/ mahallin en büyük mülki amirlerine başvurarak gerekli izinleri almak, atıklarını bu yönetmeliklerde belirtilen usul ve esaslara göre bu mercilerin göstereceği geri kazanım/depolama sahasına taşınmasını sağlamakla yükümlü oldukları, 14. maddesinin ikinci fıkrasında; inşaat yeri haricinde en az 2000 (iki bin) metrekare alanı bulunan faaliyet sahiplerinin, çıkarılan hafriyat toprağını yeniden değerlendirilmek üzere bu alanda geçici olarak biriktirebilecekleri hüküm altına alınmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda ver verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; özel veya resmi tüm kurum ve kuruluşların faaliyetleri sonucu ortaya çıkan hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarını büyükşehir belediyelerinin gösterdiği ve izin verdiği yerler dışına dökmelerinin yasaklandığı ve bu yöndeki bir faaliyet için gerekli izin ve belgelerin Büyükşehir Belediyesinden alınması yükümlülüğünün olduğu anlaşılmaktadır.
Bununla birlikte, Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinin 14. maddesinin ikinci fıkrası hükmü ile; inşaat yeri haricinde en az 2000 (ikibin) metrekare alanı bulunan faaliyet sahiplerine, çıkarılan hafriyat toprağının yeniden değerlendirilmek üzere bu alanda geçici olarak biriktirebilmesi imkanı tanınmış olup, hafriyat biriktirmek için madde metnine ayrıca bir izin alınması gerektiği yönünde hüküm konulmadığı görülmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; davacı şirketin KİPTAŞ'ın "İstanbul ili, Eyüp ilçesi, …Mahallesi, …Mevkiinde konut ticaret ve eğitim alanı" inşaası işinin yüklenici firması olduğu, müteahhit KİPTAŞ tarafından davalı idareye hitaben … tarih … sayılı yazı ile bu inşaatla ilgili yapılan çalışmalardan çıkarılan hafriyat toprağının imar sınırı içindeki inşaat alanına geri alınmak şartı ile dökülmesinin bilgileri dahilinde olduğunun bildirildiği; dava konusu işleme dayanak 19/11/2013 tarihli tutanak içinde bahsi geçen … tarihli … sayılı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Avrupa Yakası Zabıta Müdürlüğü tetkik yazısında, "Yapılan dökümün, Finanskent-2. Etap Projesi İşi kapsamında olduğu ve davacı tarafından yapıldığının belirtildiği, dökülen hafriyat toprağının ise tanıtım ve satış ofisi temelinden çıkarıldığı, kendi sınırları içinde kalan boş alana depolandığı ve geri dönüşüm dolguda kullanılacağının beyan edildiği, ancak yapılan çalışma ile ilgili herhangi bir izin belgesi ibraz edilemediği" hususlarının tespit edildiği; 19/11/2013 tarihli tutanakta, denetim yapılan alanın inşaatın yürütüldüğü alan olduğu, ada parsel numaralarının aynı olduğu ancak tutanak içeriğinde alana dışarıdan hafriyat getirildiğine dair bir tespite yer verilmediği, tutanak ekinde yer alan topografik ölçüm haritasında ise alanın yüz ölçümünün 83386 metre kare olarak belirtildiği görülmektedir.
Bu durumda Mahkemesince dava konusu dökümün yapıldığı alanın davacının faaliyet alanında kalıp kalmadığı, faaliyet alanında inşaat harici en az 2000 metrekare alan bulunup bulunmadığı hususları araştırılarak ortaya çıkacak duruma göre yeniden bir karar verilmesi gerekecektir.
Bu itibarla, davanın reddine ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 24/06/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.