MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi



Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraflar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.

K A R A R

Davacı, davalı şirket ile imzalanan Ocak-Şubat 2009 dönemini kapsayacak şekilde 2 ay süreli, Mart-Temmuz 2009 dönemini kapsayacak şekilde 5 ay süreli genel işçilik hizmet alım sözleşmesi kapsamında ... Defterdarlığı Sağlık Kurumları 7 numaralı Döner Sermaye Saymanlığı"nın Mayıs 2009 yılı harcama belgelerinin incelenmesi neticesinde düzenlenen 12.08.2009 tarihli inceleme raporunda davalı şirkete 116.888,61 TL fazladan ödeme yapıldığının tespit edildiğini, aynı konuya ilişkin daha öncesinde yapılan inceleme neticesinde 86.908,16 TL borç çıkarıldığını davalının hesabına borç kaydedilerek taksitlendirilmek suretiyle tahsil edildiğini, bakiye kalan 29.980,45 TL’nin ödenmesi için davalıya 30.10.2009 tarihinde ödeme mektubu gönderilmesine rağmen herhangi bir ödeme yapılmadığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 29.980,45 TL’nın ödemelerin yapıldığı tarihten itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, 12.8.2009 tarihli inceleme raporunda ayrıntısı ile belirtilen fazladan ödeme yapıldığına yönelik tespitlere ilişkin kuruma sunulan 6.11.2009 tarihli dilekçe ile bir kısmına itiraz edildiğini, iadesi kabul edilen bedelin 54.596,87 TL olduğunu, bu bedelin toplam iadesi istenilen 116.888,61 TL"dan düşüldükten sonra aradaki farkın 62.291,74 TL olduğunu, kabul edilmemesine rağmen hakedişinden kesilen 86.908,16 TL’da dikkate alındığında davacıdan alacaklı olduğu yönünde savunma yaparak davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, ‘’bilirkişi raporu ile tespit edilen 11.196.25 TL için davanın kısmen kabulüne’’ karar verilmiş, hükmün davacı ve davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 18.02.2013 tarih ve 2012/25059 E.- 2013/3768 K. s.lı ilamı ile bozulmuş, mahkemece bozma ilamına uyularak alınan bilirkişi raporu ile tespit edilen 14.202,49 TL yönünden davanın kısmen kabulüne, fazlaya ilişkin istemin reddine, karar verilmiş; hüküm, davacı ve davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Her ne kadar mahkemece, Dairemizin 18.02.2013 tarih ve 2012/25059 E.-2013/3768 K. s.lı ilamına uyulmasına karar verilmişse de bozma gereğinin yerine getirilmediği anlaşılmaktadır. Dairemiz bozma ilamında, ‘’Mahkemece, davacının iddiaları kapsamında tarafların delilleri toplanarak gerekli inceleme yapılmak suretiyle taraf ve Yargıtay denetimine elverişli bilirkişi raporu alınarak hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken hangi konuda nasıl bir inceleme yapıldığı anlaşılmayan, davacının taleplerinin yasal değerlendirilmesini içermeyen, muhasebe yetkililerince yapılan tespitlerin taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine göre değerlendirilmesini ve yapılan hesaplamaların neden hatalı veya doğru olduğunu açıklamayan bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Bu durumda mahkemece öncelikle tarafların dava konusu alacağa ilişkin tüm delilleri toplanıp değerlendirildikten sonra konusunda uzman bilirkişi heyetinden denetime elverişli, gerekçeli, açıklayıcı ve davaya konu hususları taraflar arasındaki sözleşmelere göre tüm yönleriyle değerlendiren bir bilirkişi raporu alınarak hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken aksine düşüncelerle eksik, yetersiz ve denetime açık olmayan bilirkişi raporuna dayanılarak hüküm kurulması bozmayı gerektirir’’ gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiş, mahkemece bozma ilamına uyularak alınan bilirkişi raporu doğrultusunda 14.202,49 TL yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Öncelikle, taraflar arasında Ocak-Şubat 2009 döneminde geçerli 2 ay süreli, Mart 2009-Temmuz 2009 döneminde geçerli olmak üzere 5 ay süre ile iki ayrı sözleşme imzalandığı dosya kapsamından anlaşılmaktadır.
