MAHKEMESİ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
TÜRK MİLLETİ ADINA
KARAR

A)Davacı İstemi;
Davacı, 01/03/1996 ve sonrası eksik süreler için tarım bağkurlusu olduğunun tespiti aksi takdirde kuruma yapılmış primlerin davacıya iadesini istemiştir.
B)Davalı Cevabı;
Davalı SGK vekili cevap dilekçesinde özetle; davalının maaş almaya yetecek prim günü bulunmadığıdan maaşının iptal edildiğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Kararı ve Gerekçesi;
İlk Derece Mahkemesince," Davacının davasının KISMEN KABULÜ ile, Davacının kurumca kabul edilen dönemler dışında tarım bağkurlusu sayılması ile ilgili talebi bakımından kurum işleminde hata olmadığı anlaşılmakla isteğin reddine, davacının kurum tarafından geçerli sayılan 01/03/1996 -31/12/1996 ve 01/04/1998-31/12/1998 dönemi dışında kalan süreler yönünden 01/01/1997-31/03/1998 ve 01/01/1999-04/12/2014 dönemi için yaptığı prim ödemelerinin davacıya 5510 Sy nın 89. Maddesi gereği iadesi gerektiğinin tespitine " karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu;
Davalı kurum vekili özetle, davacının ödediği primlerini Kuruma başvuru yaparak alabilmesi mümkünken dava açarak talep etmesinin yerinde olmadığını, yerel makhkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek davanın reddine karar verilmesi gerekçeleriyle yasal süresi içinde istinaf yoluna başvurmuştur.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
Bölge Adliye Mahkemesince "davalı vekilinin istinaf isteminin 6100 sayılı hmk"nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine," karar verilmiştir.
E)Temyiz:
Davalı Kurum vekili, istinaf başvuru dilekçesinde belirttiği nedenlerle temyiz yoluna başvurmuştur.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
10/09/2014 tarih ve 6552 sayılı Kanun"un 64. maddesi ile eklenen 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"nun 7/3. maddesi ile; "31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile diğer sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan uyuşmazlıklarda, hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talepleri hariç olmak üzere, dava açılmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat edilmesi zorunludur. Diğer kanunlarda öngörülen süreler saklı kalmak kaydıyla yapılan müracaata altmış gün içinde Kurumca cevap verilmezse talep reddedilmiş sayılır. Kuruma karşı dava açılabilmesi için taleplerin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması şarttır. Kuruma başvuruda geçirilecek süre zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin hesaplanmasında dikkate alınmaz" hükmü getirilmiştir.
Hukuk yargılamasında, mevzuatın yürürlüğe girdiği tarihten önceki olayların hukukî sonuçlarına, bu olaylar hangi mevzuat yürürlükte iken gerçekleşmişse kural olarak o mevzuat hükümleri uygulanır. Mevzuatın yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış olan işlemlerin hukuken bağlayıcı olup olmadıkları ve sonuçları, bu tarihten sonra dahi, yapıldıkları sırada yürürlükte bulunan mevzuata göre belirlenir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının 05/12/2014 de tarım bağkurlusu olarak tescilin yapıldığı , kurumun davacının sunduğu tevfikat belgelerine göre davacıyı 01/03/1996 tarihinden itibaren tarım bağkurlusu kabul ettiği , 31/12/1996 da sonlandırdığı , 01/04/1998 den itibaren yine tevfikat gereği sigortalılığı başlattığı ve 05/12/2014e kadar 05/01/2015 e kadar ödemelerine göre bağkurlu kabul ettiği 1996 ve 1998 yılı sonuna kadar geçen dönem için tevfikat ödemeleri gereği primlerin geçerli sayıldığı , davacının sonraki dönem için ihya ve yapılandırma talebinde bulunduğu , kurumca çıkartılan eksik primlerin tamamını 05/01/2015 de ödediği , ardından aynı gün tahsis talebinde bulunduğu , kurumun aylığı bağladığı daha sonra yapılan incelemede 31/12/1998 sonrası için oda kaydı bulunmadığı, bu durumda davacının bağkurlu olamayacağı anlaşıldığından 31/12/1998 den sonra bağkurluluğu iptal ettiği , davacının oda ve kooperatif kayıtları dikkate alınarak 01/05/2008 den itibaren yeniden bağkur sigortalılığını başlattığı, mevcut hali ile sigortalılık süresi aylığa yetmediğinden aylığı iptal ettiği anlaşılmıştır.
Somut olayda, davanın 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"nun 7/3. maddesinin yürürlük tarihinden sonra açılmış olup, dava açılmadan önce davacının davalı Kurum"a fazladan ödenen pirimlerin iadesi için başvuru yapmasının gerekliliğine ilişkin bir şartın mevcut olduğu gözetilmeden karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Yapılacak iş, davacının dava tarihi itibariyle, kurum tarafından geçerli sayılan 01/03/1996 -31/12/1996 ve 01/04/1998-31/12/1998 dönemi dışında kalan süreler yönünden 01/01/1997-31/03/1998 ve 01/01/1999-04/12/2014 dönemi için yaptığı prim ödemelerinin iadesi için Kuruma başvurusu olmadığından dava şartı yokluğundan bu yöndeki davanında usulden reddine karar vermekten ibarettir.
O halde, davalı Kurumum bu yönleri amaçlayan temyiz irazları kabul edilmeli ve temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesinin kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı kaldırılmasına, ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
G) SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca (KALDIRILMASINA), ilk derece mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle (BOZULMASINA), dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 08/06/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.