Danıştay 12. Daire 2020/2895 Esas 2021/4314 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/2895
Karar No : 2021/4314


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: ... Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Başkanlığında müşavir olarak görev yapan davacının, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/E-(g) maddesi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin TBMM Başkanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali ile bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük ve parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; ... Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Başkanlığında müşavir olarak görev yapan davacının, mevzuatta "kamu alımlarında yapılacak ihalelerde güvenilir şirket bulma" görevi verilmemesine rağmen Adalet Bakanlığınca yapılacak ihalelere şirket bulma görevi üstlendiği, aracılık ettiği şirketlere hukuki karşılığı olmayan ihale sözleşmeleri imzalattırıldığının görüldüğü; söz konusu eylemleri nedeniyle ''Suç örgütünün hiyerarşik yapısına dahil olmaksızın suç örgütüne bilerek ve isteyerek yardım etmek'' ve ''Nitelikli Dolandırıcılık suçunun işlenmesinden önce veya işlenmesi sırasında yardım etmek'' suçlarından ... Ağır Ceza Mahkemesinin E:... sayılı dosyasında yapılan yargılamada; Savcılık tarafından, nitelikli dolandırıcılık suçlarından delil yetersizliğinden beraatine karar verilmesi mütaala edilmiş ise de, olayın disiplin hukuku yönünden ayrıca değerlendirilmesi gerektiği; dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerle soruşturma raporu ve eklerinin birlikte incelenmesinden; davacının, Adalet Bakanlığının sözde bazı ihalelerinin bazı firmalara verilmesine aracılık etmek suretiyle 657 sayılı Kanun'un 125/E-(g) maddesinde belirtilen disiplin suçunu işlediği sonucuna varıldığından, Devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu disiplin cezasına neden olan eylemlerinden dolayı hakkında yapılan ceza yargılaması sonucunda beraat kararı verildiği, ayrıca işlem tarihi itibarıyla ceza verme yetkisinin zaman aşımına uğradığı belirtilerek, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince; Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
...Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Başkanlığında müşavir olarak görev yapan davacı hakkında açılan disiplin soruşturması sonucunda; Adalet Bakanlığınca yapılacak ihalelere şirket bulma görevi üstlendiği, Adalet Bakanlığı Antalya İli, Kemer İlçesi Personel Lojman Yapımı ile Adalet Bakanlığı Hınıs Adliye Lojmanları Dış Cephe Mantolama ve Çatı Yalıtımı yapım işine ait sözde sözleşmelerin imzalanmasını müteakip, ... İnşaat Ltd. Şti. ortaklarından A.M. ve M.B. isimli kişilerin, davacının tanıştırdığı H.R.Ö. isimli kişiye, sözleşme bedeli komisyon ücreti adı altında verdikleri 135.000,-TL ve 50.000,-TL'yi dolandırıldıklarından şüphelenerek geri istedikleri, şirket yetkililerine 192.000,-TL tutarında bir çek verildiği, söz konusu çekin karşılıksız çıktığı anlaşılınca paranın 130.000,-TL'lik kısmının davacının aracılık ettiği şahıslar tarafından ödendiği, geriye kalan 55.000,-TL'lik borç için senet verildiği ve davacının da bu senede kefil olduğu, yine davacının verdiği bilgi üzerine 2013 yılı Kasım ve Aralık ayında, inşaat alanında faaliyet gösteren ... şirketinin yetkilisi olan N.B.'nin Adalet Bakanlığı Çanakkale Adalet Sarayı ile Isparta Adalet Saraylarında yapılacak toplam tutarı 12.050.000,-TL'lik iki işe talip olduğu, davacının N.B.'yi F.Ö. isimli şahıs ile Söğütözü'ndeki Adalet Bakanlığı Ek binasına gönderdiği, burada N.B.'yi H.R.Ö. ile A. G. Adlı şahısların karşıladığı, Adalet Bakanlığında çalışan T.K.'nın odasına götürdükleri, burada T.K.'nın daha önceden hazırladıkları gerçekte olmayan ihalelere ilişkin dosyayı N.B.'ye inceleterek, işin resmi olduğu inancı oluşturdukları, N.B.'nin H.R.Ö.'ye söz konusu ihaleye ilişkin teminat olarak 100.000 Dolar elden teslim ettiği, parayı teslim ettiği gün N.B.'ye hukuki karşılığı olmayan ihale sözleşmeleri imzalattırıldığı, davacı hakkında söz konusu eylemler nedeniyle ''Suç örgütünün hiyerarşik yapısına dahil olmaksızın suç örgütüne bilerek ve isteyerek yardım etmek'' ve ''Nitelikli Dolandırıcılık suçunun işlenmesinden önce veya işlenmesi sırasında yardım etmek'' suçlarından adli soruşturma başlatıldığı hususları değerlendirilerek, davacının eylemlerinin sübuta erdiğinden bahisle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/E-(g) maddesi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla cezalandırıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendinde; "Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak" fiili, Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren fiiller arasında sayılmıştır.