Davacı, ... Defterdarlığı Sağlık Kurumları 7 numaralı Döner Sermaye Saymanlığının Mayıs 2009 yılı harcama belgelerinin incelenmesine ilişkin düzenlenen 12.08.2009 tarih ve 12-910/4 sayılı inceleme raporuna dayanarak bu davayı açmıştır. Söz konusu inceleme raporunun; 1-a maddesinde; Ocak-Şubat 2009 aylarında asgari ücret farkı ve bu farka isabet eden işveren priminin yanlış hesaplanarak ve mart, nisan ve mayıs 2009 aylarında da asgari ücret farkı oluşmamasına rağmen (ihalesi 2009 yılında yapıldığından) tahakkuk edilerek 2.922,24 TL, 1-b maddesinde; mart, nisan ve mayıs 2009 aylarında ihalede teklif edilen birim fiyat yerine eski ihalede (oca, şubat iki aylık ihale) belirlenen birim fiyatlar dikkate alınarak yapılan hesaplamayla mart, nisan ve mayıs aylarında toplam 2.965,57 TL, 1-c maddesinde; şubat 2009 ayında ihale şartname ve sözleşmesinde 23 kişi ile hizmet verileceği belirtilmesine rağmen 24 teknik personel üzerinden fatura tanzim edilerek 2.242,11 TL, 2-a maddesinde; ocak 2009 ayında ihale şartname ve sözleşmesine göre 260 kişi çalıştırılması gerekirken 267 kişi üzerinden fatura tanzim edilerek 7.729,38 TL, 2-b maddesinde; şubat 2009 ayında ihale şartname ve sözleşmesine göre 260 kişi çalıştırılması gerekirken 269 kişi üzerinden fatura tanzim edilerek 8.048,58 TL, 2-c maddesinde; mart 2009 ayında ihale şartname ve sözleşmesine göre 260 kişi çalıştırılması gerekirken 267 kişi üzerinden fatura tanzim edilerek ve yeni birim fiyatlar üzerinden ödeme yapılması gerekirken eski ihaleye (ocak-şubat 2009 iki aylık) ait birim fiyatlar üzerinden hesaplama yapılarak ve ayrıca asgari ücret farkı ödenmemesi gerekirken asgari ücret farkı ödenerek 25.734,32 TL fazla ödeme yapıldığı, 2-d maddesinde; mart 2009 ayında ihale şartname ve sözleşmesine göre 260 kişi çalıştırılması gerekirken 267 kişi üzerinden fatura tanzim edilerek ve yeni birim fiyatlar üzerinden ödeme yapılması gerekirken eski ihaleye (ocak-şubat 2009 iki aylık) ait birim fiyatlar üzerinden hesaplama yapılarak ve ayrıca asgari ücret farkı ödenmemesi gerekirken asgari ücret farkı ödenerek 25.734,32 TL fazla ödeme yapıldığı, 2-e maddesinde; mayıs 2009 ayında yeni birim fiyatlar üzerinden ödeme yapılması gerekirken eski ihaleye (ocak-şubat 2009 iki aylık) ait birim fiyatlar üzerinden hesaplama yapılarak ve ayrıca asgari ücret farkı ödenmemesi gerekirken asgari ücret farkı ödenerek 19.014,98 TL fazla ödeme yapıldığı, 3-a maddesinde; Ocak ve Şubat 2009 aylarında eksik çalışılan günlerden dolayı firmadan geri alınan tutarlardan KDV alınmayarak ocak ayında 690,54 TL ve Şubat ayında 943,36 TL olmak üzere toplam 1.633,90 TL eksik alacak tahsil edildiğini, 3-b maddesinde; mart, nisan ve mayıs 2009 aylarında yeni birim fiyat üzerinden hesaplama yapılarak ve ayrıca asgari ücret farkı ödenmemesi gerekirken asgari ücret farkı ödenerek Mart, nisan, mayıs 2009 aylarında toplam 27.376,78 TL, 3-c maddesinde; Şubat 2009 dönemine ilişkin 3780 gün üzerinden fatura düzenlenip eksik çalışılan 97 gün düşüldükten sonra 3683 gün üzerinden ödeme yapılmasına rağmen Şubat 2009 ayına ait ... prim tahakkuk fişinde 123 kişi için 3675 gün üzerinden prim ödendiğinden 8 gün için 506,82 TL olmak üzere, toplam 116.888,61 TL fazladan ödeme yapıldığının tespit edildiğini, aynı konuda saymanlıkça daha önceden yapılan incelemede sonucunda 86.908,16 TL borç çıkarıldığından ve bu bedel davalıdan tahsil edildiğinden bakiye kalan borcunun 29.980,45 TL olduğu belirtilmiştir. Davalı ise 16.9.2011 tarihli itiraz dilekçesi ile, söz konusu inceleme raporunda belirtilen 1-a, 1-b, 3-a ve 3-c maddelerinde ileri sürülen hususlara ilişkin bir itirazının olmadığını, 1-c, 2-a, 2-b ve 2-c maddelerinde fazla personel çalıştırılmasına ilişkin olarak, ilk önce Başhekimliğin şifahi talimatı ile sözleşmede kararlaştırılan personel sayısında artış yapılmak suretiyle fazladan personel çalıştırıldığını ve ilgili personellere ait ödemelerin faturaya dahil edildiğini, Başhekimliğin 25.02.2009 tarih ve 1750 sayılı yazılı talimatı doğrultusunda fazla personel çalıştırılmasına devam edildiğini beyan ederek tamamına itirazda bulunmuş, 2-c, 2-d, 2-e ve 3-b maddelerinde yeni birim fiyat üzerinden ödeme yapılması gerekirken eski ihaleye ait (Ocak-Şubat) birim fiyatlar üzerinden fatura düzenlenmesi hususunda ise, fatura düzenleme işlemlerinin şirket muhasebecilerinin hatalı işlemlerinden kaynaklandığını ancak inceleme raporunda da yeni birim fiyat üzerinden yapılan hesaplamanın hatalı yapıldığını ve bir kısım yapılan kesintilerin de dikkate alınmadığını beyan ederek kısmi itirazda bulunmuş, itiraz edilmeyen 54.596,87 TL’nın toplam iadesi istenilen 116.888,61 TL"dan düşüldükten sonra aradaki farkın 62.291,74 TL olduğunu, kabul edilmemesine rağmen hakedişinden kesilen 86.908,16 TL dikkate alındığında davacı idareden alacaklı olması nedeniyle davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak alınan bilirkişi raporunda ise; taraflar arasındaki uyuşmazlığın, saymanlık tarafından düzenlenen inceleme raporunun 1-c, 2-a, 2-b ve 2-c maddelerinde belirtilen sözleşmede kararlaştırılan sayıdan personel çalıştırılması ve çalıştırılan personele yapılan ödemelerin davacı kuruma fatura edilmesi sonucu fazla ödeme yapılmasından kaynaklandığı, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 30.maddesinde iş artışı olması durumunda idarenin yükleniciye bu işi yaptırmak için talimat vermeye yetkili olduğunun kararlaştırıldığı, davalı şirketin Başhekimliğin şifahi talimatı gereği fazla personel çalıştırıldığını beyan etmişse de davalının tacir olması nedeniyle bu talimatı yazılı almasının gerektiği, ancak .... Hastanesi Başhekimliği tarafından davalı şirkete hitaben yazılan yazıda kurumun ihyiyacı gereği 9 kişi kadar fazla personel çalıştırılmasının düşünüldüğü ve bu hususta gereğinin yapılması gerektiğinin bildirildiği, davacı idarenin bu talimatı Ocak-Şubat ayı için verilmediği, izleyen aylar için verildiğini ileri sürmüşse de talimatın verildiği tarihin Ocak-Şubat dönemine ilişkin 2 aylık süre ile imzalanan hizmet alım sözleşmesi süresi içerisinde verilmesi nedeniyle fazla personel çalıştırılmasına yönelik verilen talimatın Ocak-Şubat dönemine ilişkin verildiğinin kabul edilmesi gerektiğini, bu nedenle davalının inceleme raporunun 2-a maddesinde belirtilen 7.729,38 TL ve 2-b maddesinde belirtilen 8.048,58 TL bedele yönelik yaptığı itirazın haklı olduğu, haklı itiraz edilen bedel talep edilen 29.980,45 TL’dan düşüldükten sonra davacı idarenin alacaklı olduğu bedelin 14.202,49 TL olduğuna yönelik rapor düzenlenmiş ve mahkemece, düzenlenen bu rapor hükme esas alınarak 14.202,49 TL yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmişse de; söz konusu bilirkişi raporunda davalının yukarıda ayrıntısı ile bahsedildiği şekilde 12.08.2009 tarihli inceleme raporunun 2-c, 2-d, 2-e ve 3-b maddelerinde yönelik yaptığı itirazlar hakkında bir değerlendirme yapılmadığı gibi davalının kurum tarafından hakedişinden kesilen 86.908,16 TL’nin tamamı kabulünde değilken bu hususta da bir değerlendirme yapılmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, alınan bilirkişi raporu yeterli inceleme yapılmaması nedeniyle hüküm kurmaya elverişli değildir. Hal böyle olunca, mahkemece, bozma kararında da belirtildiği şekilde, öncelikle tarafların dava konusu alacağa ilişkin tüm delilleri toplanıp değerlendirildikten sonra konusunda uzman bilirkişi heyetinden denetime elverişli, gerekçeli, açıklayıcı ve davaya konu hususları taraflar arasındaki sözleşmelere göre tüm yönleriyle değerlendiren bir bilirkişi raporu alınarak hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, aksine düşüncelerle eksik ve yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak hüküm kurulması bozmayı gerektirir.
2-Bozma nedenine göre davacı ve davalının sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, (2) nolu bentte açıklanan nedenle davacı ve davalının sair temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan 242,50 TL harcın istek halinde davalıya iadesine, HUMK’nun 440/I maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15/01/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.