Aynı Kanun'un 131. maddesinde, "Aynı olaydan dolayı memur hakkında ceza mahkemesinde kovuşturmaya başlanmış olması, disiplin kovuşturmasını geciktiremez. Memurun ceza kanununa göre mahküm olması veya olmaması halleri, ayrıca disiplin cezasının uygulanmasına engel olamaz...." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
657 sayılı Kanun'un yukarıda anılan hükmü bağlamında ceza mahkemesi kararlarının disiplin cezalarına etkisinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Disiplin cezasının sebebini oluşturan eylem ve davranışlar, aynı zamanda ceza kanununda da suç sayılabilir. Bu durumda, disiplin cezası yaptırımı ile birlikte ceza yaptırımı da uygulanabilir. Bu iki yaptırım türünün hukuki dayanağı, amaç ve sonuçları birbirlerinden farklıdır. Ceza yargılamasında suçun niteliği ve delillerin takdirinde uygulanan ilke ve kurallar ile disiplin hukuku açısından uygulanan ilke ve kurallar birbirinden farklı olduğundan, idarenin, kamu görevlisi hakkında disiplin cezası vermemesi, ceza mahkemelerince ceza verilmesine hukuki engel oluşturmayacağı gibi, aynı şekilde, ceza yargılaması sonucu beraat kararı verilmiş olmasının da, kuramsal olarak, disiplin cezası verilmesine engel teşkil etmeyeceği açıktır.
Ancak; ceza yargılaması neticesinde suçun unsurlarının oluşmadığı ya da suçun o kişi tarafından işlenmediği gerekçesiyle verilen beraat kararının, disiplin cezası bakımından da sadece aynı suç nev'i bakımından bağlayıcı olacağı; başka bir ifadeyle, ceza yargılamasının (beraat kararının) konusunu teşkil eden suç, disiplin hukuku yönünden de aynı suç kapsamında değerlendirilerek disiplin cezası verilemeyeceği kuşkusuzdur.
Ayrıca, ceza yargılaması neticesinde suçun unsurlarının oluşmadığı gerekçesiyle ya da delil yetersizliğinden dolayı beraat eden memurun eylem, tutum ve davranışlarının başka bir disiplin suçu kapsamına girmesi halinde, disiplin hukuku yönünden başka bir disiplin cezası ile cezalandırılmasına hukuki bir engel bulunmamaktadır.
Bir memura isnat olunan disiplin cezasına konu fiillerin, Türk Ceza Kanunu mucibince de cezalandırılmasının gerekli olması durumunda, disiplin cezası hakkında karar verilmesi için mevcut deliller yeterli görülmeyerek ceza mahkemesi kararına ihtiyaç duyulduğu kanaati hasıl olmuşsa, disiplin cezasına konu fiilin hukuki denetiminden önce ceza mahkemesi kararının kesinleşmesinin beklenmesi gerekmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden; davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararından sonra, davacının disiplin soruşturmasına konu eylemleri nedeniyle ... Ağır Ceza Mahkemesinin E:... sayılı dosyasında yürütülmekte olan ceza yargılaması sonucunda, "Örgüt içindeki hiyerarşik yapıya dahil olmamakla birlikte, örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek" ve "nitelikli dolandırıcılık" suçlarından ayrı ayrı beraatine karar verildiği görülmüştür.
Bu durumda; davacının disiplin cezasına konu eylemlerinin, görev tanımı ve kurum dışında olduğu da dikkate alındığında, disiplin cezası irdelenirken, ceza hukuku yönüyle suç tipinin hukuki nitelendirmesini yapacak olan Ağır Ceza Mahkemesinin kararının göz önünde bulundurulması önem arz ettiğinden, ceza yargılaması sonucu beklenilmeksizin karara bağlanmış olan uyuşmazlık hakkında, sözü edilen beraat kararı da değerlendirilmek suretiyle yeniden bir karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmış olup, anılan İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan ...-TL yürütmeyi durdurma harcının davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 28/06/2021 tarihinde, kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.